Vera - 01.02.2002, Qupperneq 15

Maður verður alltaf að halda andlitinu, það má ekki brotna niður ein-
hversstaðar. Þú grætur ekki, stórir strákar gráta ekki, það er alveg á
hreinu. Samt felst mjög góð spennulosun í því að gráta.
og vilja auðvitaö sjá hag þeirra sem mestan.
Þá loksins verða þeir heitir í þessum pæl-
ingum, ég meina hvaöa faöir vill sjá dóttur
sína fasta á heimilinu með einhverri fyrir-
vinnu sem sér algjörlega fyrir henni?
Vandamáliö er kannski að þaö er hver aö
hugsa I sínum koppi en enginn tengir þetta
við breiöara sviö, eins og jafnréttisumræö-
una í þjóðfélaginu. En þrátt fyrir þennan
hugsunarhátt held ég að flestum þeirra
finnist bara einfaldara aö þegja. Þaö er
alltaf ein og ein karlremba í hverjum vina-
hópi sem er röflandi um „karlmennsku sína"
og óhjákvæmilega verður sá hluti karla
miklu meira áberandi heldur en þeir sem
taka þátt í gríninu meö þegjandi samþykki,
eöa þeir sem vilja ekki hafa skoöun á mál-
unum. Þaö er sá jarövegur sem mér finnst
aö þið ættuð að nýta ykkur, þessir
óákveönu sem eru ekki alveg vissir um
skoöanir sínar, þ.e. þorri karlmanna. Eg legg
mitt af mörkum á hverjum degi, sái einu og
einu sáðkorni hér og þar:) En bæði kynin
þurfa að vinna að jafnrétti saman, það
kemur ekki af sjálfu sér og jafnrétti er í eðli
sínu langvinn barátta. Það þarf sérstaklega
að hafa það í huga aö þaö er ekki annað
kynið sem sigrar að lokum. Annað hvort
græöa allir eða enginn.
Verðurðu fyrir fordómum vegna
skoðana þinna?
Nei, en þaö er líklega vegna þess að ég er
ekkert að predika mínar skoðanir heldur
koma þær frekar í Ijós um leið og ég byrja
að tala. Helsta ástæða þess að ég er ekkert
aö predika er sú að ég forðast að vera
stimplaður sem eitthvað eitt. Mér finnst
þaö heftandi. Ef ég lýsi því yfir frammi fyr-
ir hópi fólks aö ég sé feministi þá er ég
ósjálfrátt settur I flokk eftir einhverri skil-
greiningu, óháö því hvort hún eigi í raun og
veru viö mig. Ég get ekki lýst því yfir aö ég
sé t.a.m. sósíalisti, kommúnisti eða kapít-
alisti, þótt það sé sumt sem ég aöhyllist í
kapítalisma og annaö ekki. Sumir karlmenn
fara líka alveg í lás ef maður leyfir sér aö
segja orðið feminismi og það verður til þess
að þeir hlusta ekki á þaö sem maður hefur
að segja. Ef við lítum á málin þannig aö það
sé karlmaðurinn sem er andstæðingurinn
þá er það besta sem hægt er aö gera aö láta
karlmenn yfir höfuð skilja ykkar sjónarmið
og fá þá til aö samsama sig viö ykkar raun-
veruleika. Ef viö tökum fyrirmyndir sem
dæmi þá tel ég aö karlmenn geri sér alveg
grein fyrir þvi hversu óraunhæfum kröfum
viö mætum. Ég held ekki aö eðlilegur karl-
maður geti uppfyllt þær. Samt eru fyrir-
myndir karlmanna miklu nær raunveruleik-
anum heldur en nokkurn tíma fyrirmyndir
kvenna - ég veit allavega ekki um neinn
sem hrífst af gangandi beinagrinduni.
En hvernig skilgreiniröu karl-
mennskuímyndina?
Karlmennskuimyndin gengur aö minu mati
út á það að við megum alveg tala um til-
finningar okkar þótt viö sýnum það kannski
frekar í verki hvernig okkur líður. Það getur
verið erfitt aö segja hvernig manni líður því
þá er eins og maöur sé aö gefa of mikið af
sér og þá verður maöur óöruggur, en það er
alveg bannað. Maður verður alltaf að halda
andlitinu, það má ekki brotna niður ein-
hversstaðar. Þú grætur ekki, stórir strákar
gráta ekki, þaö er alveg á hreinu. Samt felst
mjög góð spennulosun í því að gráta. Enda
eru margir karlmenn sem gráta inní sér eða
fá líkamlega útrás og berja þá til dæmis í
vegg, en það virkar bara ekki eins vel. Ég er
kannski afbrigðilegur en ég og nánustu vin-
ir mínir erum þannig að ef eitthvað kemur
upp á þá reynum við að hittast og ræöum
um ALLT. Ég vil tala um vandamálin mín en
höndla þau ekki með þögninni. Þau eru ófá
skiptin þar sem við höfum setið heilu kvöld-
stundirnar og rætt um okkar allra persónu-
legustu mál.
Hver er þín skoðun á klámi?
Uff! Fyrir mér er klám fyrst og fremst
óraunverulegt og óraunhæft kynlíf. Eitt-
hvað sem venjulegt fólk myndi aldrei gera,
nema þá kannski í einhverri tilraunastarf-
semi. Oftast er þetta bara gredda og harka
út i eitt - engar tilfinningar. Það er sorgleg
staðreynd að fyrstu kynni fjölmargra ungra
stráka og stelpna af einhverju kyn-
lífstengdu efni skuli oft vera I formi kláms
sem stundum er mjög hrottafengið og við-
bjóðslegt. Ég get ekki skiliö hvernig hægt er
aö fá eitthvað út úr því að horfa á útúr-
dópaö fólk vinna vinnuna sína, sem er oft-
ar en ekki mjög niðurlægjandi. Enda hef ég
heyrt að margt fólk I þessum bransa verði
gjörsamlega fráhverft kynlifi. Mér rennur
kalt vatn á milli skinns og hörunds þegar ég
heyri ungar stelpur tala um endaþarmsmök
eins og ekkert sé eðlilegra. Það sem kallað-
ist klám þegar ég var unglingur myndi lik-
lega teljast erótik í dag, bara tvær mann-
eskjur að stunda kynlíf. Endaþarmsmök
voru nær óþekkt, hvaö þá að tveir eða fleiri
karlar væru á sömu konunni. Nú hafa
hópnauðganir til dæmis færst í vöxt og fólk
er voðalega hissa, þrátt fyrir þá isköldu
staðreynd að ungir strákar hafa nær ótak-
markaöan aögang að hrottafengnu klámi
sem sýnir konur eins og hvert annað leik-
fang til að leika sér að og eyðileggja. Kyn-
lifsfræðsla þeirra byggist á klámi sem er í
sjálfu sér ekkert svo skritið þegar litið er til
þess aö foreldrarnir þegja um þessi mál og
skólinn heldur sig við eins fræðilega um-
fjöllun og mögulegt er. Strákarnir fá að
læra um eistnalyppur á meðan stelpurnar
læra um tiðahringinn. Það er býsna algengt
að konursem hafa lent I slæmum karlamál-
um yfirfæri þessa reynslu yfir á allt karlkyn-
ið, sem verður þess valdandi að góðu strák-
arnir þurfa sífellt að vera að afsanna þessa
kenningu og sýna fram á að þeir séu ekki
fifl. Viö þurfum líka aö berjast fyrir gagn-
kvæmri virðingu en kannski ekki i jafn mikl-
um mæli. Osjaldan hef ég heyrt þessa setn-
ingu í einu eða öðru formi: „Þú ert karl-
maður og þú ert skepna." Ég hef verið rakk-
aður niður fyrir það eitt að vera karlmaður
en það þýddi að ég mátti ekki hafa skoðan-
ir á ákveðnum málefnum. Við erum oft ekki
andlega nógu sterkir til að takast á við
þessa gagnrýni og ég held að karlmenn
brotni frekar mikið niður þó það beri ekki á
því.
Af hverju eru karlmenn ekki búnir að
stofna félag sem berst fyrir réttind-
um karla?
Af því að það yröi gjörsamlega útskúfað af
samfélaginu, bæöi af konum og öðrum
karlmönnum sem myndu úthúöa þeim sem
aumingjum eða jafnvel hommum. Við vit-
um alveg að í gegnum söguna hefur verið
komið miklu verr fram við konur en karla og
við getum því ekki byggt réttindabaráttu
okkar á aldalöngu misrétti og yfirgangi.
Vissulega eru mörg baráttumál sem karlar
ættu að berjast fyrir, en þaö sem mér finnst
mikilvægast er að sjá hagsmunum beggja
kynja borgið - finna sameiginlegan bar-
áttugrundvöll. Fólk fer ekki í baráttu nema
það sjái aö hagsmunum þeirra sé gætt í
henni. Og við megum aldrei gleyma að
þetta er ekki kynjastríö. Þetta er hvorki stríö
kvenna á móti körlum né öfugt. Þvi fyrr
sem hægt er að gera almenningi grein fyrir
þvi aö jafnréttisbaráttan sé hagsmunamál
beggja kynja, því fyrr kemst jafnrétti á.
15