Læknablaðið : fylgirit - 01.09.1978, Blaðsíða 84

Reykjavxkur fyrir 1971-1975 er fengiö frá Hagstofu íslands (1). Meöalaldur karla
var 23 ár, en kvenna 27 ár. Mynd 2 sýnir heildarfjðlda andlitsbrota hvert ár fyrir
sig. Á hundraÖshluta línuriti á sömu mynd sést fjölgun þessara brota í samanburði
viö heildaraukningu aðsóknar frá Slysadeild. Á mynd 3 eru stuðlarit, þar sem
sundurgreind eru nefbrot og önnur brot á andlitsbeinum. Henni er jafnframt ætlað
að sýna hluLdeild liinna ýmsu áverkavalda á hverju ári. Þessi hlutföll eru frekar
sundurliðuð í töflu 2, og er hundraöshlutfall hinna mismunandi áverkavalda mjög
líkt milli ára, þótt líkamsárásir aukist nokkuð 1975.
Umræða og samantekt
Þegar niðurstöður þessarar könnunar eru skoðaðar eru það einkum eftirtalin atriði,
sem vekja athygli:
1) Bein fylgni er milli aukinnar aðsóknar frá Slysadeild og andlitsáverka.
2) Áberandi aukning er á greindum brotum milli ára. Aukningin er marktækt meiri
en fjölgun aðsendra sjúklinga í þessum hópi Ctafla 1).
3) Aukning er á brotum vegna umferðarslysa 1974 og 1975 eftir nokkra fækkun 1973.
Umferðarslysin valda að meðaltal-i um 17% allra hér greindra andlitsbrota. Er
það sama hlutfall og Nakaruma og Gross birta frá Tennessee í Bandaríkjunum
1973 (7), en miklu lægra en 1 framtali Hoehns, 1973, sem virðist ná til
Bandaríkjanna í heild. Hann telur 64% allra andlitsbrota vegna umferðarslysa
(4). Okarinen og Lindqvist rannsökuðu hlutfall andlitsbrota í fjöláverkum
vegna umferðarslysa, og reyndust þau um 11% (9). I rannsókn okkar var þetta
hlutfall ekki athugað og hefði þó verið forvitnilegt.
Svipuð athugun Nordentofts, Dalgaards o.fl., í Danmörku,leiddi í ljós, að um
60% allra áverka í framsæti bifreiða voru a andlit og andlitsbein (2,8).
Rannsóknir þessara höfunda og annarra hafa leitt í ljós marktæka fækkun andlits-
brota, þegar öryggisbelti eru notuð í bifreiðum (2,4).
4) Engin viðhlítandi skýring er á áberandi fjölgun andlitsbrota vegna falls eða
annarra áverka (tafla 2), og var það ekki kannað sérstaklega.
5) Brot á andlitsbeinum vegna árása og handalögmála aukast marktækt og í stökkum
milli ára. Aukningin er mest milli 1973 og 1974, eða 29%. Hlutfallslega
aukast brot af þessum völdum mest árið 1975 eða um 19.5% (tafla 2). Heildar-
aukning andlitsbrota var þá 9.3% (tafla 3).
Sambærilegar upplýsingar eru helst í yfirlitum frá Bandaríkjunum. Þar er talin
fram mjög mismunandi tíðni þessara áverkavalda, 59% í Tennessee (7), 37% í
framtali eftir Gwyn o.fl. frá Virginia (3), en Hoehn telur í áður nefndu
framtali sínu aðeins 6.7% andlitsbrota vegna árasa (4).
Telja má, að áfengisneyzla sé snar þáttur í þessum áverkum, sem raunar kemur
fram í langflestum sjúkrasögunum. Til gamans og samanburðar var mynd 4 gerð,
og sýnir hlutfallslega aukningu andlitsbrota, en jafnframt áfengissölu í
Reykjavík á hverju ári. Alkunna er, að varhugavert er að sjá læknisfræðileg
fyrirbæri í tengslum við samfélagslegar breytingar, enda sýnir taflan ekki þá
fylgni milli þessarra þátta, sem hefði mátt búazt við.
Summary
Demographic distribution and causes of diagnosed facial fractures
1971-1975.
An average of 3.6 per cent of all injuries submitted to roentgen examination from
the City Hospital's emergency department in the years 1971-1975 had facial injuries,
approximately half of these again having fractures of the facial bones.
As part of a more extensive study an analysis was made of the demographic distri-
bution and causes of these fractures, comprising a total of 1027 individuals.
Tables show age-incidence as compared to age-distribution of population and total
82