Straumar - 01.04.1930, Page 68

62
S T R A U M A R
TJiors. Greinar liaris og nokkurra annara iiáru vitni um menn-
ingarástand, sem bjartsýnir menn hata verið að gjöra sér í
hugarlund, að ekki fyndist á íslandi. Vonandi er, að htigsandi
menn láti slik skrif engin áhrif hafa á sig, en haldi sig við þá
meginreglu, að enn megi nokkuð þekkja menn af verkum
þeirra.
Kirkjumnlanefndin mun nú hafa skilað allmiklu af írv. og
tillögum til stjórnarinnar. Ilér er ekki rúm til þess að rekja
efni þeirra nánara, en allar munu þœr liorfa til tuita ó aug-
ljósum ágöllum núverandi íyrirkomulags, ef fram næði að
ganga. Má þar til nefna frv. um liyggingar á prestsetrum, ferða-
kostnað presta, bókasöfn prestakalla, utanfarir presta og um-
bætur á prestskosningalögunum. Ekld er ennþá vitað, hve mik-
ið af þessu stjórnin treystist til þess að bera fram, né þingheim-
ur að samþykja. Um hvorugt þarf vist að gjöra sér æði liáar
vonir, en vænta mætti þess, að hin vandlætingasama sveil, sem
tók kristindóminn að sér um kosningarnar hér, léti nii ekki
standa á liði sínu.
Annars þarf hin ísl. þjóð sjálf að fara að sýna vilja sinn i
þessu máli. ])að er hverjum manni vitanlegt, að liagur presta
er óbærilegur eins og rui standa sakir. Vilja ekki áhugamenn
leiða þetta mál inn í umræður þingmálafunda í hverri sókn,
fyrir næstu kosningar, ef það mætti verða til þess, að við fengj-
um einu sinni þing svo skipað, að þingmenn vissi almeni vilja
kjósenda sinna í þessu efni, og þyrftu hvorki að óttast ávítur
eða óþökk, þó iir yrði skorið um það.
Svör við spurningum þeim um aðalatriði kirkjukenning-
anna, sem „Straumar" beindu til íslenzkra prcsta, eru ennþá
að koma, þó að dræmt gangi. Enn höfum við ekki fengið svör
nema frá um 150 prestum, og er það of lítið, til þess að hægt sé
að birta neinn árangur af þeim. Auk þess má get.a þess, að
svörin eru, með örfáum undantekningum, iill frá frjálslyndum
prestum, útgefendum „Strauma" sjálfum i klerkastétt, og ciðrúm
prestum, sem kunnir eru fyrir frjálslyndi i trúarskoðunum.
Eru þau þvi svo einlit, að þau gefa alls ekki sanna mynd af
skoðunum þjóðkirkjuprestanna á þeim ofnum, sem um var
spurt. Er því sem stendur fult útlit fyrir, að \ ið útg. Strauma
náum alls ekki tilgangi okkar með spumingum þessum, þeim
tilgangi, að geta gefið tölulegt vfirlil yfir afstöðu þjóðkirkjunn-
ar til þeirra trúarlegu mála, sem mesl er rœtt og ritað um.
Örfáir gamalguðfræðingar í prestastétt liafa svarafi, nok! r-
ir utan hennar hafa sent okkur svör. Hver er ástæðan? Er ] ð
aðeins gamall islenzkur undandráttur og leti? F.ða er það i-
hugaleysi prestanna um trúmál? Eða er það kannske af því, að
þeir telji „Strauma11 oðeins ómerkilegt blaðkQrn, seni ófyrir-