Læknablaðið

Árgangur

Læknablaðið - 15.06.1997, Blaðsíða 19

Læknablaðið - 15.06.1997, Blaðsíða 19
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83 379 ingur og púls eðlilegur, eymsli voru þvert yfir ofanverðan kvið. Þegar var gerð ristilspeglun. Slímhúð í endaþarmi virtist eðlileg, en í fall- og þverristli voru dreifðar „blóðþurrðarlíkar" breytingar (mynd 6). Við smásjárskoðun sást drep sem var því sem næst einskorðað við yfir- borðsþekjuna, ennfremur dálítill bjúgur og aukin blóðsókn ásamt vægri staðbundinni bráðabólguíferð, annars engin teljandi bólga í slímhúðinni. Útlit talið samrýmast best blóð- þurrðarástandi. Sýni frá endaþarmi var án sjúklegra breytinga. Sjúklingur fékk vökva í æð, en engin lyf. Hann var mun betri daginn eftir og var útskrif- aður. Sex vikum síðar var gerð ristilspeglun yfir í enda dausgarnar, tekin voru sýni og fannst ekkert athugavert. Tilfelli 4: Tæplega 24 ára frumbyrja gengin 20 vikur. Nýbyrjuð að taka inn hormónalyf þegar hún uppgötvaði að hún væri þunguð. Daginn fyrir innlögn var sjúklingur með upp- þembutilfinningu, ógleði og uppköst. Fékk skömmu fyrir miðnætti verki þvert yfir neðan- verðan kvið og í kjölfarið tíð niðurgangsskot sem fljótlega urðu blóðug og loks kom einungis dálítið blóð og slím. Við komu þá um morguninn var sjúklingur fremur laslegur, en hitalaus, blóðþrýstingur og púls var eðlilegur og ekki reyndist þrýstingsfall í réttstöðu. Kviður var mjúkur, væg eymsli þvert yfir neðanverðan kvið. Gerð var ristil- speglun. Endaþarmur og bugaristill voru eðli- legir útlits, en roði og sármyndanir í léttblæð- andi slímhúð í fallristli (mynd 7). Við smásjár- skoðun á sýnum sást annars vegar eðlileg ristilslímhúð, hins vegar djúptækt slímhúðar- drep, þar sem eftirsitjandi kirtilbotnar inni- héldu slímkennda bólguskán. Eiginleg sýndar- himna greindist ekki og var útlitið talið sam- rýmast best blóðþurrðarástandi. Leit að E. coli Ó157:H7 reyndist neikvæð. Sjúklingur fékk vökva í æð og þarmahvíld. Niðurgangur hélt áfram en batamerki sáust á öðrum degi með minnkandi blóði í hægðum. Speglun var endur- tekin þremur dögum eftir innlögn og hafði þá dregið úr bólguteiknum, var það staðfest við smásjárskoðun. Konan var útskrifuð daginn eftir og var síðan við góða heilsu og fæddi eðlilega eftir 40 vikna meðgöngu. Tilfelli5: Nítján ára stúlka með nokkurra ára sögu um kviðverki. Bera fór á sviða við þvaglát og útferð hálfum mánuði fyrir innlögn, var hún sett á ampicillín og metrónídazól og lauk þeim kúr degi fyrir innlögn. Þrernur vikum áður var hún sett á Diane mite (cýpróterónacetat og etinýlestradíól) sem getnaðarvörn. Daginn fyrir innlögn fékk sjúklingur skyndi- lega slæma verki í neðanverðan kvið og síðan niðurgangsskot samfara ógleði og lystarleysi. Versnaði um nóttina með vatnsþunnum, blóð- ugum niðurgangi og var lögð inn um morgun- inn. Við skoðun var kviður mjúkur en aumur viðkomu, sérstaklega í hægri mjaðmargróf og á naflasvæði. Blóðþrýstingur og púls reyndust eðlilegir, ekki þrýstingsfall í réttstöðu. Sjúk- lingur var hitalaus. Við ristilspeglun sama dag litu endaþarmur, bugaristill og fallristill eðli- lega út. Kaflaskiptar breytingar voru í þver- og botnristli með roða, auðsæranleika og bjúg og sams konar en samfelldar breytingar voru í lifrarbugðu. Við smásjárskoðun sýna frá hægri ristli sást sumpart eðlileg slímhúð, sumpart slímhúð nreð bjúg og aukinni blóðsókn, en staðbundið lá fyrir slímhúðarsæri með vilsu- votti og á einum stað drep niður í miðja slím- húðina án teljandi bólguviðbragða. Heildar- útlit samrýmdist blóðþurrðarástandi. Sýni frá fallristli, bugaristli og endaþarmi voru án marktækra breytinga. Sjúklingur fékk vökva í æð og þarmahvíld. Hann fékk skjótan bata, hægðir voru orðnar formaðar á öðrum legu- degi og sjúklingur útskrifaðist daginn eftir við góða líðan. Umræða Blóðþurrð í ristli hefur verið talin sjúkdómur eldra fólks með sjúkt hjarta- og æðakerfi. Yfir 90% sjúklinganna hafa verið eldri en 60 ára þegar blóðþurrð er ekki afleiðing aðgerða. Ekki virðist vera munur á milli kynja þegar á heildina er litið (6). Æðamyndatökur koma yfirleitt ekki að gagni, því að lokun á stórum meltingarfæraslagæðum er yfirleitt ekki til staðar og eðlileg æðamynd útilokar því ekki greiningu blóðþurrðar í ristli (7). Greiningin byggist á klínísku mati, ristilspeglun, röntgen- myndatöku með baríuminnhellingu og smá- sjárskoðun vefjasýna. (8,9) Flestum rannsókn- um ber saman um að vinstri hluti ristilsins verði oftast fyrir barðinu á blóðþurrð (2,5), en það er þó ekki án undantekninga (10). Endaþarm- ur blóðfirrist sjaldan (11). Samkvæmt rannsókn okkar og erlendum at- hugunum virðist blóðþurrð í ristli vera vaxandi vandamál hin síðari ár, sérstaklega hjá yngra fólki. Skýrist þetta sennilega meðal annars af
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Læknablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.