Ný saga - 01.01.1997, Side 18

Ný saga - 01.01.1997, Side 18
Þorgrímur Gestsson Laugameshverfi verður til Rýnt í gamlar Ijósmyndir Tvær ljósmyndir, teknar með 30 eða 40 ára millibili af því sem nú heitir Laugarneshverfi, segja okkur mikla sögu ef við gefum okkur tíma til að rýna dálít- ið í þær. Sú eldri (mynd 1) var tekin einhvern tímann á árunum 1913 til 1920, í áttina til heldur kuldalegrar Esju með vorsnjó í giljum og klettabeltum. Ljósmyndarinn hefur líklega staðið rétt vestan við Tungu, sem stóð allt fram á síðustu ár við Laugaveg, ekki langt frá þar sem Sjónvarpshúsið er nú. Örlítið hægra megin við miðja myndina ber gamla Laugarnesbæinn í Sundin. Hann var reistur árið 1885, sama ár og Reykjavíkur- bær keypti jörðina. Eegar myndin var tekin bjuggu þar annaðhvort Þórður Þórðarson og Ingunn Einarsdóttir eða Þorgrímur Jónsson söðlasmiður og kona hans, Ingibjörg Þóra Kristjánsdóttir, allt eftir því hvort ljósmyndar- inn var á ferð fyrir eða eftir 1915. Meðal barna Þorgríms og Ingibjargar voru Ólafur hæstaréttarlögmaður, einn af stofnendum Tónlistarfélagsins og Tónlistarskólans, og Gestur, myndlistarmaður, kennari og fyrrum útvarpsmaður og skemmtikraftur. Heimildir eru til um búsetu í Laugarnesi frá því skömmu eftir landnám og kirkju frá því um 1200. Hún stóð lítið eitt til hægri við bæjarhúsið. Lengst til vinstri blasir við holdsveikraspít- alinn í Laugarnesi, sem danskir Oddfellowar reistu árið 1897 og gáfu íslensku þjóðinni. Ear ólst upp, meðal margra annarra, Jónas Haralz hagfræðingur, fyrrum bankastjóri og starfs- maður Alþjóðabankans. Hann er sonur séra Haralds Níelssonar prófessors og spítala- prests og frú Aðalbjargar Sigurðardóttur kvenréttindakonu. Breski herinn tók spítal- ann til sinna þarfa á stríðsárunum, en hann brann til kaldra kola árið 1943. Lengst til hægri er hús Norðmannsins Em- ils Rokstads, tengdasonar Ingunnar í Laugar- nesi af fyrra hjónabandi. Kona Rokstads hét Jóhanna Ingunn Jónína, en faðir hennar var Friðrik, kallaður snikkari, og bjó til dauða- dags með Ingunni konu sinni á Eyrarbakka. Rokstad flutti húsið tilsniðið frá heimalandi sínu, reisti það árið 1912 og kallaði Bjarma- land. Húsaþyrpingin á miðri myndinni tilheyrði fiskverkunarstöðvunum tveimur á Kirkju- sandi, íslandsfélaginu og Th. Thorsteinsson, sem voru reistar rétt fyrir og skömmu eftir aldamót. Þar skín mjallhvítur saltfiskur á þurrkreitunum í glampandi sólskini og norð- anátt. Ekki ber á öðru en að töluvert hafi ver- ið komið í stakka þegar ljósmyndarinn var á ferð, enda langt liðið á dag, af því að dæma hvernig ljós og skuggar standa á húsunum. Ef vel er að gáð sést Laugarnesvegur liggja þvert yfir myndina í forgrunni hennar. Hann var nefndur Spítalavegur í upphafi því hann var lagður árið 1897 vegna holdsveikraspítal- ans og lá frá Laugavegi nálægt Hátúni 12. Beint fyrir neðan Kirkjuból hverfur vegurinn ofan að Fúlalæk þar sem hann hafði grafið sig eina tvo metra niður, liggur þar yfir brú en beygir síðan krappt til vinstri rétt við Bjarma- land. Þar beygir Laugarnesvegur aflur til vinstri yfir brú á Laugalæk, sem féll til sjávar milli Ytri- og Innri-Kirkjusands, síðan með- fram húsaröð Islandsfélagsins, sem er á miðri myndinni. Þar stendur háreist þurrkhúsið næst okkur, nýlegt þegar myndin var tekin, en síðan hin húsin, lágreistari, í beinni röð til norðvesturs: vaskhúsið og verbúðin. Saltskúr, þar sem einnig var eldhús, var við norðurenda verbúðarinnar, en handan hans tók við spít- alatúnið. Verbúðin og saltskúrinn eru hið eina sem stendur enn í dag af þessum bygg- 16
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Ný saga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ný saga
https://timarit.is/publication/806

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.