Búnaðarrit - 01.01.1925, Blaðsíða 130
122
BÚNAÐARRIT
borgunum úrkynjast og þarf endurnýjunar við af fólki,
sem líka verður að koma frá sveitunum. Af þessum
ástæðum o. fl. leggja nú þjóðirnar fram árlega stórfje
og mikla vinnu, til þess að iækta löndin og fjölga
bændabýlum, og finst þó of litið vera aðliafst í þessa
átt. Það verður ómögulega hrakið, að með jarðyrkjunni
tekst þjóðunum að vínna það gull, sem er þeirra dýr-
asti málrnur, því að „ekki er alt gull, sem glóir".
Yið íslendingar höfum í mörgum greinum samið
okkur að siðum annara þjóða. Má það því furðu gegna,
að viö skulum ekki hafa gert það við ræktun landsins,
sem þó varðar okkur mest af öllu. Hjer er rætt um
stúdentagarð og „háborg íslenskrar menningar á Skóla-
vörðuholtinu". En hamingjan hjálpi okkur! Hjer verður
enginn stúdentagarður, er nafn geti borið með rjettu,
€f því skal fram fara, að sveitirnar tæmist af fólki, og
„háborg íslenskrar menningar“, í fylstu merkingú,
verður lágvaxin, ef ekki verður hafist handa að rækta
landið og auka mentun til sveita. — Þjóðin horfir á
það aðgerðalaus, að fólki í sveitum fækki ár frá ári.
Ekki eingöngu að fólksfjölgunin þar hverfi burt, heldur
miklu fleira. Fólkið hrúgast í kaupstaðina, og fyrir fjölda
þess verður hlutskiftið þetta: Óstöðug atvinna, þröng
húsakynni og dýr, einhæft og oft ófullkomið fæði, soll-
blandið fjelagslíf, iðjuleysi unglinga, götulíf — og engin
efni. Hjer í liggja ástæðurnar fyrir því, að fólkið úr-
kynjast, tapar bæði andlegum og líkamlegum þrótti.
Kaupstaðir hjer á landi lifa enn á gömlum merg, af því
þeir eru ungir í sinni stærð, og þá byggir að mestu
sveitafólk. Eq þegar þessi kynslóð, sem þar er nú, er
liðin undir lok, mun úrkynjunin koma betur í ]jós.
Þetta geta menn sagt að sje spádómur, og að jeg sje
enginn spámaður. En hver er reynsla annara þjöða?
Ensku útgerðarmennirnir, sem halda út togurum frá
Hafnarfirði, komu fljótt auga á það, hversu miklu þrótt-
meiri íslendingar eru til vinnu við skipin, heldur en