Læknablaðið : fylgirit - 01.09.1978, Qupperneq 105

leiddur. Ef um otosclerosis á aðeins öðru eyranu er að ræða leitar svokallað
Weber próf til sjúka eyrans. I mörgum tilvikum er hægt að greina sjúkdóminn
með því að útiloka að um aðra sjúkdóma sé að ræða (per exclusionem). Slíkt er
þó ætíð líkindagreining, og verður hann aldrei að fullu greindur án nákvsnrar
heyrnarfræðilegrar rannsóknar sjúklingsins.
Mismunagreining; (Differentialdiagnosis):
1) Gat á hljóðhimnu vegna langvinnrar eyrnabólgu.
2) Samvextir í miðeyra með heilli hljóðhimnu, venjulegast afleiðing af slímhúðar-
bólgu í miðeyra.
3) Ryrnun í heyrnartaug (degeneratio) eða svokallað miðlægt heyrnartap.
4) Tengingarrof milli heyrnarbeina t.a.m. eftir höfuðáverka eða gróna miðeyma-
bólgu.
"Daenigert" heyrnarlínurit fyrir otosclerosis lítur út eins og sýnt er á mynd 1, en
til samanburðar er eðlilegt heyrnarlínurit sýnt á mynd 2.
Meðferð
Meðferð er tvenns konar:
1) Heyrnartækjameðferð. Sjúklingum með leiðslutap nýtist í flestum tilvikum vel
heyrnartæki, þar eð hér er um að ræða leiðslutregðu á leið hljóðsins frá ytra
eyra inn í innra eyra. Mundi því svokölluð hljóðmögnunaraðferð með heymar-
tæki reynast sjúklingum vel, svo fremi að ekki sé um miðlægt heyrnartap, ásamt
otosclerosis að rcBða.
2) Skurðaðgerð. Það sem mælir á móti skurðaðgerð er í fyrsta lagi; Ef munur á
loft- og beinleiðslu er minni en 20 dB. í öðru lagi ef all verulegt miðlægt
ívaf er í heyrnarriti sjúklings. I þriðja lagi hár aldur sjúklings. Sjúklingar
75 ára og eldri eru ekki taldir á að gangast undir aðgerð.
Aðferð sú, sem notuð er við otosclerosis aðgerðir á Háls-, nef- og eyrnadeild
Borgarspítalans, er svokölluð ístaðsbrottnám skv. Schuknecht (stapedectomia
totalis ad modum Schuknecht). Hún er þó aðeins ein af mörgum, sem notaðar eru
víða um heim, samanber mynd 3. Þeim er það öllum sameiginlegt, að losa festu
ístaðsins, annað hvort með algjöru brottnámi þess, eða að hluta. Þó að tækni
sú, sem notuð er í dag eigi sér tiltölulega stutta sögu og nái aðeins tvo ára-
tugi aftur í tímann, er fjarri því að læknar hafi setið auðum höndum til að
ráða bót á sjúkdómi þessum.
Arið 1878 reyndi Kessel (6) svonefnda ístaðsliðkun (mobilisatio stapedis) með því
að þrýsta á ístaðið frá ýmsum hliðum. Arið 1888 reynir Boucheron (1) sömu aðferð,
og árið 1890 birti Miot (8) árangur 200 slíkra aðgerða. Tfekni sú, sem þá var
notuð, var ótrúlega lík þeirri, sem mörgum áratugum seinna var viðurkennd um allan
heim og kennd við Rosen (11,12). Miot framkvcHiidi aðgerðir sínar í staðdeyfingu og
gætti ströngustu krafna þeirra tíma varðandi sótthreinsun taEkja aðgerðasvæðis og
handa skurðlæknis. Arangur iðju hans varð sá, að 45% sjúklinga fengu þó nokkra
heyrnarbót, og enginn fékk alvarlegar hliðarverkanir. Síðan kemur Faraci 1899 (3)
og birtir árangur 30 aðgerða með sömu aðferð. Eftir þetta virðist koma algjör
stöðnun í þróun þessara skurðaðgerða, af óskiljanlegum orsökum. Voru þær for-
dændar um nær hálfrar aldar skeið af flestum háls-, nef- og evrnalæknum beggja
megin hafsins. Það er ekki fyrr en um 1940, að Julius Lempert (15) byrjar með
sínar sérstæðu aðgerðir, sem kalla nætti gluggun (fenesti'latio), en þar opnaði
Lempert glugga á lárettu bogagöng kuðungsins og fékk á þann hátt ytra-vessa innra
eyrans á hreyfingu og þar af leiðandi allverulega heyrnarbót á sjúklingum.
Aðstatóur voru þó allt aðrar en áður. Með tilkomu smásjár og allfullkominna heyrnar-
fræðilegra mælinga bæði fyrir og eftir aðgerð, mátti segja, að Lempert hafi opnað
hlið að núverandi smásjáraðgerðum. Sá var þó hængur á, að heyrnarþröskuldur
sjúklinga eftir aðgerðir hans, gat aldrei komist yfir 30-35 heyrnareiningar, þar eð