Faxi - 01.12.1983, Blaðsíða 38

Jón E. Unndórsson, iðnráðgjafi Suðumesja:
Efla verður iðnað á Suðumesjum
íslendingum flestum hefur verið
það ljóst í nokkum tíma að land-
búnaður og sjávarútvegur geta
ekki séð neysluþjóðfélagi okkar
fyrir öllum þeim gjaldeyristekjum
sem við þurfum á að halda þannig
að lífskjör okkar séu í líkingu við
lífskjör annarra norrænna landa.
Ofaná þetta bætist að ofangreind-
ar atvinnugreinar að viðbættum
þjónustugreinum verða ekki þess
megnugar að taka við þeirri fjölg-
un á atvinnumarkaðnum sem
fyrirsjáanleg er á næstu árum.
Þess vegna fer þeim fjölgandi
sem segja að efla verði iðnaðinn,
smáiðnaðinn og stóriðjuna, og
gera hann í stakk búinn að geta
tekið á móti fólksfjölguninni og
færa okkur þær gjaldeyristekjur
sem við þurfum til að viðhalda
þeim lífskjörum sem við höfum
búið við á síðustu árum.
En víkjum nú að stöðu iðnaðar-
ins í dag. Höfum við lagt okkur
sértaklega fram við að skapa iðn-
aðinum þannig skilyrði að hann
megi rækja hlutverk sitt er að ofan
greinir eins og best verður á kosið?
Að mínum dómi höfum við ekki
gert það. Eg mun nefna nokkur
dæmi:
1. Fyrirgreiðsla sjóða og banka
hefur ekki verið nema htið brot af
því sem aðrar atvinnugreinar hafa
fengið. Af útlánum Byggðasjóðs
hefur 10% verið varið til iðnaðar.
Greinar sjávarútvegs og landbún-
Jón E. Unndórsson.
aðar hafa fengið óverðtryggð lán á
ca. 38% vöxtum á meðan lánsveit-
ingar til iðnaðar eru verðtryggðar.
Lán úr iðnþróunarsjóði hafa
verið að fullu gengistryggð við
Bandaríkjadollar. Vextir af útlán-
um sjóðsins á síðasta ári voru
102%. Iðnrekstrarsjóður sem er
ætlað það hlutverk að auka út-
flutning iðnaðarvarnings og auka
samkeppnishæfni ísl. iðnaðar á
innlendum og erlendum mörkuð-
um o.s.frv. hafði aðeins ca. 15
millj. úr að spila á síðasta ári. Til
stendur að leggja iðnrekstrarsjóð
niður á næsta ári.
2. Byggðastefnan, eins og hún
hefur verið í framkvæmd á síðast
liðnum árum, hefur birst í offjár-
festingum í óarðbærum fjárfest-
ingum.
Byggðastefna, sem stuðlar að
því að halda landinu í byggð er
nauðsynleg en ég er á móti því að
fjárfesta í slíkum fyrirtækjum sem
óarðbær eru frá upphafi. Fyrr eða
síðar leggjast shkir staðir í eyði er
byggja afkomu sína á slíkri ríkis-
forsjá ef ekki verður hugað að nýj-
um arðvænlegum atvinnugrein-
um.
3. Hlutdeild tæknilærðra manna
í stjórnsýslu landsins hefur verið
mjög lítil. Þetta hefur gert það að
verkum að ráðamenn miða allt út
frá þeim hefðbundnu atvinnu-
greinum sem þjóð vor hefur byggt
afkomu sína á, á síðastliðnum ár-
hundruðum.
Skýrslur sérfræðinga verða
hillumatur. Ráðamenn skilja þær
ekki, og þurfa því að fá túlkun á
þeim. Skipaðar eru nefndir til að
fjalla um þær. Málið dregst og
nefndirnar komast oft að öðrum
niðurstöðum en þeim sem ráðgef-
endur komust að áður. Enn eru
skipaðar nefndir og markaðsfor-
sendurnar breytast vegna þess að
aðrar þjóðir eru á undan og hafa
hafið framleiðslu.
Öll ofangreind dæmi hafa tafið
iðnaðarbygginguna í landinu.
Sjóða- og bankakerfið ásamt
byggðastefnunni hafa dregið taum
landbúnaðar og sjávarútvegs og
ráðamenn í lykilstöðum hafa ekki
haft næman skilning á hagsmuna-
málum iðnaðarins.
Atvinnumál Suðurnesja hafa
nokkrum sinnum verið til umræðu
á Alþingi íslendinga.
í þessu sambandi vil ég minnast
á þingsályktunartillögu sem sam-
þykkt var 6. maí 1978, og þings-
ályktun um Suðumesjaáætlun,
sem samþykkt var á Alþingi 15.
maí 1979.
Fyrri þingsályktunartillagan
fjallaði um könnun á atvinnulegri
og félagslegri aðstöðu byggðarlag-
anna í nágrenni Keflavíkurflug-
vallar.
Sú seinni var öllu ítarlegri en
fjallaði um alhliða atvinnuupp-
byggingu á Suðurnesjum og um
bráðabirgðaskipulag hráefnisöfl-
unar og skynsamlega nýtingu fisk-
vinnslustöðva á Suðurnesjum. Til-
laga var flutt til þess að leggja
áherslu á nauðsyn nýrra og skipu-
legra vinnubragða og uppbygg-
ingu útgerðar, fiskiðnaðar og
nýrra iðngreina á Suðurnesjum.
Framkvæmdastofnun var síðan
falið að gera svokallaða Iðnþró-
unaráætlun fyrir Suðurnes sem
lauk í nóvember 1980 og lögð var
fyrir S.S.S. næsta ár.
Mjög voru skiptar skoðanir um
ágæti tillagna þeirra er í áætluninni
voru en samstaða náðist um sköp-
un iðnráðgjafa. Kostnaðurinn af
iðnráðgjafastarfseminni er borinn
uppi af samtökum sveitarfélag-
anna en heimild er í fjárlögum að
hlutur ríkisins sé allt að helmingur
heildarkostnaðarins.
Iðnráðgjafastarfsemi með ein-
um ráðgjafa er rekin í öllum lands-
hlutum að Vestfjörðum undan-
skildum.
Við setningu laganna um iðn-
ráðgjafa frá 31. des. 1981 var skip-
uð samstarfsnefnd um iðnráðgjöf í
landshlutum, SIL-nefnd, sem
hafði því hlutverki að gegna að sjá
um samræmingu iðnráðgjafa-
starfsins. Nefndina skipa fulltrúar
frá Iðntæknistofnun, Rannsóknar-
ráði ríkisins, Iðnarðarráðuneyti og
Framkvæmdastofnun.
SIL-nefndin hefur einn starfs-
mann á sínum snærum sem á að sjá
um samræmingarstarfið.
Að mínum dómi hefur samræm-
ingarstarfið gjörsamlega mistek-
ist. SIL-nefndin hefur lagt höfuð-
áherslu á samskipti við erlendar
stofnanir og ráðstefnur með er-
lendum yfirmönnum opinberra
stofnana og auk þess hefur nefndin
Ingvar Agnarsson:
Jólastjaman
Ljósin stjarna lýsa
um Ijúfa jólanótt;
þau vilja hrellda hugga,
þá hér er allt svo rótt.
Þau hrosa og þau benda
öllum börnum upp tilsín.
Þar ein er stjarna alskœr
sem öllum fegurskín.
Hún blikar og hún breiðir
sitt blik um lönd ogsjá;
hún lokkar og hún laðar
svo lífið gleðjast má.
Sú jólastjarnan stóra,
sem starir himnifrá,
hún öllum börnum boðar
guðs blessun jörðu á.
238-FAXI