Læknablaðið - 15.06.1997, Blaðsíða 15

LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
375
Table I. Reasons for exclusion of patients from the study.
<40 years > 40 years
Small bowel ischemia 4
Postoperative ischemia in
anastomosis 1
No histologic examination 1 7
Dead, journal not available 1 1
Another diagnosis more likely
according to:
Histologic examination:
Infectious colitis 1 1
Pseudomembranous colitis 1 1
Diverticulitis with perforation 1
Clinical picture and colonoscopy:
Pseudomembranous colitis 1
Positive culture:
Salmonella typhimurium 1
Positive Clostridium difficile toxin 2
Total 5 19
fyrsta skipti sjúklingum með sjálfkrafa blóð-
þurrðarskaða sem var afturkvæmur (1). Arið
1966 stungu Marston og félagar upp á samheit-
inu „ischemic colitis“ yfir blóðþurrð í ristli og
afleiðingar hennar (2). Kvillinn hefur fyrst og
fremst verið talinn sjúkdómur eldra fólks en
tilfellum ungra einstaklinga hefur verið lýst í
vaxandi mæli á undanförnum árum (3-5).
Þar sem ungt fólk hefur greinst með blóð-
þurrð í ristli á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akur-
eyri (FSA) á síðustu árum, þótti höfundum
ástæða til að kanna tíðni, aldursdreifingu, stað-
setningu meinsins í ristlinum, sjúkdómsgang,
mögulega áhættuþætti hjá yngri sjúklingum,
einkenni og aðrar kringumstæður. Sambærileg
rannsókn hefur ekki verið gerð áður hér á
landi, svo höfundum sé kunnugt.
Efniviður og aðferðir
Kannaðar voru sjúkraskrár á handlækninga-
og lyflækningadeild FSA með greiningarnúm-
erið 557 (vascular insufficiency of intestine)
samkvæmt Níundu alþjóðasjúkdómaskránni
(ICD-9) á tímabilinu frá 01.01. 1983 til 31.12.
1995. Sömuleiðis var leitað í sjúkdómaskrá
meinafræðideildar FSA og þau tilfelli tekin til
athugunar sem fengið höfðu vefjagreininguna
blóðþurrðarristilbólga á fyrrgreindu tímabili.
Þess ber að geta að upptökusvæði sjúkrahúss-
ins nær til um það bil 40 þúsund íbúa. Einn
höfunda (ÞÞ) endurskoðaði öll slík sýni sem
tekin voru við ristilspeglun. Einnig voru end-
urskoðuð þau tilfelli sem fengið höfðu vefja-
Fig. 1. No. ofpatients diagnosed with ischemic colitis and no.
of colonoscopies per year of the study period.
greininguna sýndarhimnuristilbólga, eða ósér-
tæk ristilbólga á tímabilinu. Útilokaðir voru
þeir sem höfðu blóðþurrð í smáþörmum eða í
ristilsamskeytum eftir aðgerð. Einnig voru
sjúklingar útilokaðir ef hægðaræktun (Salmon-
ella, Shigella og Campylobacter) var jákvæð og
ef hægðasýni var jákvætt fyrir Clostrídium dif-
ficile toxíni.
Úr þeim hópi sem þá var eftir voru einungis
teknir með í rannsóknina þeir sjúklingar þar
sem sjúkdómsgreiningin var byggð á:
1. ristilspeglun ásamt skoðun meinafræð-
ings á vefjasýnum, og/eða
2. aðgerð og skoðun meinafræðings á
brottnumdum ristilhlutum, og/eða
3. krufningu,
auk klínískrar skoðunar og sjúkdómsgangs.
Lögð voru til grundvallar viðtekin greining-
arskilmerki og gert að skilyrði að útlit við
vefjaskoðun teldist meinkennandi eða sam-
rýmdist best greiningunni.
Niðurstöður
Fjöldi sjúklinga: Á tímabilinu 01.01. 1983-
31.12. 1995 reyndust 26 sjúklingar uppfylla
framangreind skilyrði fyrir greiningu blóð-
þurrðar í ristli af þeim 50 sem upphaflega voru
teknir til athugunar (ástæður útilokunar, sjá
töflu I). Um var að ræða 16 konur og 10 karla.
Af fimm sjúklingum yngri en 40 ára voru þrír
karlar. Fimm þeirra 24 sjúklinpa sem voru úti-
lokaðir voru yngri en 40 ára. A mynd 1 sést að
tilfellum hefur fjölgað á síðustu árum, nokkuð
samhliða fjölgun ristilspeglana, á sama tíma
hefur íbúafjöldi á svæðinu lítið breyst.