Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1940, Síða 60

38
TIMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
varpsljóðunum til ásynjunnar, en þar
renna saman tónfegurð og hugsana-
auðlegð í listræna eind:
Þín höll er þar, sem hæstu tindar brenna
og heilög vötn á hvössu grjóti renna.
Hve langt, hve langt úr djúpum Sorgar-
dal.
Hve bratt þeim fót, sem elskar lilju engi,
hve örðugt þeim, sem vorið þráði lengi
að hafa að marki hæsta fjallasal.
En yfir gráts og gleði söngva alla
þín grjóti hreinsuð vötn úr fjarska kalla
því hærra æ, sem líður lengra á dag.
—Þökk, Vanadís, þinn hörg eg leit í loga
og ljós þín stór og smá á himinboga.
Mörg stjarnan hrapar, lögmál lífs þær
slær.
En guðleg fegurð, eins og ljósið, lifir;
þinn Ijómi brennur sokknum höllum yfir
og hvítar dúfur flögra fjær og nær.
Hvað lifa skal mun lífsins drottinn
dæma,
hvert duftsins barn skal reynslubikar
tæma.
Margt er hugljúfra, klökkra og
draumrænna ástarsöngva í þessum
ljóðaflokki, léttstígra munarmála,
þar sem orð og efni fallast mjúklega
í faðma. Þó er einlægnin og hrein-
leikinn hvergi meiri en í kaflanum
“Innan vébanda”, um móðursorg og
móðurást, heimilishelgi og heimilis-
frið. Heimilið er skáldkonunni
griðastaður og gróðurreitur, sem hún
lofsyngur og biður fyrir í tónmjúk-
um söngvum eins og eftirfarandi
erindum úr “Silfurbrúðkaupsljóðum”
og lokakvæði flokksins:
Ef lífið launar nokkuð
þá launar það trygð.
Sé nokkuð hreint í heimi
er það heimilisbygð.
Þú bjarti arineldur,
það eina bál,
sem breytist ei né bliknar
við böl og tál.
Sá byggir ei á sandi,
sem byggir um þig.
Þín stjarna friðmál flytur
á fjarsta stig.
Þú himneski, helgi lundur,
heimilis blessuð vé!
í ykkar skjóli frá ómuna tíð
fyrir öllum stormum var hlé.
Æskan sem blóm þar brosti,
sem brunnur Mímis á jörð
ellin um vísdóm þar vitni bar,
—alt vóx er þann snerti svörð.
Réttilega hafa ritdómarar lagt á-
herslu á það, eins og hér hefir gert
verið, hversu óvenjulegir söngtöfrar
búa í flestum ljóðum Huldu; en þau
eru miklu meira en þýðir og blíð-
málir hörpuhljómar einir saman;
fagurt ljóðform þeirra og hæfur ytri
búningur djúpra og viðkvæmra hugs-
ana, skriftamál hreinnar og göfugrar
skáldsálar, sem á sýn inn í drauma-
og duliðsheima mannlegrar tilveru
og kýs að opna öðrum þær veraldir
með töfralykli listar sinnar. Um
tilverurétt og nauðsyn slíkra skálda
má vitna til spaklegra orða Þor-
steins Erlingssonar í “Huldupistli”:
“Þær ljóðadísir eru fagrar, sem láta
sönginn fara eins og snæljós gegn-
um þoku og myrkur sálnanna, eða
gera hina fölsku tóna aldarinnar að
viðbjóð eða athlægi, þær fljúga
margar frítt og hátt, en eg þekki
enga svo albyrga, að henni væri ekki
hagur, að eiga þessa vængi til skift-
anna, til þess að bregða sér á út yfir
sjóndeildarhringinn.’T)
1) Meðfram rúmsins vegna hefir um-
sögnin í grein þessari verið takmörkuð
við kvæðin í ljóðasöfnum Huldu, en síð-
an seinasta ljóðabók hennar kom út,
hefir hún birt fjölda ljóðrænna og fag-
urra kvæða í blöðum og tímaritum, svo
sem kvæðin “Laufvindar” og “Morgun-
ljóð”. (Lesbók Morgunblaðsins).