Læknablaðið : fylgirit - 01.09.1978, Síða 103

EYRNAAÐGERÐIR Á HÁLS-,NEF- OG EYRNADEILD BORGARSPÍTALANS
MEÐ SÉRSTÖKU TILLITI TIL OTOSCLEROSISx;
Stefán Skaftason
Frá háls-, nef- og eyrnadeild
Háls-, nef- og eymadeild Borgarspítalans tók til starfa um áramótin 1969-70. Á
hún því nú 8 ára sögu að baki. Á þeim tíma hafa verið gerðar 825 eyrnaaðgerðir
af ýmsum gerðum. Aðgerðafjöldi á konum var 412 en 413 á körlum, eins og sjá má
á töflu 1 og 2. Tilefni aðgerða var margvíslegt. Aðgerðum nvá í höfuðdráttum
skipta í 2 flokka:
1) Heyrnarbætandi aðgerðir
2) Aðgerðir vegna króniskra eymabólgna, otitis media chronica.
Allar þessar aðgerðir eiga það sameiginlegt, að þær eru framkvæTriar með aðstoð
snásjár og flokkast því undir það, sem kallað er á erlendu máli mikrokirurgi.
Til heyrnarbætandi aðgerða teljast:
1) Svokallaðar sköpulags aðgerðir á miðeyra. Er hér átt við annars vegar ágræðslu
nýrra hljóðhimna og hins vegar uppbvggingu nýs miðeyr'a, og er hér nær alltaf um að
ræða afleiðingar af langvarandi eymabólgu. Aðgerðir þessar greinast í 5 höfuð-
flokka samkvæmt skiptingu þeirri, sem kennd er við professor Wullstein í Wiirsburg
í Þýskalandi og nú er notuð á háls-, nef- og eymadeildum um allan heim, en út £
þá sálma verður ekki farið nánar hér.
2) Aðgerðir við sjúkdómi þeim, sem kallaður er otosclerosisog hér verður gerður
að umtalsefni. Ef athuguð er tafla 1 kemur í ljós, að eymaaðgerðafjöldi á Háls-,
nef- og eymadeild Borgarspítalans hefur mestur orðið 1977 eða 138 aðgerðir.
Fæstar aðgerðir voru 1972 eða 82. I stórum dráttum má segja, að um 100 eymaað-
gerðir séu framkvændar árlega á deildinni. Tafla 2 sýnir í fvrsta lagi: aðgerða-
fjölda otosclerosissjúklinga sama árabil, skiptingu á milli kynja og meðalaldur
sjúklinga við aðgerð. Við nánari grennslan kemur í ljós, að framkvæmdar hafa verið
206 otosclerosisaðgerðir, eða sem svarar 24,9% heildaraðgerðafjölda. Á sama vfirliti
sést, að mun fleiri konur en karlar hafa gengist undir otosclerosisaðgerð. Ef
litið er á fjölda heildaraðgerða, er aftur á móti skipting á milli kynja nokkuð
jöfn. Meðalaldur otosclerosis sjúklinga við aðgerð er 45 ár.
Hvað er otosclerosis?
Otosclerosis er viss tegund heyrnardeyfu, sem stafar af hreyfingartregðu ístaðs í
sporöskjuglugga á mótum mið- og innra eyrans, sakir beinvaxtar milli ístaðsplötu
og umhverfisins. Istaðið festist smám saman í sporöskjuglugga og við það myndast
leiðslu heymartap.
Erlenda oróið otosclerosis verður notað í greininni, en þó af illri nauðsyn.
Sumir vilja nota orðið ístaðskölkun, en það spannar aðeins yfir hluta hug-
taksins otosclerosis og verður af þeim sökum eigi notað hér.
101