Ný saga - 01.01.1997, Page 95

Síðustu misseri Árna Magnússonar
Í7r^.y g.
(s |£ta>c /bfLu3*,l jjk
^^3' ®^ j) * K**^*^**^
it^X^ I+J ( '\,'ÝaftfiX'*
(j**-*)' &*. í j9<u^_w■ i
£•'1‘ '
Í'7'ÍL'iJ Vy.*»t>
J f S- // o
u1^ ^v<‘-'(*
M\?ií/ 7. Eldivið þurfti Árni að hafa í húsakynn-
um sínum í Aðmírálsgötu og 30. september 1729
fékk Hans Becker hjá honum 35 ríkisdali „som
siden komme til Regenskab i mellem os, og got-
gióres i det Brænde som ieg faae af hannem".
Fyrsta l'aðm eldiviðar hafði Árni þá þegar fengið
og borgaði sérstaklega. Þetta skrifaði Árni á
framhlið seðils, en á bakhliðinni, sem myndin er
af, skráði hann sendingarnar jafnóðum og þær
bárust. Þar kemur fram að annan faðm fékk hann
8. október, næst 9. nóvember, þá 1. desember og
loks 22. desember, tveimur dögum áður en hann
veiktist. Ekki fæst úr því skorið hvort tíðari
sendingar hafi komið til af veðurfari eða versn-
andi heilsu Árna, cn þessar línur eru þær síðustu
sem hann skrifaði og ég hef fundið í fórum hans.
Lítil veikleikamerki eru á skriftinni, nema helst
nokkur titringur í síðustu færslunni.
aminn klæddur úr áður en hann kólnaði. Á Is-
landi fann karl nokkur það á sér að Árni væri
allur svo það vissu margir áður en fyrstu bréf
komu um vorið.25
Utförin fór fram frá Þrenningarkirkju
fimmtudaginn 12. janúar 1730, en Árni var
grafinn norðan megin í kór illa farinnar Vor-
frúarkirkju. Sjö pör hefðarmanna, vina hans,
fylgdu honum til grafar og tólf stúdentar báru
kistuna, þeirra á meðal vafalítið þeir sjö ís-
lendingar sem vöktu yfir líkinu síðustu nótt-
ina.26 Fáeinum dögum síðar spurðist að lík-
ræningjar hefðu grafið kistu Árna upp og
brotið, en dregið nakið líkið úr henni og látið
liggja þar sem það var komið. Þetta nefndi
Jón Ólafsson í áðurnefndu bréfi vorið 1730,
en útskýrði ekki: „Kann það létt að ske á Is-
landi svo langt burtu, milli slaðurgefins fólks,
sem þar er margt, að hér í staðnum tóku
nokkrir, sem kannski vildu svo hefði verið, að
ympra á ósönnum sögnum um hans nýjarð-
sett lík. En þá ég kom þar í bland, kunni ég
með rökum að reka það með öðru sannara til
baka.“ Finnur Jónsson fullyrðir að þau rök
hafi verið á þá leið að kaupmenn hefðu kom-
ið sögunni á kreik og að lík konu nokkurrar
hefði lent í þessu, en ekki lík Árna.27 Liggur
Árni því enn á sínum stað og verður vonandi
aldrei fluttur yfir hafið, þótt meirihluti hand-
rita hans sé kominn í eldfasta og þjófhelda
geymslu á íslandi.
Tóku likræn-
ingjar nakið lík
handritasafnar-
ans mikla úr
gröfinni norðan-
megin í kór
Vorfrúarkirkju
og skelltu því á
gólfið
Tilvísanir
1 Arne Magnussons private brevveksting. Kristian
Kálund gaf út (Kaupmannahöfn, 1920), bls. 639 (til séra
Hjalta Þorsteinssonar 2. júní 1727). Framvegis nefnt Pri-
vate brevveksling. Eg þakka Margréti Jónsdóttur fyrir yf-
irleslur og góðar ábendingar.
2 Sbr. orðalag erfðaskrár Árna um styrki handa íslensk-
um námsmönnum „til Fædrenelandets og Publici Nytte",
sjá Árni Magnússons levned og skrifter I, 2. Finnur Jóns-
son gaf út (Kaupmannahöfn, 1930), bls. 118. Framvegis
nefnt Levned og skrifter.
3 Arne Magnussons i AM. 435 A-B, 4to indeholdte
hándskriftfortegnelser. Kristian Kálund gaf út (Kaup-
mannahöfn, 1909), bls. 55. Framvegis nefnt Hándskrift-
fortegnelser.
4 H&ndskriftfortegnelser, bls. 3-48.
5 Katalog over den Arnamagnæanske hándskriftsarn-
ling I. Kristian Kálund gaf úl (Kaupmannahöfn, 1888),
bls. 1-288. Framvegis nefnt Katalog, sem og síðara bind-
ið (Kaupmannahöfn, 1894). Skrá Jóns Olafssonar frá
1730 hefur ekki verið gefin út.
6 Hándskriftfortegnelser, bls. 30-31. Um handrit sem
nefnd verða hér á eftir, sjá Katalog og Sýnishorn úrseðla-
93