Ný saga - 01.01.1995, Page 41

dásamlegustu
Grikkja“
ur beinlínis við sögu er um það bil fimmti
hluti ritsins og þar eru einnig myndir eftir
franska teiknarann Riou er sýna aðstæður á
íslandi; má ætla að hann hafi gert myndirnar
í samvinnu við rithöfundinn. í þessum hluta
bókarinnar er gerð grein fyrir hvernig Islend-
ingar komu leiðangursmönnum fyrir sjónir,
lýst landslagi og högum landsmanna og skýrt
frá sjálfu ferðalaginu.
Á mynd 1 er sýnt lítið þorp við vatn. Hús-
kofi er til hægri og nokkrir karlar eru á vappi
við girðingu sem liggur niður að litlu vatni.
Fjær er húsaþyrping og virðist kirkja vera
fyrir miðju. Á myndinni má þekkja ýmis kenni-
leiti. Lengst til hægri er hús Lærða skólans í
Reykjavík en dómkirkjan fyrir miðju myndar
og þar í milli núverandi stjórnarráðshús, „lítill
kofi í samanburði við ráðhúsið í Hamborg -
en virtist sem höll í samanburði við önnur
íslenzk hús.“2 Dæmigert íslenskt hús er vænt-
anlega að sjá fremst til hægri á myndinni.
Pessi yfirlitsmynd er gerð eftir ákveðinni
fyrirmynd þó að teiknarinn hafi ekki fylgt
henni nákvæmlega. Hefur hann haft til
hliðsjónar mynd af Reykjavik sem birtist í
bók Charles Edmonds, Voyage dans les mers
du Nord (París, 1857) þar sem skýrt var frá
för Napóleons prins til íslands. Eru mynd-
irnar svo líkar að vart fer milli mála.3
Af orðurn höfundar má ráða að hann hafði
ekki háar hugmyndir um húsakynni íslensks
almennings, enda væru íslensk hús þannig að
allt virtist vanta annað en þökin og innanhúss
væri oftast óbærilegur daunn „af þurrkuð-
um fiski, súrsuðu kjöti og súrri mjólk“, auk
reykjarsvælu frá eldstó sem var kynt með
fiskibeinum og mykju.4 Sökum ylsins spratt
þó gott gras á þökunum og var það „slegið og
notað til fóðurs“, enda óvíða annars staðar
nokkur „gróður, engin tré og á allar hliðar
hraunið.“5
Á rnynd 2, „Gata í Reykjavík“, sjáum við
nánari útlistun á húsakosti almennings. Kof-
inn er vissulega lágreistur og gróskulegt er á
þakinu. Þar til hægri standa staurar upp í loft-
ið og eins konar snúrur á milli þeirra. Þetta
eiga vafalaust að vera skreiðarhjallar. Ekki er
gott að átta sig á hvað konur í forgrunni hafa
fyrir stafni; þá athugasemd gerði sögumaður
um íslenskar konur að þær væru yfirleitt „frem-
ur fríðar sýnum, en bera alvörugefinn sorgar-
svip...“ Umhverfið er heldur ekki sérlega
upplífgandi! Karlarnir fjær eru líklega eitt-
hvað að bardúsa við fisk, enda var það þeirra
höfuðstarfi að sögn höfundar. Hélt hann því
fram að þeir væru yfirleitt „hraustir og þung-
lamalegir, bjarthærðir eins og Þjóðverjar, en
Mynd 2.
Gata í Reykjavík.
39