Almanak alþýðu - 01.01.1930, Síða 19

bylting jafnaðarmanna í Rússlandi eru reistir
á kenningum hans.
Kenningar Karls Marx’s breyttu jafnaðar-
stefnunni í heild úr draumsjónuin i vísindn
öll jafnaðarstefnu-hugsun tii þess tíma hafði
miðað að því að draga upp fyrirmyndar-
þjóðskipulag i framtíðinni, en Marx, sem mót-
aði þessa nýju fræðikenningu jafnaðarstefn-
unnar í samvinnu við Engels, tók sér fyrir
hendur að sýna fram á, hversu þróun auð-
valdsskipulagsins leiðir óhjákvæmilega til þjóð-
skipulags jafnaðarmanna. Hugsanagangurinn er
undirorpinn söguiegri ákvæðishyggju og fylgir
hinni svo kölluðu efnalegu söguskoðun, er lítur
svo á, að hreyfimögn hinnar sögulegu þróunar
séu framleiðsluöflin og breytingar þeirra. Marx-
kenningarnar lýsa því einnig, hversu auðvaldið
sjálft leysist upp að Iokum fyrir sívaxandi auð-
söfnun á sífækkandi hendur, fyrir sífelt greini-
legri skiftingu samfélagsins í stéttir, unz eftir
standa hver gagnvart annari einungis tvær
stéttir, eignamenn og verkamenn, auðmenn og
öreigar eða burgeisar og alþýða, og fyrir
síversnandi kjör öreiganna; baráttan milli þess-
ara stétta hlýtur því að enda með byltingu á
þann hátt, að öreiga fjöldinn tekur valdið af
hinni fámennu auðborgarastétt og beitir því
(alræði öreiganna) til að koma á skipulagi jafn-
aðarstefnunnar.
Marx-kenningarnar hafa aflað sér jöfnum
höndum hrifinna fylgjenda og harðvítugra and-
stæðinga, því að þær eru i senn félagslegur
fagnaðarboðskapur og vísindalegt kerfi. t>ó eru
þær ekki neitt kreddukerfi, heldur miklu frem-
15