Læknablaðið : fylgirit - 01.09.1978, Blaðsíða 56

Áhrif kulda á fingurgóm og lófa voru prófuð með því að halda fingrinum og síðan
lófanum í um það bil tvær mínútur undir rennandi köldu kranavatni (hiti um það
bil sex gráður). Sama próf var gert á tilsvarandi stöðum á heilu hendinni, til
samanburðar. Með þessu móti verður nasst því komizt að meta, hvort sjúkleg og
bagaleg kulvísi sé til staðar eða ekki. Hvergi kom fram óeðlileg kulvísi í
lófanum, en hins vegar í nokkrum tilvikum á fingrum (tafla 3).
Þrýstingseymsli á góm og lófa voru könnuð með því að þrýsta á gómendann og lófabótina
með enda á trépinna, sem var 2 millimetrar í þvermál. (Varðandi niðurstöður sjá
töflu 3).
Hreyfisvið fingurliða var eðlilegt hjá öllum sjúklingunum.
Leitað var álits sjúklings og/eða aðstandenda um árangur meðferðarinnar. í yngri
flokknum töldu allir sig ánægða, bæði með útlit og nýtigetu handarinnar. Báðir
hinir fullorðnu voru ánægðir með útlit fingursins, en annar (nr. 15) kvaðst mundu
kjósa annan stað en lófann til fyllingar gómsins, ef hann mætti aftur velja,
reynslunni ríkari.
Umræða
Gatewood (8) lýsti fyrstur notkun lófaflipa við meðferð á finguráverkum 1926.
Raunar notaði hann þo ekki flipann til meðferðar á fingurgómum í upphafi. Flatt
(1955) mælti með aðferðinni undir tilteknum kringumstæðum, við meðferð fingurgóms-
áverka (5K Síðan hefur hún verið notuð nokkuð hér og þar, og er yfirleitt getið
í kennslubókum um handarskurðlækningar.
Þrátt fyrir þetta hafa tiltölulega fáir tjáð sig um árangur þessarar meðferðar og
enn færri byggt álit sitt á viðhlítandi könnun á árangrinum (14,22). Engin slík
könnun mun til, þar sem lýst er sæmilega glögglega mismunandi útbreiðslu áverkans,
en það hlýtur að ráða nokkru um árangur meðferðarinnar og væntanlega fylgikvilla,
er henni kunna að fylgja.
Sjúklingar virðast í engu tilviki hafa verið flokkaðir niður í aldurshópa og aldrei
synist hafa verið gerð viðhlítandi könnun á árangri þessarar meðferðar hjá börnum
eða unglingum sérstaklega.
Nokkrir höfundar hafa getið meðalaldurs og nefnt hver sé aldur elzta og yngsta
sjúklingsins, en að öðru leyti ekki tekið tillit til aldursins við mat á árangri
(3,13,14,15,22).
Árangur af þessari meðferð er þó væntanlega ekki sambærilegur hjá börnum og full-
orðnum, fremur en árangur af meðferð ýmissa annarra áverka (23).
Þessir vankantar á þeim fáu könnunum, sem til eru, gera niðurstöður þeirra^næsta
óábyggilegar og samanburð á árangri þessarrar aðferðar og annarra, lítt trú-
verðugan.
Það sem talið hefur verið aðferð þessari til gildis er einkum að fingurgómurinn sé
þakinn húð, sem líkist mest eðlilegri gómhúð að útliti, áferð og stöðugleika.
Hnjaskþol húðarinnar sé gott og tilfinning í henni verði tiltölulega eðlileg.
Einnig verði fylling gónsins oftast góð, jafnframt því, sem fylliefnið sé tekið
á stað, sem lítt sé áberandi (14,15).
Tvennt hefur aðferðinni helzt verið fundið til foráttu; að hún geti leitt til
stirðleika í fingurliðum (13,14,20,22) og að húðtökustaðurinn í lófanum verði
stundum til vandræða viðkvamur (13,14,15).
Þeir, sem kannað hafa tíðni hreyfiskerðingar í fingrum við aðferð þessa, telja, að
heraiar gæti all oft eða í 25-38 af hundraði tilfella, en hins vegar sé skerðingin
yfirleitt það lítil, að hún valdi ekki vandræðum. Flestir telja stirðleikahættuna
óverulega, að minnsta kosti, ef sjúklingar eru ekki eldri en 40-50 ára og þar sem
borið hafi á stirðleika, stafi hann oftast af því, að fingurinn hafi verið óþarf-
lega le'ngi saumður við lófann eða aðrir meðfvlgjandi áverkar valdi honum (14,15).
54