Læknablaðið : fylgirit - 01.05.1982, Qupperneq 59

57
„Algengismörk“. Orðið algengismörk er
notað í þessari grein, vegna þess að það þyk-
ir síður villandi, en ýmis önnur orð sömu
merkingar, t.d. „normal gildi“ og „normal
mörk“. „Algengismörk" gefa aðeins til
kynna tölubil, sem tiltekinn hluti af niður-
stöðum fellur innan, en taka ekki afstöðu
til, hvað sé ,,normalt“ eða eðlilegt og hvað
ekki. Um það geta algengismörk ekki sagt,
því að skörun á sér stað milli eðlilegra og
sjúklegra gilda. Hver einstaklingur hefur
sin eigin „algengismörk" eða bil sem niður-
stöður hans úr tiltekinni rannsókn falla að
jafnaði innan. Slík „einstaklingsmörk" eru
yfirleitt mun þrengri en algengismörk hópa.
Niðurstöður úr tiltekinni rannsókn frá til-
teknum einstaklingi geta því verið óeðlilegar
fyrir hann, þó að þær falli innan algengis-
marka þess hóps sem hann heyrir til. Þann-
ig geta t.d. 12,0 g/dl Hb 'bent til sjúkleika
hjá konu sem venjulega hefur Hb 14,0—15,0
g/dl. Ekki eru heldur öll gildi, sem falla
utan algengismarka, sjúkleg. í skýrgrein-
ingu 95% algengismarka felst að niðurstöð-
ur frá 5% hópsins lenda utan markanna.
sjaldan þó langt utan.
Fyrir utan margvíslega sjúkdóma er vitað
um fjölmörg atriði sem áhrif hafa á niður-
stöður þeirra rannsókna, sem þessi könnun
nær til, þ.e. rannsókna á fjölda og gerð
blóðkorna og sökki. Þar hafa áhrif: aldur,
kyn, kynstofn, reykingar, hæð búsetu yfir
sjávarmáli, staða í tíðahring, getnaðarvarn-
artöflur, meðganga, áreynsla fyrir sýnitöku,
aðferð við sýnitöku (tímalengd stasa o.fl.),
dagstími og líkamsstaða við sýnitöku o.fl.4 5
o 7 8 u ío 17 18 19 Eftir að sýni hefur verið tek-
ið, geta aðferðir við geymslu þess og vinnslu
skipt máli. Þar koma til álita: magn og teg-
und storkuvara, tími frá töku sýnis til
TAFLA VIII. Samanburður á 95% algengismörkum úr fjórum erlendum könnunum og niður-
stöSum höfundar.____________________________________________________________________
Kyn Aldur HBK RBK Fjöldi ár x 10*/l 1 x 1012/1 Hb g/dl Hct 1/1 MCV n MCH V9 MCHC g/dl
Giorno, Karlar Konur R. et al.T U.S.A. 1980: 638 16-89 3,80-11,63 4,47-6,05 1106 16-89 4,14-11,92 3,96-5,36 13,80-18,36 11,75-15,85 0,41-0,54 0,35-0,47 79,48-100,65 76-32-99,2 26,69-33,89 25,15-33,4 31-36 31-36
Kelly, A., Nunan, L.8 Canada 1977: Karlar 1082 10-75+ 4,19-5,75 Konur 1279 10-75+ 3,80-5,24 12,50-17,38 11,21-15,53 0,37-0,51 0,338-0,462 78,89-98,53 78,82-97,70 26,59-33,67 26,02-33,18 32,26-35,7 31,62-35,46
Garby, ' Karlar Konur L.9 England, Noregur, Svíþjóð, U.S.A. 1970: 13.4- 16,6 11.5- 13,9 0,401-0,489 0,355-0,435 30,3-37,1 28,8-35,6
Natvig, Karlar Konur H., Vellar, O.D.lO Noregur 1967: 1006 15-60+ 268 15-60+ 14,0-17,5 12,5-16,0 0,40-0,52 0,36-0,48 30,5-36,8 30,5-36,8
Þorsteinsson, V. fsland 1981:
Karlar 51 15-68 3,8-10,2 4,20-5,90 13,0-17,5 0,386-0,512 80-95 26,0-32,4 32,3-35,1
Konur 59 15-70 3,8-10,2 4,00-5,18 11,8-15,8 0,360-0,470 81-96 26,5-32,4 32,3-35,1
TAFLA IX. 95% algengismörk heilbrigOra karla og kvenna. Samanburöur á niöurstööum úr 3 er-
lendum könnun um og niöurstööum höfundar. _____________
Eosino-
Fjöldi Aldur ár HBK X 106/1 Baso’phil phil granu- granu- locytar locytar xlOS/l x 10Q/1 Neutro- phil stafir x 10S/1 Neutro- phil segment x m/i Lympho- cytar x 109/1 M ono- cytar xiom
Orfanakis ,N.G. etal.15 U.S.A. 1970 291 16-49 4,30-10,00 0-150 0-700 100-2100 1100-6050 1500-4000 200-950
Osgood, E.E. et al.16 U.S.A. 1939 269 > 19 4,00-11,00 0-200 0-400 0-200 1500-7500 1000-4500 0-800
Bain, B.J. England, J.M.G England 1975 200 18-60 3,87-10,23 0-140 25-590 1828-6702 1158-3460 221-843
Þorsteinsson, V. ísland 1981 75 15-70 3,8-10,2 0-140 0-460 0-850 900-6000 1100-4000 0-680