Stígandi - 01.04.1945, Blaðsíða 80

174
UM BÆKUR
STÍGANDI
kominni snertingu við. Hins vegar virð-
ist hann en bresta þrek til að valda
langsóttari yrkisefnum, þ. e. a. s. þeim,
sem hann leitar eingöngu af hugsun, en
skynjar ekki jafnframt gegnum sólvinda
sveitar sinnar, angan gróðursins og rödd
liins daglega lífs. Hins vegar tekst hon-
um oft snilldarlega að hlusta fram í
kvæði sín þann undirleik mannlegs lífs,
sem næm eyru heyra alls staðar, og laða
þannig lesandann til að skynja hið al-
menna gegnum það sérstaka, eða eins og
Guðmundur orðar það sjálfur svo fagur-
lega í kvæðinu Hörpuskel:
Ég, Róbínson Krúsó,
sem heyrði hafdjúpin niða
í hörpuskel.
í ljóðabókinni Undir óttunnar himni
eru 21 kvæði. Nær öll hafa þau þann
góða kost, að þau virðast betri við ann-
an lestur cn fyrsta og enn betri við
þriðja. Skulu hér nefnd nokkur kvæð
anna, sem mér þykja hezt. Fyrsta kvæðið
lieilir í vor, prýðilegt kvæði og hefst á
þessari gullfallegu vísu:
í nótt urðu allar grundir grænar
í dalnum,
því gróðursins drottinn
kom sunnan af hafi og hafði um
langvegu sótt.
Og fljótið strauk boganum blítt yfir
fiðlustrenginn
og bláar, dúnmjúkar skúrir liðu
yfir engin
í nótt.
Tilbrigði við kvæði eftir Púskín er
mjög vel gert kvæði. I>á má nefna
Ættjörð, vcl gert kvæði um margt, en
stuðlun ekki alls staðar lýtalaus; Hin
efstu grös, sérstætt 17. júní kvæði; f
liátíðasal, ágætt kvæði, þar sem skáldið
grípur undir á strengjum glettninnar,
en það er því annars ekki tamt; Skógur
íslands, Föstusálmur, Sjávarhamrar (að
sumu leyti) Hörpuskel, gallað kvæði en
um margt gullfagurt; og loks 1943, sem
ef til vill er mesta kvæðið i þessari bók.
Kvæðið Jólakort frá 1910 er einnig gott
kvæði, og ekki er það annað en brosleg
vitleysa, að það sé blátt áfram stæling
á Myndasaumi eftir Olaf Bull.
Hér er ekki rúm til að koma með
mörg sýnishorn úr þessari bók Guðm.
I'ó get ég ekki stillt mig um að taka
vísu úr Sjávarhömrum, sem mér finnst
bera fagurskynjun og fagurtúlkun
Guðm. skýran vott:
Kn upp um myrka hamraveggi
uxu tunglskinsblóm
og yndislegur hljómur barst á land,
er lítil unnvörp stigu
á léttum silfurskóm
á ljósan fjörusand.*)
Guðm. er af flestum talinn rímhagur
vel. Þetta virðist stundum bregða til
beggja vona. Einna ónotalegast kemur
hann við brageyra manns i tveim vís-
um Hörpuskeljar, 4. og 6. vísunni, 2.
vísuorði beggja vísnanna. Eru það stór
lýti á annars svo prýðilegu kvæði.
Guðm Böðvarsson er bóndi. Viðhoif
hans til lífsins er fyrst og fremst mótað
af tengslum hans við móður Jörð. Hann
er enginn bardaganiaður að eðlisfa’.i
og bregði hann sér inn á þær götur í
ljóðum sínum, skortir þau inntak. En
þegar hann yrkir um „angan af regn-
votum blöðum", sem „andvarinn ber
eftir kvöldloftsins sólgylltu tröðum"
eða „bláar, dúnmjúkar skúrir", sent
„liðu yfir engin í nótt“, þá hygg ég að
fáurn dyljist, sem íslenzk Ijóð lesa, að
þar grípur listamaður á strengjum.
Innileiki og látlaus en hrífandi fegurð
slíkra ljóða eru skýrustu höfundarein-
kenni Guðm. —
Snorri Hjartarson: Kvæði. Heims-
kringla h.f. Rvík 1944.
Kvæði er fyrsta bók Snorra Hjartar-
sonar, og lesi maður liana sem byrjanda-
') Leturbreyting mín. Br. S.