Morgunn - 01.06.1949, Side 22

16
MORGUNN
hann allur, brennandi í andanum, gneistandi af áhuga og
krafti. Ef til vill var það einmitt fyrir þetta, sem ég dáði
hann mest. Ég veit ekki, hvort ég á að segja það, en það
er satt, að ég kýs þúsund sinnum heldur að sjá á bak hon-
um sextugum eins og hann var, heldur en hitt, að við
hefðum nú átt þess kost að halda honum áttræðum heið-
urssamsæti, af því að hann hefði heldur valið það hlut-
skiptið, að hlífa sér í sannleiksbaráttunni og sannleiks-
leitinni, sparað hin sterku tökin og þá andlegu áreynslu,
þá hörðu og drengilegu baráttu, er hann sleytulaust háði,
til þess að bera sannleikanum vitni. Því það er ekki aðal-
atriðið, hvort vér dveljum nokkrum árunum lengur eða
skemur í líkamshjúpnum. Hitt er mest um vert, að ge£a
ekki Ijósið í sjálfum sér að myrkri. Ljós H. N. lýsti
eigi aðeins samtið hans. Það logar enn. Og það mun halda
áfram að lýsa langt fram í komandi tíma. Það varpaði
birtu sinni eigi aðeins yfir örðug viðfangsefni og torráðnar
gátur bæði lífs og dauða. Það varpaði birtu og yl inn i
hjörtu þúsundanna. Fyrir það viljum vér þakka. Og fyrir
það mun þjóðin þakka, eigi aðeins nú, heldur einnig a
komandi tímum.
Gáfur H. N. voru óvenjulega miklar og fjölþættar.
Lærdómur og þekking hans frábær á þeim fræðum, sem
hann einkum lagði stund á. En þekking hans var ekki
köld eða dauð, vizka hans ekki sú vonarsnauða vizka,
sem veldur köldu svari. Hann gaf þekkingu sinni líf af
sínu lífi, eld af sínum eldi, ljós af sínu Ijósi. Af gnótt og
snilli mælsku sinnar gaf hann henni vængi. Þess vegna
hlustuðu menn á prófessor Harald ekki fyrst og fremst
með eyrunum, heldur með hjartanu. Þar greiptust orð
hans, eða réttara sagt, þar gróðursettust þau og báru
ávöxt. Það hjarta, sem ekki hreifst með af eldmóði hans
og skýrum rökum, var ekki aðeins lokað og kalt, heldur
úr steini, og það meira að segja úr skrítnum steini, sem
hafði þá ónáttúru, að geta ekki einu sinni bergmálað.
Það væri sannarlega ánægjulegt og skylt, að mega her