Birtingur - 01.01.1959, Page 77

Þig. En það er erfitt að gleyma, Agnieska, því máttu trúa. Það eru til
hlutir, sem maður getur ekki með nokkru móti gleymt. Ég man eftir
einu sinni ...
— En nú verður þetta öðru vísi, er það ekki?
— Hvers vegna stagastu alltaf á því?
— Ég verð. Ég get ekki annað.
— Jæja, það hlýtur að verða öðru visi.
— Þegar við erum búin að eignast hús skulum við ekki hleypa neinum
inn í heilt ár. Við setjum spjald á dyrnar: „Enginn heima. Erum í árs
ferðalagi".
— Þetta er merkilegt.
— Því þá?
— Einu sinni var maður með mér í fangelsinu og hann dreymdi um þetta
sama. „Ef ég kemst einhvern tíma út úr þessum konfektkassa hérna,
sagði hann — þá múra ég mig inni í húsinu mínu; ég sting ekki svo miklu
sem nefinu út um dyrnar. Djöfullinn eigi þetta marglofaða frelsi ...“ Það
er eins og þú sérð: draumarnir eru þeir sömu beggja megin við grind-
urnar.
— Hvernig eiga húsgögnin okkar að vera?
— Stundum gátum við ekki sofnað, sagði Pietrek, og hún vissi, að hann
mundi ekki hlusta á það, sem hún segði, og hún yrði að hlusta á hann
þó hún þekkti hvert orð og hverja minningu. Pietrek sagði: Við hvísluð-
umst á. Maður sagði hinum allt um sjálfan sig, sannleika og slúður. Ég
veit ekki til hvers, því enginn hlustaði samt. Það hafði hver sína sögu
í huga. Hver og einn hugsaði bara um sjálfan sig og sín einkamál, sem
ekki voru ...
— Talaðu ekki meir um það, sagði hún. — Hugsaðu um húsið okkar. Og
son þinn? Á hann að heita Fjodor eins og Dostojevskí ...
— Ég rifjaði upp fyrir mér ævisögu mína; lið fyrir lið. Ég rifjaði upp
allt fólk, sem ég hafði talað við á ævinni, hvert orð, hvern dag, hverja
nótt. Það gekk svo langt, að ég reyndi að rifja upp fyrir mér allar hugs-
anir mínar: hvað ég hafði hugsað fyrir ári, fyrir fimm árum, fyrir tíu
árum. Hvað ég hafði gert. Hvenær á ævinni hafði ég stigið þetta örlaga-
ríka spor, sem ég veit ekki um sjálfur og enginn getur sagt mér neitt
um? Var kanske einhver vinur minn njósnari? Kanske var einhver þeirra
í leyniþjónustunni? Hverjum var það að kenna, að ég var hér? Hvernig
leit hann út? Var hann ungur eða gamall? Giftur eða ógiftur? Hvar
hafði ég kynnst honum? Á kránni, í skólanum, á götunni, á íþróttavell-
inum? Hvenær byrjaði það? Og um hvað höfðum við þá talað? Stundum
rakst ég í minningunni á einhvern, sem ég hélt að væri hann. Og ég
hugsaði: Það er hann, það getur enginn annar verið en hann. Hvað hafði
ég gert honum? Hvað hafði hann gert? Hvernig tókst honum að koma
Birtingur 75