Birtingur - 01.01.1959, Síða 55

Skáldskapur Pasternaks er því ekki rnikill að vöxtum og hefur aldrei
komið út í risaupplögum, aðal tekjur sínar hefur hann haft áratugum
saman af þýðingum. Hann hefur þýtt ýmis leikrit Shakespeares, Faust
Goethes, leikrit eftir Kleist, Swinburne og ýmsa fleiri. Þessar þýðingar
þykja bera langt af öllum öðrum, og eru jafnan notaðar þegar verkin
eru sýnd í Sovétríkjunum. Auk leikritanna hefur Pasternak þýtt Ijóð
eftir mörg fremstu skáld Vestur-Evrópu og Grúsíu.
Fyrir þrem árum skrifaði Pasternak Tilraun til sjálfsævisögu.
Þar er hann þagmælskur um fjölskyldumál sín eftir að hann fór úr
foreldrahúsum, en hermt er að hann sé tvígiftur og eigi einn son með
seinni konunni. Eftir byltinguna fóru flestir nánustu ættingjar Paster-
naks úr landi og settust að í enska háskólabænum Oxford. Þar lézt
Rósa móðir hans 1939 og Leóníd faðir hans 1945. Systur hans tvær búa
enn í Oxford.
Boris Pasternak er svo lýst að hann sé lágvaxinn en þrekinn. Andlitið
ber sterkan, fínlegan gyðingasvip, verður fagurt þegar hann brosir, en
ör eftir uppskurð gerir það nokkuð stórskorið þegar engra svipbrigða
gætir. Hann er mesti fjörkálfur, líkari unglingi en öldruðum manni í
umgengni, hrekkjóttur en ekki illkvittinn.
Pasternak hefur oft áður en S í v a g ó 1 æ k n i r birtist komið við sögu
í bókmenntadeilum í Sovétríkjunum. Sjálfur hefur hann lítinn þátt tekið
í þeim orrahríðum, þótt þarfara að stunda list sína en munnhöggvast
við náungann. Þeir sem hafa horn í síðu Pasternaks finna honum það
til foráttu að hann sé ekki alþýðlegur, ljóð hans séu mörg torskilin og
tyrfin. Einkum eru það bókmenntafræðingar sem þessu halda fram.
Skáldin sem staðið hafa í þessum deilum hafa mörg tekið svari Paster-
naks. Majakovskí kallaði hann „skáldið skáldanna“, og Ehrenbúrg komst
svo að orði að hann hefði átt manna mestan þátt í að leggja grundvöll-
inn að sönnum sovétbókmenntum.
Skoðanir sínar á listinni lét Pasternak sjálfur í ljós í ritgerð, „Nokkrar
athugasemdir um list“, sem birtist 1922. Þar segir hann: „Við höfum
gleymt að einungis eitt er á okkar valdi — það að afbaka ekki lifandi
rödd lífsins. ... Að geta ekki fundið og sagt sannleikann er vöntun, sem
ekki verður breitt yfir með hæfileika til að segja ósatt“.
Birtingur
53