Nýtt Helgafell - 01.12.1958, Blaðsíða 68

Bókamagn á þessu ári mun enn hafa verið mjög
svipað og nokkur undanfarin ár, eitthvað um
200 nýjar bækur. Langflestar þeirra komu út í
nóvember og desember eins og venja er, enda þótt meiri viðleitni
verði vart en áður hjá einstöku útgefenda að dreifa bókunum jafnar
á árið. Sá ljóður fylgir auk annarra hinni miklu jólaútgáfu, að eng-
inn kostur er að lesa hverja bók um leið og hún kemur út, og því
er hætt við að allmikið af hinum viðamiklu jólabókum verði undir
öðru í önnum dagsins og gleymist, þrátt fyrir óþreytandi vilja Is-
lendinga að eignast bækur fyrir jólin. Ég mun að þessu sinni minnast
lauslega hér í dálkunum á ýmsar þær nýjar bækur, sem mér lék
mest forvitni á að kynnast og auðnaðist að lesa fyrir jólin, enda
þótt ekki sé kostur þess nú að skrifa um þær heilsteypta ritdóma
eða rekja efni þeirra að ráði. Verður þetta yfirlit þvi að mestu
leyti persónulegar athugasemdir án langdregins rökstuðnings. Hins
vegar væntir Helgafell þess að geta smám saman birt ýtarlegri rit-
dóma um ýmsar þessar bækur og aðrar sem kunna að vera jafn-
merkar þeim eða merkari, enda þótt ekki ynnist tíma til að gera
þeim skil nú í iniðju bókaflóðinu. En jafnvel sá, sem aðeins hefir
átt kost á að bragða á helztu tegundum íslenzkra bóka á árinu,
ldýtur að mynda sér, viljandi eða óviljandi, einhvers konar heildar-
skoðun á þeim. Ég verð að játa, að ég fann fátt, sem mér virtist
benda á mikla grósku í íslenzkum bókmenntum, fremur en raunar
undanfarin ár og enn síður margt, sem sannfærði mig um, að ís-
lenzkar bókmenntir stæðu í dag eins sterkum rótum og við viljum
gjarnan trúa. Mér hefir einmitt virzt ýmislegt benda til nokkuð
óhugnanlegrar útþynningarstefnu í íslenzkum bókmenntum síðari
árin. Og mér er ekki grunlaust um, að ástæðuna sé að finna í eins
konar næringaefnaskorti í andlegu lífi okkar og bókmenntalegri hefð,
þrátt fyrir hin mörgu og merkilegu afrek íslendinga í bókmenntum
á síðari öldum eigi síður en í fornöld. Við eigum í dag einkum tvenns
konar lifandi hefð: Ljóðræna hefð og frásagnarhefð, en okkur skortir
Frá íslenzkri
bókaútgáfu 1958