Einkaneysla 1957-1987 - 01.12.1989, Síða 61

sýnir að sparnaður er samtala fjárfestingar, birgðabreytinga og útflutnings vöru og þjónustu að
frádregnum innflutningi, þ.e.
(5) S = I + B + (X - M).
Þegar gætt hefur verið að þessu, kemur í ljós að útgjaldamegin í tekju- og gjaldauppgjöri stendur
verg landsframleiðsla frá ráðstöfunarhlið.
í eftirfarandi yfirliti er sýndur tekju- og útgjaldareikningur þjóðarinnar 1986, en samræmd uppgjör
frá ráðstöfunar- og framleiðsluhlið eru tiltæk fyrir það ár.
Tafla 3. Tekju- og útgjaldareikningur þjóðarinnar 1986.
Milljónir króna.
Gjöld Tekjur
Einkaneysla 96.933 Launogtengdgjöld . . . 74.631
Samneysla 27.291 Laun og tengd gjöld frá
Hreinn sparnaður') 9.298 útlöndum, nettó -3
Rekstrarafgangur . . . 23.89.9
Mismunuruppgjörsaðferða . . . Eignatekjur frá . . . 11.557
útlöndum, nettó -6.226
Óbeinirskattar , . . 33.964
Mínus: Framleiðslustyrkir Tilfærslur frá -4.228
útlöndum, nettó -72
Ráðstöfunartekj ur Ráðstöfunartekjur
Pjóðarinnar 133.522 þjóðarinnar 133.522
Athugasemdir:
‘) Hreinn sparnaður og rekstrarafgangur er hér reiknaður miðað við afskriftir skv. þjóðarauðsmati, en ekki bókfærðar afskriftir
fyrirtækja eins og gert er í framleiðsluuppgjörinu.
8.4 Tekju- og útgjaldareikningur heimilanna.
Hér að framan hefur nú verið lýst tekju- og útgjaldareikningum einstakra geira svo og
samandregnu yfirliti allra geiranna. Eins og sjá má af því er lögð á það megináhersla í tekju- og
útgjaldareikningnum að sýna tekjur og gjöld hvers geira, fremur en hagkerfisins í heild. Þannig er ekki
ætlunin með þessum reikningi að leggja sjálfstætt mat á landsframleiðsluna.
Hér á eftir verður nú fjallað nánar um einn þessara geira, heimilin. Tekju- og útgjaldareikningur
heimilanna er mun viðameiri en annarra geira, þar sem ráðstöfunartekjur heimilanna eru alla jafnan
um og yfir 70% af landsframleiðslunni. Skilgreining heimilisgeirans er auðsæ. Hér er um að ræða
einstaklinga; launþega, ellilífeyrisþega, atvinnurekendur og fjölskyldur þeirra, sem búsettir eru í
landinu. Þannig er erlendum mönnum sem koma til skammrar dvalar, s.s. til vinnu eða í frí, sleppt. í
reynd er miðað við aðila sem framtalsskyldir eru á íslandi. Heimilisgeirinn hefur beinar rekstrartekjur
af einstaklingsfyrirtækjum (ekki lögaðilum). Hér er litið svo á, að ekki sé hægt að greina á milli reksturs
heimilis og fyrirtækis, hvað varðar ákvarðanir um tekjur og ráðstöfun þeirra. í framleiðsluuppgjörinu
er hins vegar ekki gert upp á milli fyrirtækja eftir rekstrarformi, enda athyglinni beint að myndun
þáttatekna og skiptingu þeirra eftir atvinnugreinum.
Auk heimila teljast til heimilisgeirans, stofnanir og samtök heimila, sem ekki eru fjármögnuð eða
stjórnað að mestu leyti af opinberum aðilum, og veita, án gjalds eða við vægu gjaldi, félagslega
þjónustu til heimila, s.s. heilbrigðis-, menningar-, trúar- og menntunarþjónustu. Hér er um að ræða
sölu á vörum og þjónustu, sem ekki er seld á markaðsverði, en þó ekki fjármögnuð með almennri
skattlagningu. Starfsemin ræðst því ekki af hagnaðarvon. Hagsmunasamtök heimila s.s. verkalýðsfé-
lög og neytendasamtök, teljast einnig til þessa geira. Samkvæmt skilgreiningu er rekstrarafgangur
þessara stofnana enginn. Tapið ætti hins vegar að færa sem einkaneyslu, en með því væri framleiðsla
59