Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1948, Side 29

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1948, Side 29
RÍKARÐUR jÓNSSON SEXTUGUR 11 ar Longs hins enska, kaupmanns og bónda á Djúpavogi og Eskifirði, og er sú ætt orðin fjölmenn nrjög á Austur- fjörðum og víðar um land, einnig vest- an hafs. Móðir Ríkarðs, sem enn er á lífi í Reykjavík, háöldruð, er Ólöf Finnsdóttir Guðmundssonar bónda í Tungu og önnu konu hans, af traustum og kunnum ættum austur þar. Ríkarði er eigi í ætt skotið um list- hæfni og fjölþættar gáfur, því að hann á í báðar ættir “að telja til listfengra manna, bókhneigðra, hagmæltra og söngvinna”, eins og Aðalsteinn kenn- ari Sigmundsson orðaði það réttilega í inngangsritgerð sinni að Myndum hans (1930); þeim ummælum til stað- festingar nefnir Aðalsteinn fjölda af ættingjum Ríkarðs, sem getið hafa sér orð fyrir hagleik, listgáfu, ritmennsku og skáldskap. Verður það eigi nánar rakið hér, enda gæti það skoðast rniður sæmandi þar sem einn í ættinni heldur á pennanum, en þó skal á það minst, að bróðir Ríkarðs, Finnur listmálari Jónsson, er einn af sérstæðustu og á- gætustu listmönnum íslenskum í þeirri grein, eins og löngu er vitað og viðurkent. Þá má eigi síður minna á það, að Jón Þórarinnsson faðir þeirra var hinn mesti snillingur á allskonar smíði. Rarnungur fluttist Ríkarður með foreldrum sínum að Eyjum í Breiðdal, en þaðan ári seinna að Strýtu í Ham- arsfirði eystra, og ólst þar upp til ferm- ingaraldurs. Landslag er þar sérkenni- legt og hrikafagurt, og er ekki að efa, að svipmikil náttúrufegurðin á joeim slóðum hafi mótað og haft varanleg á- hrif á sálarlíf hins tilfinningaríka og hrifnæma unglings, enda bera verk hans, eins og bent hefir verið á, ýms merki heimahaganna. Það var hvorki af fordild né- út í bláinn, að hann prýddi kápuna af Myndum sínum með eirstungu eftir sjálfan sig af æsku- heimili sínu við Hamarsfjörð, með Bú- landstind, Jretta sérkennilega fjall, í baksýn. Hversu ríkur honum er sá fjallajöfur og æskuvinur í huga, sést ennfremur augljósast af ummælum hans, úr nýkomu bréfi til mín, er hann minnist á forsíðumynd, sem hann hafi gert að nýrri bók um Austurland, en Jtannig farast honum orð: “Þar fyrir ofan er austfirskt fjall, vitanlega Bú- landstindur”. Ríkarður er tengdur æskustöðvum sínum og átthögum ó- rjúfanlegum böndum og heita ást sína á Jneim hefir hann túlkað í fögrum lof- söngvum til þeirra. Mjög snemma létu fágætur hagleik- ur hans og listhæfni á sér bera, en um Jrað fer Aðalsteinn kennari þessum orðum í fyrrnefndri grein sinni: “Byrjaði hann kornungur að tálga ýmsa muni úr tré og steini. Fundu þeir bræður tálgusteinsnámur hér og þar í grend við Strýtu: brúnan stein í Tobbugjótarkambi, skammt upp frá bænum, rauðan í Hultrahömrum, all- hátt uppi í fjalli, og grænan hjá Ivars- hjallasléttum, langt inni á Búlandsdal. Mest notaði Ríkarður rauða steininn. Hjálpuðust Jreir bræður að sprengja hann úr hömrunum Var það örðugt verk og eigi hættulaust. Fleiri litir fengust þar og af tálgusteini, í lækjar- farvegi skammt frá bænum. Muldu þeir bræður steinana, hrærðu dustið í fernisolíu og notuðu til málningar. Faðir Ríkarðs var, svo sem að framan getur, völundur hinn mesti á allskonar srníði. Lagði hann einkum stund á járnsmíði og að steypa og smíða úr kop- ar. Hneigðist hugur Ríkarðs að slíku í
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160

x

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga
https://timarit.is/publication/895

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.