Freyr - 01.04.2003, Blaðsíða 6

Heiðarbær I í Þingvallasveit.
Jú, það var orðið hálfgert
vandamál hvað fé okkar sótti mik-
ið í átt að Mosfellssveitinni, en nú
er komin girðing sem liggur þvert
yfír heiðina og yfir á Hellisheiði,
kölluð ofanbyggðargirðing, og
hún heldur að fénu. Við teljum
það verulega til bóta.
Er friður um ástand gróðurs á
afréttum ykkar?
Það voru uppi raddir hér fyrir
um áratug sem vildu helst banna
alla beit á þessu svæði en nú
ríkir meiri sátt um þetta. Að
hluta til getur það verið vegna
þess að fé hefur fækkað og að
hluta út af ofanbyggðargirðing-
unni, sem kom fyrir tveimur ár-
um og Reykjavíkurborg gerði í
samvinnu við aðliggjandi sveit-
arfélög. Það má líka nefna að
við á þessum bæ og fleiri bænd-
ur hér í sveit teljum okkur hafa
verið að bæta landið með þátt-
töku í verkefninu “Bændur
græða landið” í á annan áratug.
Eg held að menn hafí séð að það
sé best að þessi mál séu í hönd-
um bænda. Það sé besta trygg-
ingin fyrir að það sé verið að
bæta eitthvað.
Fallþungi?
Hér áður þá var hann oft 14-15
kg en fór niður lyrir það þegar
hart var í ári. Nú síðustu árin höf-
um við verið með kálbeit og lengt
jafnframt sláturtímann þannig að
árin 1999-2001 hefur fallþunginn
verið um 15-16,5 kg. Frjósemin
hefur síðustu ár hefur verið um og
yfír 1,9 lömb fædd á á.
Hvaða kynbótamarkmið hafið
þið i fjárrœktinni?
Góð frjósemi er númer eitt en
þar sem hún var í raun til staðar
þegar við tókum við hefur meiri
áhersla verið á að draga úr fítu-
söfnun og bæta vöðvaflokkun.
Einnig leggjum við áherslu á
mjólkurlagni ánna. I þessu er
skýrsluhaldið lykilatriði, út frá
því má stunda markvissar kynbæt-
ur með ströngu úrvali, afkvæma-
og einstaklingsdómum og síðast
en ekki síst notkun sæðinga.
Haustmeðferð fjárins?
Fyrsta leit er um 15.-20. sept-
ember og höldum við fénu heima
eftir það. Túninu er skipt í þrjár
girðingar en við erum ekki með
afgirt úthagahólf. Það er hins
vegar draumur okkar að koma upp
slíku hólfí og stunda þar mark-
vissa úthagaræktun.
Æmar fara á há og úthaga en
lömbin á grænfóðurbeit, sem er
aðallega repja, ásamt há og lítils-
háttar úthaga. Af þeim grænfóð-
urtegundum sem við höfum próf-
að virðist repjan skila mestu mið-
að við tilkostnað. Miklu skiptir
að miða stærð grænfóðurakranna
og fjölda lamba sem á þá fara við
það að grænfóðrið endist í a.m.k.
5-6 vikur. Líflömbin þurfa ekki
að fara á kálið. Ekki er heldur
ástæða til að bata á káli lömb sem
þegar hafa náð hæfílegum fall-
þunga sem fyrir okkar fjárstofn
virðist vera 14-17 kg fyrir gimbr-
ar og 16-19 kg fyrir hrútana. Ef
lamb fer að verðfalla vegna fitu er
það komið yfir hæfilegan fall-
þunga að okkar mati. Mikilvægt
er að gera sér grein fyrir því að
gimbrar ná þessu marki við 2-3 kg
lægri fallþunga en hrútar og eins
er einstaklingsbreytileiki gríðar-
legur sem má nýta sér með því að
meta lömbin á fæti og velja þau
þannig til slátrunar ekki bara út
frá þunga heldur einnig átaki.
Mikill timi fer í Qárrag að
haustinu. Við teljum að bötunin sé
ekki markviss nema lömbin séu
vigtuð og skoðuð a.m.k. fyrir og
eftir hana. Við höfúm slátrað
mest öllu eftir hefðbundinn slátur-
tíma, þ.e. í nóvember og desemb-
er s.l. 3 ár og höfum verið að
þreifa okkur áfram bæði með
grænfóðurbötun og innifóðrun.
Hvatinn til þessa er auðvitað
hækkandi afurðaverð eftir því sem
líður nær jólum og teljum við
okkur vera að vinna ákveðið
markaðsstarf með þessu. Við er-
um orðin nokkuð sannfærð um að
ekki borgi sig að slátra gimbrun-
um seinna en í nóvemberbyrjun,
vegna þess að eftir það verður
fítusöfnun þeirra yfirleitt of mikil.
Hins vegar getur borgað sig að
[~6 - Freyr 3/2003