Ný saga - 01.01.1997, Síða 18

Ný saga - 01.01.1997, Síða 18
Þorgrímur Gestsson Laugameshverfi verður til Rýnt í gamlar Ijósmyndir Tvær ljósmyndir, teknar með 30 eða 40 ára millibili af því sem nú heitir Laugarneshverfi, segja okkur mikla sögu ef við gefum okkur tíma til að rýna dálít- ið í þær. Sú eldri (mynd 1) var tekin einhvern tímann á árunum 1913 til 1920, í áttina til heldur kuldalegrar Esju með vorsnjó í giljum og klettabeltum. Ljósmyndarinn hefur líklega staðið rétt vestan við Tungu, sem stóð allt fram á síðustu ár við Laugaveg, ekki langt frá þar sem Sjónvarpshúsið er nú. Örlítið hægra megin við miðja myndina ber gamla Laugarnesbæinn í Sundin. Hann var reistur árið 1885, sama ár og Reykjavíkur- bær keypti jörðina. Eegar myndin var tekin bjuggu þar annaðhvort Þórður Þórðarson og Ingunn Einarsdóttir eða Þorgrímur Jónsson söðlasmiður og kona hans, Ingibjörg Þóra Kristjánsdóttir, allt eftir því hvort ljósmyndar- inn var á ferð fyrir eða eftir 1915. Meðal barna Þorgríms og Ingibjargar voru Ólafur hæstaréttarlögmaður, einn af stofnendum Tónlistarfélagsins og Tónlistarskólans, og Gestur, myndlistarmaður, kennari og fyrrum útvarpsmaður og skemmtikraftur. Heimildir eru til um búsetu í Laugarnesi frá því skömmu eftir landnám og kirkju frá því um 1200. Hún stóð lítið eitt til hægri við bæjarhúsið. Lengst til vinstri blasir við holdsveikraspít- alinn í Laugarnesi, sem danskir Oddfellowar reistu árið 1897 og gáfu íslensku þjóðinni. Ear ólst upp, meðal margra annarra, Jónas Haralz hagfræðingur, fyrrum bankastjóri og starfs- maður Alþjóðabankans. Hann er sonur séra Haralds Níelssonar prófessors og spítala- prests og frú Aðalbjargar Sigurðardóttur kvenréttindakonu. Breski herinn tók spítal- ann til sinna þarfa á stríðsárunum, en hann brann til kaldra kola árið 1943. Lengst til hægri er hús Norðmannsins Em- ils Rokstads, tengdasonar Ingunnar í Laugar- nesi af fyrra hjónabandi. Kona Rokstads hét Jóhanna Ingunn Jónína, en faðir hennar var Friðrik, kallaður snikkari, og bjó til dauða- dags með Ingunni konu sinni á Eyrarbakka. Rokstad flutti húsið tilsniðið frá heimalandi sínu, reisti það árið 1912 og kallaði Bjarma- land. Húsaþyrpingin á miðri myndinni tilheyrði fiskverkunarstöðvunum tveimur á Kirkju- sandi, íslandsfélaginu og Th. Thorsteinsson, sem voru reistar rétt fyrir og skömmu eftir aldamót. Þar skín mjallhvítur saltfiskur á þurrkreitunum í glampandi sólskini og norð- anátt. Ekki ber á öðru en að töluvert hafi ver- ið komið í stakka þegar ljósmyndarinn var á ferð, enda langt liðið á dag, af því að dæma hvernig ljós og skuggar standa á húsunum. Ef vel er að gáð sést Laugarnesvegur liggja þvert yfir myndina í forgrunni hennar. Hann var nefndur Spítalavegur í upphafi því hann var lagður árið 1897 vegna holdsveikraspítal- ans og lá frá Laugavegi nálægt Hátúni 12. Beint fyrir neðan Kirkjuból hverfur vegurinn ofan að Fúlalæk þar sem hann hafði grafið sig eina tvo metra niður, liggur þar yfir brú en beygir síðan krappt til vinstri rétt við Bjarma- land. Þar beygir Laugarnesvegur aflur til vinstri yfir brú á Laugalæk, sem féll til sjávar milli Ytri- og Innri-Kirkjusands, síðan með- fram húsaröð Islandsfélagsins, sem er á miðri myndinni. Þar stendur háreist þurrkhúsið næst okkur, nýlegt þegar myndin var tekin, en síðan hin húsin, lágreistari, í beinni röð til norðvesturs: vaskhúsið og verbúðin. Saltskúr, þar sem einnig var eldhús, var við norðurenda verbúðarinnar, en handan hans tók við spít- alatúnið. Verbúðin og saltskúrinn eru hið eina sem stendur enn í dag af þessum bygg- 16
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Ný saga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ný saga
https://timarit.is/publication/806

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.