Dvöl - 01.09.1936, Page 25

Sept.—okt. 1936
D V ö L
295
Um styrjöldina á Spáni
Eftir Jónas Jónsson
Jónas Jónsson
fyrverandi ráðherra dvaldi á Spáni fyrir
fáeinum árum og hefir einkum síðan
fylgzt vel með þar suðurfrá.
Eins og allir vita, hata hugir manna
undanfarið dregizt mjög að Spáni, vegna
hinnar grimmu borgarastyrjaldar, sem
hefir geisað par síðan í júlí í sumar.
Dvöl er ánægja að flýtja eftirfarandi grein
til fróðleiks og umhugsunarlesendumsín-
um,sem allirmunu hafa ánægju af aðheýra
og sjá sem flest markvert fyrir utan
hreppinn eða kauptúnið, parsempeirbúa.
Ögæfa spönsku þjóðarinnar á
langa forsögu. Spánn er eitt hið
fegursta land i álfunni og auðugt
að náttúrugæðum. Og fyr á öld-
um hafa Spánverjar sktirað fram
úr öðrum þjóðum í mörgum efn-
um. Þeir stóðu framarléga í hin-
um miklu landafundum fyrir fjór-
um öldum og urðu þá ein af
mestu nýlenduþjóðum heimsins.
Spánverjar hafa átt nokkur af
frægustu skáldum heimsins, og
nokkra af rnestu meisturum mál-
aralistarinnar. í byggingarlist hafa
þeir fyr á öldum leyst af hönd-
um þrekvirki, sem vekja undrun
manna enn í dag.
En Spánverjar hafa í margar
aldir búið við þrennskonar kúg-
un. Ivirkjan, konungurinn og að-
allinn hafa, hvert um sig og öll
í félagi, sogið merg og blóð úr
þjóðinni. Allur almenningur er
bláfátækur, en kirkjan er stórrík
og hefir verið það öldum saman.
Sumar aðalsættir eiga heil bygða-
lög og þröngva kosti leigúlið-
anna svo að nærri stappar full-
um þrældómi. Og konungar
þeirra hafa í margar aldir verið
ýmist mannleysur eða siðspilltir
harðstjórar.
Sá konungur, sem þar Sat að
völdum síðast, og hrundið var af
stóli vorið 1931, Alfons 13., var
heimsfrægur maður fyrir óstjórn
sína. Hann var framarlega í á-
hættuspili, þegar til náðist. Hann
tók fégjafir af útlendingum í sam-
bandi við' almennar framkvæmd-