Búnaðarrit - 01.01.1943, Síða 75
H Ú N A Ð A H H I T
73
jurtaleifuni, þola ekki takinarkalansa beit. Þegar ör-
tröðin er á þvi landi og grassvörðurinn er skemmdur,
l>á blæs landið iipp. Þetta er staðreynd, sem taka
verður tillit til, ef að varna á þvi að landið blási upp.
Það fer víða saman uppblástur á landinu og rýr
beitarpeningur, enda mun beitarl'énaður víðast vera
lélegur, af þvi að ot'sett er í hagana. Svo mun það vera
með flestar þær sveitir á Suðurlandi, sein hafa rýrast
sauðfé allt austan úr Lóni vestur á Reykjanes. í sum-
nm uppsveitum eru hagar góðir og sauðfé allvænt, en
i mörgum lágsveitunum eru hagar í örtröð og sauðfé
lélegt. Dilkar t. d. frá 8—12 kg, en sauðir frá 2—5
vetra með 16—25 kg kroppþunga. Einstöku kunna
að vera þyngri, en þessi kroppþyngd sauðanna er
ekki meiri, en kroppþyngd sumra dilka i þeim héruð-
um, þar sein féð er vænt. Það eru dæmi til, í land-
gæðum, að dilkar hafa haft um og yfir 30 kg af kjöti.
Þetta er því raunalegra með rýra leð, sem það er
nokkurn veginn víst, að þar sem sauðféð er rýrast,
þar er gróðri landsins hætta búin af ofbeit. Nú er mér
sagt að meðalvigt dilkakroppa muni vera um 14 kg.
Líkt er þessu háttað með kýrnar. Meðalkýrnyt er nú
yfir árið talin um 2600 I, en lil eru kýr, sem mjólka
yfir 4000 lítra og aðrar, sem ekki mjólka 2000 lítra
Þessi mikli mismunur stafar oft frá fpðrinu, ýmist úli
eða inni. Af þessu er augljóst, að það er ekki allí
komið undir að hafa margan lenað heldur góðan, og
likt'er þessu varið með ræktaða landið, sumir fá ylir
20 hesta af töðu al' vallardagsláttu, aðrir ekki 10
liesta.
Af þeim mistökum, sein eru á meðferð bújieningsins,
er þó, ef lil vill, allra hörmulegast, hvernig farið er
með hestana, þessar göfugu og þörfu skepnur, sem
eru hvorttveggja í senn þarfir þjónar og góðir fé-
lagar. Það ber ekki sjaldan við á vordögum, að einn
velfóðraður hestur afkastar því erfiði, sem 3 eru ekki