Nýtt Helgafell - 01.12.1958, Blaðsíða 20

PÉTUR BENEDIKTSSON:
Eitt pund af blýi eða eitt pund af dún
Það veit hver maður. sem eitthvað hefir
komið nálægt saltfiskverkun, að fiskurinn
léttist smám saman, frá því að fyrst er
stráð í hann saltinu um borð í fiskiskipi,
unz hann er orðinn að fullstöðnum og
máske síðar að Spánar-verkuðum, að ég
ekki tali um fullþurrkuðum Brasilíu-verk-
uðum saltfiski. Fiskifélagið getur frætt
okkur um það, hve mikilli rýrnun megi
búast við stig af stigi, og við útflutning
ber matsmanni að votta, að rakastigið sé
rétt, og vigtarmanni að staðfesta, að rétt
sé frá sagt um þyngdina.
Það er náttúrlega leiðinda-galli á fisk-
inum, hvort sem á málið er litið frá sjón-
armiði fiskimanns, verkanda eða útflytj-
anda, að hann skuli léttast svona. Allir
aðilar hafa þó orðið ásáttir um, að ekkert
væri við þessu að gera, það væri nú einu
sinni náttúrunnar lögmál. I öllum þeim
aragrúa at' undarlegum lagafrumvörpum,
sem lögð hafa verið fyrir Alþingi á seinni
árum, hefir enginn séð frumvarp til laga
um bann gegn því, að saltfiskur léttist í
meðförimum, og líklega væri flutnings-
maður slíks frumvarps álitinn eitthvað
undarlegur, jafnvel í hópi þingmanna. Þó
væri þetta engan veginn óframkvæmanlegt.
Annaðhvort mætti láta hjá líða að þurrka
fiskinn, en skipa matsmanninum að gefa
út vottorð um, að þetta væri fullgildur
þurrfiskur, eða það mætti verka hann eins
og venja er til, en segja vigtarmanninum að
gefa vottorð um það, að hann hefði sömu
þyngd og hann hafði t. d. upp úr skipi.
Þetta væri framkvæmanlegt, — en vit-
anlega tæki enginn mark á þessum vott-
orðum, því að þau væru falsvottorð.
Nú kann lesandanum að virðast það
þarfleysa að eyða orðuni að svona heimsku,
sem engum detti í hug að gera sig sekan
um. Er það nú víst? Eg ætla að minnsta
kosti að reyna að sýna fram á, að á öðru
sviði leikum við í þessu landi mjög ámóta
skrípaleik.
★
Sá sjúkdómur, sem þjáir Islendinga í
efnahagsmálum, er kallaður verðþensla,
— inflation á útlendu máli. Eitt af mörg-
um sjúkdómseinkennum verðþenslunnar er
gengislækkun. Peningar landsins verða
minna virði út á við en þeir voru áður.
Þetta er engu síður náttúrulögmál en hitt,
að saltfiskurinn léttist við að þorna. En nú
komum við að því, að ýmsir stjórnmála-
menn þessa lands, þar á meðal a. m. k.
sumir þeirra, sem með völdin hafa farið
að undanförnu, hafa það á stefnuskrá sinni
að vera „á móti gengislækkun“. Þeir taka
þátt í framkvæmd þeirrar stefnu, sem hlýt-
ur að leiða til gengislækkunar jafn-örugg-
lega og nótt fylgir degi, en þeir bannfæra
hið ljóta orð. Vegna þessara pólitísku víg-
orða varð að gefa gengislækkuninni, sem
lögfest var með „bjargráðunum“ vorið
1958, annað nafn.
★
Hvað er gengi? Það er það verð, sem er
á peningum landsins erlendis. Það er mjög
æskilegt að forðast sveiflur á genginu. Við
getum því öll verið sammála um að vera
„á móti gengislækkun“. En við höldum
ekki genginu föstu með því að samþykkja
lög um það, að ekki megi breyta því. Eina
ráðið til þess að vernda gengið er að reka