Straumar - 01.04.1930, Page 16

10
STRAUMAR
legum viðrinum með háskalegu og' úreltu uppeldi. Hún
vill ekki trúa kirkju, sem gerir félag við hergróðamorð-
varga. Hún vill ekki láta ræna sig arði vinnu sinnar. Hún
vill ekki ganga í hjónaband til þess að eiga böm, sem
verða varnarlaust herfang örbirgðarinnar. Hún vill ekki
þurfa að hata lífið og fyrirlíta mennina og bölva jörðunni.
Hún gerir axarsköft, fer sér að voða, verður margt
á. En hún trúir geiglaust á vitið, — á skipulag, á rétt-
læti, á frið, á hamingju. —
Og hún vinnur. —
V.
Þessi eru í stuttu máli andleg einkenni hinnar yngstu
æsku Evrópu, öreigaæskunnar. Og með öreigaæsku er
engan veginn átt við það, að meðal hennar finnist ekki
margir, sem eiga einhvern hégóma pening, eins og jarðar-
verð eða togara. Öreigaæskan þekkist ekki á eignafram-
tali sínu, heldur andlegum viðhorfum og lífsstefnu. Og
þessi andlegu einkenni eru söm við sig, hvort heldur
kannað er í iðnfélögum verkamanna, í skemtifélögum
þeirra eða lesflokkum, éða meðal stúdenta í háskólum.
Munurinn er aðeins á þekkingu, uppeldi, eignum, vits-
munum, ástúðleik og geðþekkni. En andlegur svipur er
hinn sami. Þetta fólk vonar hins sama, vill hið sama, hat-
ar hið sama. Höfuðeinkenni þess er, aðþað
hefir sagt ríkjandi félagsskipulagi upp
trú og hollustu.
Og í þessu er fólgin uppreisn æskunnar í öllum
löndum, þessu og engu öðru. Hún er ekki fólgin í kyn-
óramærð þeirri, sem arðsjúkir bókaútgefendur gefa út
handa iðjulausum borgarameyjum, til að lesa. Oddborgari
eins og Ben Lindsay, málrófsskjóða eins og Thit Jensen,
þekkja ekki uppreisn æskunnar. Uppreisn æskunnar er
pólitísk. Og ef hún er ekki pólitísk, þá er hún ekki til.
Það er uppreisn æskunnar óviðkomandi hvermg gjálíf-
um borgarameyjum verði forðað frá því að gera foreldr-
um sínum og ættingjum hneysu. Uppreisn æskunnar hef-
ir ekkert að gera með tunglkomur og togleðursvörur. En