Helgafell - 01.12.1955, Side 114

112
HELGAFELL
„beiningamaður" eða „kona í stormi“, allt táknrænar myndir, sem skírskota
til hinztu spurna um eðlisrök mannlífsins.
Max Beckmann gerir einnig manninn að þungamiðju listar sinnar. For-
sendur hans og verk eru hinsvegar af allt öðrum toga. Reyndar skrifar hann
á þessa leið: „Það er leitin að hinu innra í sjálfum oss, sem knýr okkur sí-
fellt áfram eftir þeim vegi, sem aldrei endar“. Sam’c sem áður er grundvöllur
hans hin nakta raunhyggja, og hann dregur upp líf manna hillingalaust í
öllum hversdagsleika þess. Barlach léði hverri mannsmynd sem hann skapaði
eitthvert djúpstætt inntak, leysti hana úr viðjum hins tímabundna og hóf á
andlegt svið. Fólkið í myndum Beckmanns er hinsvegar sótt beint í mannlífið
umhverfis okkur, tengt tíma sínum og umhverfi. Það eru konur við glugga
eða sitjandi á kaffihúsi, fjölleikamenn og trúðar, eða fólk á grímudansleik.
En það vekur strax athygli manns, að jafnvel á slíkri gleði sézt enginn hlæja,
heldur er yfir öllu hjúpur tregablandins þunglyndis, þjáningargríma á hverju
andliti. Það er veraldarkvíði aldarinnar, sem hefur spennt málarann greipum
og brýzt fram í hverri mynd. Myndir Beckmanns eru óvenju litsterkar og línu-
byggingin þenur þær upp í mikla formsíærð. Fólkið í þeim er stórsniðið og
nálægt, en sjónir þess hvíla á einhverju órafjarri, eins og horft sé í gegn um
áhorfandann.
Max Beckmann er ein sterkmótaðasta persóna þýzkrar myndlistar, og í
verkum hans speglast lífskennd tímans í nærri óhugnanlegri nekt.
Dr. Thiele, sem reit grein þessa jyrir HeJgajell,
hejur verið tvisvar hér í Reyhjaví\, með þýzl^a
svartlistarsýningu 1953 og þýz\an listiðnáð 1954.