Læknablaðið : fylgirit - 01.05.1982, Side 60

Læknablaðið : fylgirit - 01.05.1982, Side 60
58 vinnslu, hitastig þess á meðan og mismun- andi aðferðir við mælingar og talningar. í þessari könnun var fylgt fordæmi annarra og úrtakinu skipt eftir aldri og kyni en ekki tekið tillit til annarra atriða, enda er frek- ari skipting varla raunhæf, þegar algengis- mörk til viðmiðunar í daglegu starfi á sjúkrahúsi eru ákvörðuð. Ýmsir annmarkar eru á þessari könnun og skal minnst á þá helstu. Fjöldi í úrtaki er í lágmarki, sérstaklega af börnum og eldra fólki. Þess vegna voru börnum innan 2ja ára aldurs og 12—14 ára unglingum engin skil gerð og ekki var hægt að skipta fullorðnum í aldurshópa eins og æskilegt hefði verið. Vegna fæðar eldra fólks í úrtakinu eiga al- gengismörkin, sem gefin eru upp fyrir full- orðna, einkum við um aldurinn 15—30 ára. Sérstaklega á þetta við um sökk, sem hækk- ar hratt með vaxandi aldri, um 0,4 mm/klst./ ár ihjá körlum,14 en önnur atriði breytast hægar eða ekki. Fjöldi HBK virðist að mestu óháður aldri hjá körlum en hægfara fækkun á sér stað hjá konum og hraðara fall verður um tíðahvörf og munar þar mest um fækkun neutrophil granulocyta.5 715 17 Hjá körlum ná RBK, Hb og Hct hámarki um 20—40 ára aldur en eftir það verður hægfai-a lækkun. Hjá konum breytast þessi gildi lítið með aldri, virðast þó rísa einna hæst á 2 aldurs- skeiðum. Fyrra og hærra hámarkið á sér stað fyrir tvitugt en það síðara um fimm- tugt. MCHC helst nær óbreytt öll fullorðins- ár en lækkar þó aðeins með vaxandi aldri. MCV og MCH fylgjast að og aukast litið eitt með vaxandi aldri.7 8 10 Annar galli á könnuninni er að úrtakið er ekki einkennandi hópur úr samfélaginu 'held- ur valið meðal fólks með lýti og sjúkdóma. Ekki er hægt að fullyrða að þau lýti og sjúkdómar, sem finnast í úrtakinu, hafi eng- in áhrif á niðurstöður, en ólíklegt er að þau séu veruleg. Ekki er heldur vitað, hvort sá hópur, sem ekki var tekinn með í úrtakinu, þótt hæfur væri, var að öllu leyti sambæri- legur við þann, sem valinn var. Vafasamt er, hvort sum algengismörk, sem ákvörðuð eru í þessari könnnun, eigi við aðrar rannsóknastofur en rannsókna- stofu Landspitalans í blóðmeinafræði. Þetta á sérstaklega við um deilitalningu hvítra blóðkorna, hematókrit og MCHC. Skipting neutrophil granulocyta í frumur með staf- laga kjarna (neutrophil stafi) og frumur með skiptum kjarna (neutrophil segment) er oft erfið. Hér er um mismunandi þroskastig sömu tegundar að ræða og torræð millistig hljóta að koma fyrir. Ýmsar vinnureglur um þessa skiptingu hafa komið fram og erlend- ar tilraunir til samræmingar hafa lítinn ár- angur borið.2 Á Islandi hefur engin skipu- lögð tilraun til samræmingar verið gerð og búast má við því að þessar frumur séu flokk- aðar á mismunandi hátt á mismunandi rann- sóknastofum. Þess vegna er óvarlegt að nota algengismörk fyrir neutrophil stafi og seg- ment úr þessari könnun sem viðmiðun, þegar aðrar rannsóknastofur eiga í hlut. Það sama á við um flokkun þessara fruma er þekkt, einkum i flokkun lymphocyta og monocyta. Túlkunarmisræmi milli rannsóknastofa í flokkun atypiskra lymphocyta.20 Samræmi í flokkun basophil og eosinophil granulocyta er væntanlega gott, þar sem þessar frumur eru auðþekktar. 1 þessari könnun er hematókrít reiknuð með því að margfalda RBK og MCV. Sú að- ferð er i grundvallaratriðum frábrugðin þeirri að mæla hematókrít með þvi að skilja heilblóð í hárröri. Þegar heilblóð er skilið i hárröri, verður óhjákvæmilega nokkuð af plasma eftir á milli rauðu blóðkornanna (trapped plasma) og hematókrít þannig mæld, er því ávallt aðeins hærri en hemató- krit sem reiknuð er út frá RBK og MCV. Þessi munur verður þeim mun meiri, því meiri sem anisocytosis og poikilocytosis er i sýninu, vegna þess að rauðu blóðkornin falla iþá verr hvert að öðru. Munurinn vex einnig með vaxandi hematókrit. Algengis- mörk fyrir hematókrit í þessari könnun eiga því ekki við um hematókrít sem mæld er í skilvindu. MCHC er reiknað út frá hemó- glóbíni og hematókrít (MCHC = Hb/Hct). Þess vegna er heldur ekki rétt að nota al- gengismörk fyrir MCHC úr þessari könnun til viðmiðunar við MCHC gildi sem reiknuð eru út frá skilvinduhematókrít. Talningar hvítra og rauðra blóðkorna í þessari könnun ættu að vera sambærilegar við talningar blóðkorna á öðrum rannsókna- stofum, nema heldur nákvæmari en talning- ar i smásjá. Algengismörk fyrir HBK og RBK úr þessari könnun ættu þvi að gilda fyrir aðrar rannsóknastofur en eru liklega aðeins þrengri en svarar til talningar í smá-

x

Læknablaðið : fylgirit

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið : fylgirit
https://timarit.is/publication/991

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.