Morgunblaðið - 22.02.2009, Qupperneq 60

60 Menning
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. FEBRÚAR 2009
Eftir Ingveldi Geirsdóttur
ingveldur@mbl.is
HVER man ekki þegar Gwyneth
Paltrow grenjaði eins og smástelpa í
bleika prinsessukjólnum sínum á
sviðinu þegar hún fékk Óskarinn
1999 sem besta leikkonan fyrir hlut-
verk sitt í Shakespeare in Love?
Þetta þótti afspyrnu hallærislegt og
var Paltrow nokkurn tíma að lappa
upp á ímynd sína eftir þetta atvik. Í
huga allra nema dómnefndarinnar
átti Cate Blanchett að fá styttu Palt-
row fyrir hlutverk sitt í Elizabeth.
Óskarshátíðin 1999 var eftirminnileg
fyrir fleiri hluta sakir.
Þegar Roberto Benigni var valinn
besti leikarinn fyrir Life Is Beautiful
gladdist hann svo að hann klifraði
upp á sætin og yfir nokkrar stór-
stjörnur í salnum, sagði svo í þakk-
arræðunni að hann vildi njóta ásta
með öllum. Annað sem þótti hneyksli
1999 var valið á bestu myndinni en
stórmyndir þessarar hátíðar voru
Saving Private Ryan og The Thin
Red Line. Búist var við að Spielberg-
myndin Saving Private Ryan ætti
þessa hátíð en þegar umslagið var
opnað kom Shakespeare in Love upp
úr því … úffpúff … en Spielberg fékk
a.m.k. styttu fyrir bestu leikstjórn.
Versta besta myndin
Þegar rýnt er í Óskarssöguna er
margt sem hefði mátt betur fara.
Árið 2005 átti að vera ár Broke-
back Mountain en hún fékk bara
tvenn verðlaun af þeim átta sem hún
var tilnefnd til. Fátt var meira rætt
eftir hátíðina en af hverju Crash var
valin fram yfir Brokeback, – að
Hollywood væri ekki tilbúið fyrir
samkynhneigð var talið líklegasta
ástæðan.
Þremur árum áður hafði söngva-
myndin Chicago verið valin besta
myndin og þótti það mikil hneisa því
hún var í flokki með Gangs of New
York, The Hours, The Lord of the
Rings: The Two Towers og The Pian-
ist. Chicago hefur verið valin næst-
versta besta myndin í sögu akademí-
unnar til að fá Óskarinn, Cimarron
frá árinu 1931 á þann heiður að vera
versta besta myndin.
Óþekkt óskarsleikkona
Árið 1992 er nefnt sem eitt af þeim
sjaldgæfu árum í óskarssögunni sem
besta myndin vann í raun og veru,
Unforgiven eftir Clint Eastwood. En
flokkur bestu leikara var annað mál.
Al Pacino var tilnefndur sem besti
leikari, hann hafði aldrei fengið Ósk-
arsverðlaun en sjö tilnefningar.
Hann fékk þau loksins þetta ár fyrir
hlutverk sitt í Scent of a Woman.
Pacino átti verðlaunin frekar skilin
fyrir öll önnur hlutverk en þetta að
mati flestra.
Í kvennaflokknum var samt að-
alsjokkið. Þar voru tilnefndar Judy
Davis, Joan Plowright, Vanessa
Redgrave og Miranda Richardson en
verðlaunin fóru til lítt þekktrar leik-
konu, Marisu Tomei, fyrir frammi-
stöðu sína í My Cousin Vinny. Lengi
gekk sú saga að kynnirinn hefði lesið
vitlaust nafn en Óskarsnefndin stað-
festi að svo væri ekki. Tomei er til-
nefnd aftur í ár fyrir aukahlutverk
kvenna í The Wrestler og þykir í
þetta skiptið sigurstrangleg.
Ennþá stendur í fólki sú staðreynd
að Dances With Wolves var valin
besta myndin fram yfir Goodfellas
árið 1991.
Gott hjá þér
Gandhi, leikstýrt af Richard
Attenborough, var sigurvegari Ósk-
arsins 1982. Hún yrði líklega ekki til-
nefnd í dag en á þessum tíma fékk
hún átta Óskara. Að mati margra var
akademían að gefa Attenborough
svona „gott hjá þér“-klapp á bakið en
ekki „þetta var gott“.
Árið áður, 1981, voru tvær myndir
með langflestar tilnefningar, Reds
með tólf og On Golden Pond með tíu.
En öllum að óvörum fóru verðlaunin
fyrir bestu myndina til Chariots of
Fire.
Margir skilja ekki enn hvernig það
gat gerst að Rocky, með töffaranum
Sylvester Stallone, var valin besta
myndin fram yfir All the President’s
Men, Taxi Driver og Network á því
herrans ári 1977.
Það var mörgum dömunum áfall
þegar litið var framhjá Humphrey
Bogart sem besta karlleikara árið
1943 fyrir hlutverk Ricks í Casa-
blanca. Paul Lukas í Watch on the
Rhine þótti standa sig betur.
Citizen Kane tapaði verðlaununum
til How Green Was My Valley árið
1941. Þetta val þykir skrítið í dag en
ekki 1941, þá var fólk ekkert svo æst
yfir þessu stykki Orsons Welles.
Árið 1939 var Gone With the Wind
aðalmyndin, með 14 tilnefningar.
Undrum þótti sæta þegar Clark
Gable fékk ekki Óskarinn fyrir best-
an leik í aðalhlutverki, sigurvegari
var Robert Donat fyrir Goodbye Mr.
Chips. Gable tók tapinu eins og mað-
ur, annað en Eddy Murphy árið 2007,
sem gekk fúll út af hátíðinni eftir að
hann tapaði styttunni fyrir besta
aukahlutverk til Alans Arkins.
Óskarsverðlaunahátíðin á sunnu-
daginn verður sú 81. í röðinni og fróð-
legt verður að sjá hvort eitthvað á
eftir að valda uppnámi þá.
Óskarsuppnám
Óskarsverðlaunin
verða afhent í Holly-
wood í kvöld. Yfirleitt
fer hátíðin fram af mik-
illi prúðmennsku og
ekki oft sem verðlauna-
hafarnir koma virkilega
á óvart. Það hefur þó
gerst, eins og dæmin
hér að neðan sanna.
Óverðskuldað? Gwyneth Paltrow tekur grenjandi við styttunni.
Brokeback Mountain Átti Ósk-
arinn skilinn að mati flestra.
Alsæll Ítalinn Roberto Benigni
þakkar glaður fyrir sig.
Chicago Valin önnur versta verð-
launamynd Óskarssögunnar.
Citizen Kane Fékk ekki Óskarinn
árið 1941 eins og við var búist.
Tapaði Bogart ásamt Bergman í
hinni mögnuðu Casablanca.
Taxi Driver Tapaði fyrir Rocky
sem þótti hneyksli árið 1977.
Listaháskóli Íslands auglýsir eftir umsóknum um
starf háskólakennara
í grafískri hönnun
www.lhi.is
Listaháskólinn auglýsir eftir umsóknum um starf
háskólakennara í grafískri hönnun við hönnunar- og
arkitektúrdeild með stöðuheiti lektors, dósents eða
prófessors.
Umsækjandi skal vera starfandi hönnuður, hafa kennt
umtalsvert við viðurkennda háskóla, og hafa meistara-
gráðu eða sambærilega háskólagráðu á sínu sviði, eða
jafngilda þekkingu og reynslu.
Umsóknarfrestur er til mánudagsins 16. mars 2009.
Nánari upplýsingar er að finna á heimasíðu skólans
Listaháskóli Íslands auglýsir eftir umsóknum um
starf háskólakennara
í arkitektúr
www.lhi.is
Listaháskólinn auglýsir eftir umsóknum um starf
háskólakennara í arkitektúr við hönnunar- og
arkitektúrdeild með stöðuheiti lektors, dósents eða
prófessors.
Umsækjandi skal vera starfandi arkitekt, hafa kennt
umtalsvert við viðurkennda háskóla, og hafa
meistaragráðu eða sambærilega háskólagráðu á sínu
sviði, eða jafngilda þekkingu og reynslu.
Umsóknarfrestur er til mánudagsins 16. mars 2009.
Nánari upplýsingar er að finna á heimasíðu skólans
Óska eftir olíumálverki í fallegum litum eftir Kjarval.
Tilboð óskast send á box@mbl.is merktar: ,,K - 22175".
Kjarval óskast
Fáðu úrslitin
send í símann þinn