Læknablaðið : fylgirit - 01.05.1982, Qupperneq 84

Læknablaðið : fylgirit - 01.05.1982, Qupperneq 84
82 Auðólfur Gunnarsson,i Gunnlaugur Snædal,1 2 Jón HannessonJ Kristján Baldvinsson,1 Þorvaldur Veigar Guðmundsson,2 Halla Hauksdóttir,3 Jóhann Heiðar Jóhannsson,3 Margrét Steinarsdóttir,3 Ólafur BjarnasonS LEGVATNSRANNSÖKNIR TIL GREININGAR Á FÖSTUR- GÖLLUM INNGANGUR Þessi grein fjallar um legástungur og leg- vatnsrannsóknir, sem gerðar hafa verið hér á landi, til að greina fósturgalla snemma í meðgöngu. Gefið er sögulegt yfirlit um þróun rann- sóknanna og lýst niðurstöðum úr fyrstu 499 rannsóknunum sem gerðar voru. Legvatnsrannsóknir vegna blóðflokkamis- ræmis móður og barns hófust á Fæðinga- deild Landspitalans í lok árs 1963. Niðurstöð- um þeirra rannsókna fram til 1978 hefur ver- ið lýst á öðrum vettvangi.1 Legástungur vegna blóðflokkamisræmis eru gerðar um og eftir 30. viku meðgöngu og þó einkum á tveim síðustu mánuðum með- göngunnar. Hins vegar eru ástungur til að greina fósturgaila gerðar í 16. viku en þær voru fyrst gerðar hér á landi á árinu 1973. Á áratugnum 1963—1973 var víða farið að gera rannsóknir á legvatni þungaðra kvenna til greiningar á fósturgöllum, meðal annars litningarannsóknir, mælingar á alfa fóstur- próteini og mælingar á hvötum i fóstur- frumum. Litningarannsóknir á vegum Erfðafræði- nefndar Háskólans og Rannsóknastofu Há- skólans í meina- og sýklafræði hófust í sept- ember 1967. Greinargerð og yfirlit um þær rannsóifnir til ársloka 1975 hafa birst í Læknablaðinu,-3 * Frá ársbyrjun 1976 hafa litningaransóknir alfarið verið starfræktar á vegum Rannsóknastofu Háskólans í meina- fræði. Um það leyti er fyrst voru hugleiddir möguleikar á þvi að greina fósturgalla með legvatnsrannsókn, var tæknileg kunnátta ekki fyrir hendi til slíkrar starfsemi. Frá árinu 1973 þegar legástungur í þessum til- gangi hófust hér á landi, voru legvatnssýni 1 Frá Kvennadeild Landspítalans. 2 Frá Rannsóknastofu Landspítalans í mein- efnafræði. 3 Frá Rannsóknastofu Háskólans í líffæra- meinafræði. þvi send til John F. Kennedy Institute í Glostrup, Danmörku. Forstöðumaður þeirrar stofnunar dr. med. Margareta Mikkelsen varð góðfúslega við beiðni um að annast þessar rannsóknir. Þegar sýnum fór fjölg- andi með árunum töldu Danirnir að það yrði erfiðleikum bundið að sinna þessu til fram- búðar. Þvi var talið nauðsynlegt að skapa grundvöll fyrir slíkar rannsóknir hérlendis. Fyrir milligöngu prófessors J.H. Edwards í Birmingham og dr. Alan McDermott i Bristoi var fenginn hingað til lands breskur líffræð- ingur, Ronald Berry, til að hefja litninga- rannsóknir á legvatni og þjálfa starfsfólk. Hann kom til landsins í byrjun september 1977 og hófst strax handa um undirbúning. Á miðju ári 1978 var svo hætt að senda sýni til Kaupmannahafnar og allar litningarann- sóknir voru eftir það framkvæmdar hér heima. Með Ronald Berry störfuðu að þess- um rannsóknum Margrét Steinarsdóttir líf- fræðingur, Halla Hauksdóttir deildarmeina- tæknir og Elín Guðmundsdóttir meinatæknir. Síðar bættist Ástrós Arnardóttir líffræðing- ur í hópinn. Haustið 1979 fluttist Ronald Berry af landi brott en Jóhann Heiðar Jó- hannsson, læknir, hefir siðan verið í læknis- fræðilegu fyrirsvari starfseminnar. Litningarannsókn á legvatni byggir á því að í legvatninu eru lifandi fósturfrumur, sem má rækta og láta skipta sér þannig að hægt sé að skoða litningana. Rannsóknin er vanda- söm og tiltölulega seinleg en frumurnar ræktast best þegar sýnið er tekið i 16. viku meðgöngu.1 Alfa fósturpróteinmælingin hefur frá árs- lokum 1977 verið framkvæmd á Rannsókna- stofu Landspítalans í meinefnafræði og er electroimmunodiffusion („Rocket“ electro- phoresis) aðferð notuð.5 Þorvaldur Veigar Guðmundsson, læknir, hefur haft yfirum- sjón með þessum mælingum. Alfa fósturprótein (AFP) fékk nafn sitt af því að það fannst í serum frá fóstrum og
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96

x

Læknablaðið : fylgirit

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið : fylgirit
https://timarit.is/publication/991

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.