Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.04.1919, Page 58

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.04.1919, Page 58
38 TIMARIT bJóDRÆKNISFÉLAGS ISLBNDINGA venda, en að lialda sér við sög- urnar íslenzbu, brjóta þær til mergjar og reyna svo að komast að einliverri niðurstöðu um legu landanna, sem bér er um að ræða. Margir liafa lagt liönd á plóginn og tekist misjafnlega, eins og við var að búast. Skal eg nú í stuttu máli gera grein fyrir því lielzta, sem um málið hefir verið ritað. í Grænlands sögu sinni tók Arn- gTÍmur Jónsson lærði þetta mál fyrst til meðferðar, og skýrir þar frá landafundunum samkvæmt Grænlendinga þætti, og taldist til, að Vínland væri á 58° 26' n. br. Grænlands sagan var þýdd á ís- lenzku af Einari Eyjólfssyni og prentuð í Skálholti 1688, einmitt sama árið sem Grænlendinga þátt- ur kom þar fyrst á prent í Ólafs sögu Tryggvasonar. Arngrímur þekti víst ekki Eiríks sögu. Það gerði Þormóður Torfason; samdi hann rit á latínu, sem hann kallaði sögu Vínlands hins forna (Ilis- toria Vinlandiæ antiquæ) og prent- uð var í Kaupmannahöfn árið 1705, og skýrði þar frá efni bæði Eiríks sögu og Grænlendinga þátts, og líka frá því, sem um þetta var að finna í öðrum söguritum. Ekki þótti honum það veikja trúna á frásögnina, að heimildunum bar ekki saman. Það var öðru nær; honum fanst það einmitt sönnun fyrir áreiðanleik viðburðanna, að ekki var skýrt frá þeim á sama hátt bæði í sögunni og þættinum, það sýndi sem sé, að tveir liöfund- ar hefðu ritað um þetta, hvor öðr- um óháðir, og gæti því ekki komið til mála, að þetta væru lygar. En hann lætur aðra um það að segja, hvar þessi lönd liafi legið. Hann fylgdi í fyrstunni skoðun Arn- gríms um breiddarstig Vínlands samkvíemt sólargangnum þar eftir þættinum, og telur eins og hann það vera 58° 26', og því muni það vera í hinu svo nefnda Estotilandi, sem lengi var talið liggja norð- austan til við Ameríku; sýnir þetta, að landfræðishugmyndir Þormóðs hafa verið æði þoku- ’kendar, en svo var reyndar um fleiri á þeim tíma. 1 viðbæti við bókina breytti liann þó skoðun sinni, kvaðst liafa misreiknað breiddina og taldi liana nú 49° n. br., og kom það betur heim við landskosti þá, er sagt var að væri á Vínlandi, og væri þess þannig að leita í námunda við eða á New- foundlandi. Málið lá nú niðri í meira en heila öld, svo að því var lítill gaumur gefinn. Þá kom Karl Kristján Kafn til sögunnar og gaf út árið 1837 stórmikið rit, sem hann nefndi Antiquitates Americance, og var þar safnað saman öllu því úr forníslenzkum bókmentum og annars staðar frá, er að einhverju leyti snerti þetta efni; íslenzki textinn var prentaður með lat- nesikri 'þýðingu, sem gerði málið aðgengilegt öllum mentuðum lieimi, og svo fylgdu þar með skýringar og ritgerðir. Rafn lét ekkert eftir liggja, að gera alt þetta sem bezt úr garði og var ó- þreytandi í því að afla sér upplýs- inga frá Ameríku viðvíkjandi strandaskipun, landslagi og öðru því, er að einhverju leyti mætti kasta ljósi yfir frásagnir heimild-
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178

x

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga
https://timarit.is/publication/895

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.