Læknablaðið - 15.06.1997, Blaðsíða 91

LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
443
Málþing
um ferliverk og stöðu læknisins
Laugardaginn 24. maí stóð LÍ
fyrir tveimur málþingum. Ann-
ars vegar um ferliverk og hins
vegar um stöðu læknisins.
Vilhelmína Haraldsdóttir,
Matthías Halldórsson og Högni
Óskarsson fluttu framsöguer-
indi um stöðu læknisins. Erindi
þeirra verða birt í næsta tölu-
blaði Læknablaðsins.
Um ferliverk höfðu framsögu
Jóhann Heiðar Jóhannsson,
Kjartan Örvar og Ólafur Örn
Arnarson.
Jóhann Heiðar ræddi nokkuð
um skilgreiningu hugtaksins
ferliverk. Hann ræddi um ólíka
hagsmuni og hagsmunaárekstra
sem komið geta upp. Hagsmun-
ir læknis felast til dæmis í því að
hafa aðstöðu til að sinna sínu
starfi og fá fyrir það viðunandi
laun, þannig að unnt sé að helga
sig læknisverkum án hlaupa
milli vinnustaða. Hagsmunir
sjúklings felast í því að fá sem
besta og ódýrasta þjónustu á
sem fyrirhafnarminnstan hátt.
Jóhann spurði af hverju um-
ræða um ferliverk kæmi upp
núna og svaraði því til að málið
snerist um peninga.
Niðurstaða hans var sú að
hann hefði ekkert á móti ferli-
verkum, að því gefnu að allir
læknar sætu við sama borð
varðandi aðstöðu til ferliverka
og greiðslur fyrir þau. Ef þeim
skilyrðum væri ekki fullnægt þá
væri hans svar: burt með ferli-
verkin!
Kjartan Örvar var sammála
því að málið snerist um pen-
inga. Hann sagði hugmyndir
ráðuneytisins þær að breyta
greiðslum fyrir ferliverk, en
ferliverk telja nú 25% af öllum
rekstri sérfræðinga. Kjartan
sagði ferliverk nauðsynjaverk
sem hægt væri að vinna á göngu-
deildum, oft væri um erfiðar að-
gerðir að ræða og því nauðsyn-
legt að vera undir regnhlíf stofn-
unar. Hans álit var að gera
þyrfti öllum kleift að vinna á
þennan hátt. Kjartan taldi fast-
launakerfið úrelt og flestir ættu
að fá greitt eftir vinnuframlagi
og launamunur ætti að miðast
við það. Niðurstaða hans var sú
að taka bæri upp viðvikakerfi
þar sem greiðslur byggðust á
vinnuframlagi, að teknu tilliti til
stjórnunar og kennslu.
Ólafur Örn rakti nokkuð þær
breytingar sem orðið hafa á síð-
ustu árum á spítalarekstri í kjöl-
far nýrrar tækni. Hann taldi að
miðað við þróun erlendis myndi
legurúmum fækka um helming
á næstu þremur til fjórum árum.
Ólafur Örn sagði launakerfið
þránd í götu þróunar í átt til
meiri ferlivistarþjónustu. Hann
vísaði til reynslunnar frá Landa-
kotsspítala og sagði kerfið þar
hafa gengið vegna þess að það
hafi verið samskonar hvort
heldur um var að ræða inniliggj-
andi sjúklinga eða aðra. Ólafur
sagði hugmyndir ráðuneytisins
nú að fella alfarið niður greiðsl-
ur fyrir ferliverk og færa á föst
fjárlög. Möguleikarnir væru
þrír: alfarið væri unnið eftir
fastlaunakerfi; alfarið væri unn-
ið eftir viðvikagreiðslum; beitt
væri blönduðu kerfi þar sem
væri 1. ákveðin föst greiðsla, 2.
námsferðir, orlof og þess háttar
væri greitt á sama hátt og í fast-
launakerfi, 3. greitt væri fyrir
unnin verk, aðgreint eftir verk-
um: aðgerð, viðtal, vísinda-
störf, stjórnun, kennsla og svo
framvegis.
í almennum umræðum kom
fram að gífurleg og vaxandi
óánægja er meðal sjúkrahús-
lækna vegna þeirrar mismunun-
ar sem er ríkjandi innan spítal-
anna. Læknar eru að vinna hlið
við hlið, jafnvel að sinna sams-
konar verkefnum, en annar fær
greitt fyrir það sérstaklega sem
ferliverk á meðan hinn er á sín-
um föstu launum. Verði þetta
ekki lagfært þannig að samstaða
náist mun það stuðla að mjög
erfiðu ástandi. Nokkrir töldu að
fari fram sem horfir muni marg-
ir læknar segja upp á spítulun-
um vegna þess einfaldlega að
þetta ástand sé óþolandi og
ranglátt, það muni ekki nást al-
menn sátt um neitt annað en eitt
og sama kerfi fyrir alla.
Aðrir bentu á að nauðsynlegt
sé að hafa stuðning spítala til
þess að geta nýtt sívaxandi
tölvutækni og möguleika til fjar-
aðgerða, við slíkt ráði ekki ein-
stakir læknar. Með nýrri tækni
mun göngudeildaraðgerðum
fjölga, nema því aðeins að
launakerfið í dag komi til með
að hamla í raun framþróun í
lækningum.
Bent var á að ferliverk til
dæmis á Landspítalanum væru í
raun á föstum fjárlögum vegna
þess að um ákveðinn kvóta er
að ræða og þegar honum er náð
vinnur læknirinn með afslætti,
þannig að þegar upp er staðið
geta greiðslur til lækna jafnast
út í þeim kostnaði sem læknir-
inn verður að reiða af hendi.
Greinilega er afstaðan til
ferliverka mjög misjöfn en upp
úr stendur að flestir virtust sam-
mála um að núverandi launa-
kerfi sé ónýtt. Það verði eilíft
stríð svo lengi sem ekki gangi
eitt yfir alla.
-bþ-