Dvöl - 01.11.1937, Qupperneq 28

354
D V ö L
Lapplendingar
Eftir Lakshmiswar Sinha •
Lakshmiswar Sinlia er kennari við
Tagore-stofnunina á Indlandi. Hann
hefir ferðazt mikið um Norðurlönd og
dvalið í Svíþjóð í þrjú ár samfleytt.
— Sinha er einlægur aðdáandi nor-
rænnar inenningar og hefir eignazt
fjölda vina meðal Norðurlandabúa.
Til islands kom hann árið 1935 og
ferðaðist talsvert uin landið. Hann
flutti hér erindi á esperanto. — Kafli
sá, er hér fer á eftir er tekinn úr
bók, er Sinha ritaði urn Svíþjóð og
kom út síðastliðið ár hjá Esperanto-
forlaginu í Stokkhólmi.
Pýð.
Menn eru yfirleitt ófróðir um
það, á hvern hátt Lapparnir flutt-
ust til þessa norðlæga hluta jarð-
arinnar, er þeir nú byggja. Pað
er aðeins vitað, samkvæmt upp-
lýsingum þjóðfræðinganna, að
Lapparnir eru fyrstu íbúar land-
flæmis þess, er þeir hafa tekið til
umráða. Lapplendingarnir eru ein
grein hins mongólska kynþáttar.
Halda menn, að þeir hafi komið
frá einhverjum hluta Mið-Asíu, en
engar óyggjandi sannanir eru fyr-
ir því. Lapparnir komu samtímis
menningunni fyrir ekki óralöngum
tíma. Landfræðilega og pólitískt
sameinaðist Lappland Svíþjóð ár-
ið 1290, á dögum Magnúsar
Ladulásar konungs. — Þá má
taka fram, að í fjarstu útkjálka-
héruðum Noregs, Finnlands og
Rússlands búa einnig Lappar. Oft
hafa Lapparnir orðið að þola
þungar raunir af hendi íbúa ná-
grannalandanna.
Hér verður aðeins rætt um
,,sænsku“ Lappana. Tala þeirra er
rúmlega sjö þúsund, og eru þeir
greindir í tvo flokka. Annar flokk-
urinn býr að staðaldri í húsum,
einkum á árbökkum og sjávar-
strönd, og framfleytir lífinu með
fiskiveiðum og jarðrækt. Hinn
flokkurinn, nál. helmingur Lapp-
anna, lifir enn hjarðmannalífi sam-
kvæmt venju forfeðranna. Sænsku
stjórnarvöldin hafa unnið all-mikið
að því að styrkja Lappana í lífs-
baráttu þeirra, og þau hjálpa ekki
síður þeim hluta þeirra, sem
stundar hjarðmennskuna, til þess
að þeir geti viðhaldið henni sem
sjálfstæðri atvinnugrein.
Enginn veit, hvernig orðið
„Lappi" er til orðið. Sjálfir hafa
þeir hina mestu skömm á þessari
nafngift, og telja svívirðu. Þeir
nefna sig „Sameh“. Svíar nefna
þá ,,fjállfolket“ — f jallaf ólkið.
Lapplendingarnir líkjast ekki Sví-
um á nokkurn hátt. Þeimeru lág-
ir vexti, en þó sá ég hávaxna