Nýtt Helgafell - 01.12.1958, Blaðsíða 23

EITT PUND AF BLÝI EÐA EITT PUND AF DÚN
109
nema yfirfærslugjöld og aðrir skattar
101%? '
Það mætti færa viss rök fyrir þessu.
Utkoman verður þó önnur, ef litið er á út-
flutninginn og aðra þjónustu, sem leiða til
greiðslna frá útlöndum. Þar er aftur marg-
faldur stigmunur. Ég nefni nokkra höfuð-
flokka, en tek enga ábyrgð á því, að upp-
talningin sé tæmandi:
1. Varncirliðið á Kejlavíkhrflugvelli:
skráð gengi án uppbótar.
2. Síld veidd að sumarlagi fyrir Norður-
og Austurlandi, erlendir ferðamenn og
hválir; einnig erlendir bamsfeður, aðrir en
þeir sem um getur undir 1. lið; og erlendir
lánardrottnar: 55% uppbót.
3. Onnur síld, sem ekki hefir verið litið
til í náð af ríkisstjórninni (sbr. um Faxa-
síld framar í þessari grein): 70% uppbót.
4. Sjávarkvilándi öll, sem ekki eru ann-
arsstaðar nefnd: 80% uppbót. Þetta er
langstærsti flokkurinn.
5. Framsóknarýsa og aðrar fisktegund-
ir, sem vegna smæðar þeirra eða árstíðar
borgar sig ekki að veiða og verlca, án sér-
stakra aulcastyrlcja. Ríkisstjórnin ákveður
þessar viðbótaruppbætur.
6. Spendýr, önnur en menn og hvalir:
Meðaltal 4. og 5. flokks, eftir flóknum út-
reikningum Hagstofunnar. Er víst í fram-
kvæmd yfir 90%.
Mér virðist eðlilegast að telja, að með
bjargráðalögunum hafi verið viðurkennd
sú gengislækkun, sem nemur meðalgjald-
eyrisuppbútunum á allar gjaldeyristekjur
af útflutningi þjóðarinnar. Þó viðurkenni
ég, að það er vafamál, hvort ekki sé rétt-
ara að halda sér að aðalflokknum, 80%
uppbótunum. Það munar litlu og hefir a.
m. k. þann kost, að þar er föst tala, og þá
er óþarfi að tala um „stvrki“, nema í sam-
bandi við 5. og 6. flokkinn, sem nefndir
voru að framan.
Hitt þurfa menn einnig að gera sér Ijóst,
að þeir aðilar, sem ekki fá hina „viður-
kenndu“ gengislækkun að fullu bætta í
formi útflutnings- eða gjaldeyrisuppbóta,
eru skattlagðir, sem mismuninum nemur.
Er einkennilegt, að ekki skuli hafa orðið
meiri styr en raun ber vitni um út af þessu
herfilega misrétti.
★
Áður en ég skil við þennan þátt skrípa-
leiksins, vil ég aðeins drepa á eitt atriði í
sambandi við innflutninginn. Ég nefndi
áðan yfirfærslugjaldið af vörum, sem er
ýmist 30 eða 55%, en ofan á þetta koma
sérstök innflutningsgjöld af fjölda vöruteg-
unda, og nema þau 22, 40 eða 62% af toll-
verði vöru að viðbættum aðflutningsgjöld-
um og 10%. (Góðfús lesandi sér, hve Ijóst
þetta liggur fyrir). Þar við bætist síðan
160% leyfisgjald af bifreiðum.
Hvort sem nú verður talið réttara að
kalla hina „viðurkenndu“ hækkun á gengi
erlends gjaldeyris 80% eða miða hana við
eitthvert lægra meðaltal, þá er það Ijóst,
að í öllum þeim tilfellum, þar sem yfir-
færslugjald að viðbœttu innflutningsgjaldi
og leyfisgjaldi nær eJcki Jiundraðstölu
Jiœkkunarinnar á gengi erlends gjáldeyris,
er verið að borga með innflutningnum sem
því nemur.
Þegar íslenzkur skattþegn sezt að kafíi-
borðinu þreyttur og mæddur, kann honum
að vera nokkur fróun í því, að ríkissjóður
borgar honum sem svarar fjórða hluta af
verði kaffisins, og þó vel það, fyrir að
drekka það. En við skulum vona, að hann
hugsi ekki út í það jafnframt, að kaffi-
drykkjustyrkurinn er tekinn af honum
sjálfum. Það kynni að spilla ánægjunni.
Sannleikurinn er sá, að hér er aðeins um
dulbúna neyzlustyrki að ræða, — þetta er
þáttur í vísitöludýrkuninni, en áliti mínu
á henni hefi ég stundum áður lýst á prenti.
Gengislækkun er ekkert læknisráð, ef
ekki kemur fleira til. Það er jafnvel Jiugs-
anlegt að leysa vandamál útflutningsfram-
leiðslunnar með styrkjum. Fjandanum
tókst á sínum tíma að verpa skóinn austur
í Odda, þótt hann þyrfti að hlaupa þrisvar
sinnum hringinn í kringum bæinn við hvert