Morgunn - 01.12.1997, Síða 37

Hugsanaflutningur
Dulsálarfræðingarnir ákváðu snemma að þeir myndu, á
meðan þeir söfnuðu saman áhugaverðum vitnisburðum
um ESP, einbeita sér að tilraunum á rannsóknastofum, því
þeir gætu verið vissir um að niðurstöður þeirra væru ekki
„óhreinar,“ ef tilraunirnar væru framkvæmdar undir
strangasta eftirliti. Hvað viðkom hinum persónulegu frá-
sögnum, þá gátu þeir aldrei verið vissir um að mót-
takandinn hefði ekki „ákveðið niðurstöðuna eða haft
einhverja vitneskju áður, sem hefði áhrif á hann þegar
hann upplifði þetta. En tilraunirnar á rannsóknastofunum
hafa, hingað til, einungis leitt af sér innihaldslitlar og lítt
sannfærandi niðurstöður, ekki hvað síst vegna þess að
nokkrar vænlegustu tilraunirnar eru því miður fram-
kvæmdar undir miskunnsömum öryggisbúnaði og af-
stöðu, sem langt í ífá gæti staðist frekari prófanir.
Kunnasti rannsakandinn, J.B. Rhine, við Duke-há-
skólann í Norður-Carolina, framkvæmdi á tímabilinu
1930-1960, stöðuga og mjög kunna rannsóknavinnu, sem
síðan hefur verið dregin mjög í efa af efasemdarmönnum,
sérstaklega prófessor Mark Hausel frá háskólanum i
Wales, sem meira en gefur í skyn að Rhine og félagar hans
hafi alls ekki tryggt sig nægilega gegn folsunum.
Visindamennirnir eru heldur ekki svo ánægðir lengur
með sinn lilut. Margt af því fólki, sem staðhæfir að það
geti vissulega sent út hugsanir sínar, þegar það er úti við
hversdagslegar aðstæður, getur alls ekki framkvæmt hinn
minnsta hugsanaflutning við stýrðar aðstæður í rann-
sóknastofum. Gæti það verið að ESP (dulræn skynjun)
geti aðeins þrifist þegar hún er ekki heft af þeim sömu
atriðum, sem sýna eiga tilveru hennar?
Vissar tilraunir í Englandi styðja þá kenningu að hinar
stýrðu rannsóknaaðstæður hefti í raun framkvæmdina og
MORGUNN 35