Straumar - 01.04.1930, Blaðsíða 32

26
STK A ITM A K
Og svona er það um allan heim. Trúarbrögðin missa
meir og meir vald sitt yfir öreigalýðnum.
En svo við lítum nær okkur. Ilvernig er málum kom-
ið hér á landi? Hverja stefnu eiga jafnaðarmenn hér að
taka upp gagnvart kirkju og kristindómi? Og hverja
stefnu ætti kirkjan, ef vel væri, að taka upp gagnvart
jafnaðarmönnum ?
Atvinnuhættir hér á landi eru ekki ennþá komnir í
neitt líkt horf og er í iðnaðarríkjum Evrópu, véliðjan er
svo að segja óþekt hér ennhá, samanborið við það, sem
þar er. Öreigar hér á landi eru því ekki verksmiðjufólk
eins og þar, eða að minsta kosti að litlu leyti. Þeir sem
hér mega teljast til öreiga eru allflestir sjómenn, ófag-
lærðir hafnai’verkamenn og smábændur, einyrkjar. Ein-
staklingshyggja alls þessa fólks er injög rík, og flestir
munu á unga aldri ala í brjósti óljósa von um að „komast
áfram“ á borgaralega visu, komast „upp úr“ öreigastétt-
inni og verða það, sem kallað er sjálfstæðir atvinnurek-
endur, og taka arð sinn af vinnu annara. Og algeng trú er
það hjá fjölda manna innan öreigastéttarinnar, að það sé
öllum hægt, þó að vitanlegt sé hverjum óbrjáluðum manni,
að þetta er firra. Það er aldrei nema örlítið brot manna,
sem getur lifað á handavinnu annara. Þessir „aðrir“ verða
að vera til, og það eru öreigarnir, sem enga möguleika
hafa til þess að verða annað. Þessi sannindi eru verka-
lýð annara landa löngu ljós. Hann hefir eignast stéttar-
vitund og óskar ekki annars en vera öreigar, en að lífs-
skilyrði þeirra verði sæmileg, og fyrir því berjast þeir
með harðsnúnum stéttarsamtökum.
En jafnaðarstefnan hér á landi er enn ung. Þeir, sem
hér á landi hafa skipazt undir merki hennar hafa gert það
mjög margir vegna fylgis síns við þau mannréttindamál,
og dagski'ármál, sem Alþýðuflokkurinn hefir á stefnu-
skrá sinni, en eflaust miklu færri vegna þess, að þeir fyr-
ir rökrétta hugsun hefðu sannfærzt um ágæti hennar fyr-
ir lausn auðskiftingarinnar. Og flestir hinna síðari eru
mentamenn, sem tilheyra ekki öreigalýðnum, þegar farið
er eftir þeirri skiftingu, sem hér er almennust, efnahagur