Læknablaðið - 15.05.2004, Qupperneq 47

ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP ERINDA
E - 27 Fá sjúklingar sem mjaðmabrotna beinvernd við
hæfi?
Unnur Þóra Högnadóttir', Þorvaldur Ingvarsson3
'Læknadeild Háskóla Islands, 2bæklunardeild Fjórðungssjúkrahúss-
ins áAkureyri
Inngangur: Á íslandi mjaðmabrotna um 200 einstaklingar á hverju
ári. Mjaðmabrot er alvarlegur áverki og er talið að 14-30% einstak-
linga deyi innan árs frá broti. Samspil beinþynningar og áhættuþátta
fyrir byltu eru algengustu orsakir mjaðmabrota. Markmið rann-
sóknarinnar var að a) athuga hvort sjúklingar með mjaðmabrot séu
á lyfjum sem auka hættu á brotum og b) athuga hvort sjúklingar
með mjaðmabrot fái beinverndandi meðferð.
Efniviður og aðferðir: Skoðaðar voru sjúkraskrár 790 sjúklinga sem
lögðust inn á FSA á árunum 1982-2003 með greiningarnúmerin
820.0-820.1 eða S72.0-S72.1. Eftirfarandi upplýsingar voru skráðar: 1)
kennitala 2) kyn 3) aldur 4) tegund brota 5) lyfjameðferð sjúklings
við inniögn 6) lyfjameðferð við útskrift 7) lyfjameðferð innan deilda
FSA fjórum vikum eftir brot 8)póstnúmer 9)dánardagur 10)önnur
brot fyrir eða eftir lærleggshálsbrot, úr skrám röntgendeildar, ásamt
tímasetningu þeirra. Upplýsingar úr röntgenskrám náðu aftur til árs-
ins 1991. Upplýsingar fengust úr öllum sjúkraskrám nema þremur.
Urvinnsla gagna miðast við 1983-2003 þar sem skráning gagna 1982,
byijaði seinni hluta árs, og náði því ekki yfir heilt ár.
Niðurstöður: Notkun lyfja með slævandi verkun hefur aukist um
60% á þessu tímabili. Á sama tíma hefur notkun beinverndandi
meðferðar aukist um 17%. 30% sjúklinga sem komu af Eyjafjarðar-
svæðinu voru með sögu um beinþynningarbrot. Einnig voru 34% af
þeim með vísbendingu um beinþynningu af röntgenmyndum.
Umræða-ályktun: Þrátt fyrir að hlutfall sjúklinga á beinverndandi
meðferð hafi aukist um 17% á rannsóknartímabilinu þá vekur
rannsóknin upp spurningar hvort klínískum leiðbeiningum sé fylgt í
kjölfar mjaðmabrota. Ekki er að sjá að sjúklingar á beineyðandi
lyfjum fái vörn við hæfi. Áhugavert væri að kanna hvort sjúklingar
með mjaðmabrot fái beinvernd eftir útskrift af sjúkrahúsum.
E - 28 Offituaðgerðir meö kviðsjártækni. Aðferðir og
árangur fyrstu 114 aðgerða á Landspítala
Björn Geir Leifsson, Hjörtur Georg Gíslason
Skurðdeild Landspítala
Inngangun Offita er vaxandi heilsufarsvandamál í hinum vestræna
heimi. Vaxandi fjöldi einstaklinga með sjúklega offitu og tilkoma
nýrrar skurðtækni með mun tryggari og varanlegri árangri hefur
valdið byltingu á þessu sviði. Hjáveita maga og efri hluta gamar sem
opin aðgerð hefur gefið betri og varanlegri raun en aðrar aðferðir,
sérstaklega sultarólaraðgerðir. Aðgerðin er möguleg með kviðsjár-
tækni þökk sé tækniframförum á sviði heftitækja og ómskæra.
Efniviður og aðferðir: Maganum er skipt með heftibyssu meðfram
minni bugðunni þannig að „túpa“ myndast sem framlenging af vél-
indanu. Netjunni er skipt að endilöngu og síðan er mælt 2 metra
niður eftir mjógirni frá Treitz bandinu og lykkju lyft fram fyrir ristil
og samgötuð með heftibyssu og handsaumun að magastúfnum. Síð-
an eru mældir 50sm frá magastúfnum á fráfarandi armi lykkjunnar
og gerð samgötun þar við aðfarandi arminn rétt neðan við maga-
stúfinn. Loks er aðfarandi arminum deilt milli samtenginganna
þannig að úr þessu verður svokölluð Y tenging (Roux-Y).
Niðurstöður: Frá nóvember 2001 til ársloka 2003 voru gerðar á LSH
114 aðgerðir (89 konur og 25 karlar) með ofan lýstri tækni. Meðal
þyngdarstuðull við aðgerð var 48,7 (38,2 - 70,9). Margir höfðu farið
gegnum undirbúning með atferlis- og aðhaldsmeðferð á Reykja-
lundi skömmu fyrir aðgerð og misst talsvert hold. Engin dauðsföll
urðu, en þrír af fyrri helmingi hópsins reyndust leka frá samgötun
þar af tveir sem kröfðust enduraðgerðar. Blæðing í kviðarhol krafð-
ist enduraðgerðar hjá einum sjúklingi. Blæðing í görn frá neðri sam-
götun var stöðvuð með speglunartækni skömmu eftir aðgerð hjá
einum sjúklingi. Einn sjúklingur fékk lungnarek skömmu eftir út-
skrift og var meðhöndluð með blóðþynningu. Engin innri kyrking á
görn hefur orðið. Legutími er fjórir dagar við eðlilegar aðstæður.
Aðgerðartími var að jafnaði rúmir tveir tímar í upphafi en lækkaði
jafnt og þétt og er nú um klukkutími við góðar aðstæður. Árangur
hingað til bendir til þess að sjúklingarnir nái að jafnaði að missa
70% af umframþunga á fyrsta ári og um 80% á einu og hálfu ári og
er það í samræmi við það sem best gerist annars slaðar.
Ályktun: Þetta er tæknilega krefjandi aðgerð á áhættusjúklingum
en hefur gengið vel og án alvarlegra áfalla. Árangurinn er sambæri-
legur við það sem best gerist annars staðar.
E - 29 Brottnám á nýra og nýrnaæxlissega úr hjarta - djúp
líkamskæling, blóðrásarstöðvun og öfug blóðrás um heila.
Sjúkratilfelli
Hulda M. Einarsdóttir', Bjarni Torfason', Eiríkur Jónsson2, Valur
Þór Marteinsson’, Guðmundur Klemenzson4
'Hjarta- og lungnaskurðdeild og 2þvagfæraskurðdeild Landspítala,
þvagfæraskurödeild Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri og 4svæf-
inga- og gjörgæsludeild Landspítala
Inngangur: Nýrnakrabbamein hafa tilhneigingu til að mynda æxlis-
sega. Segarnir ná í 4-10% tilvika inn í neðri holbláæð. Þar geta þeir
stíflað blóðflæði og eru hættuleg uppspretta sega, bæði fyrir og í að-
gerð. Aðgerð er flókin og áhættusöm. Sagt er frá meðferð og afdrif-
um sjúklings með nýrnakrabbamein og stóran æxlissega sem náði
inn í hjartað en slíkt er afar sjaldgæft.
Sjúkratillelli: 68 ára karlmaður með verkjalausa blóðmigu. Saga um
lungnarek átta mánuðum áður og var á blóðþynningu eftir það.
Rannsóknir leiddu í ljós 5 cm æxli í hægra nýra og stóran æxlissega
sem lá um hægri nýrnabláæð og holbláæð inn í hægri gátt og hægri
slegil. Æxlisseginn skerti verulega blóðflæði frá neðri hluta líkama
og heilbrigða nýranu. Kreatínín var vægt hækkað: 133. Ekki voru
merki um fjarmeinvörp. Eftir ítarlegar umræður lækna, sjúklings og
aðstandenda var ákveðið að freista þess að fjarlægja æxlið. Sam-
felldur miðlínu brjóstholsskurður og þverlægur kviðarholsskurður.
Aðgerðin var gerð með hjálp hjarta- og lungnavélar í djúpri kælingu
(16°C) og blóðrásarstöðvun. Aðgerðarsvæðið var blóðtæmt - blóð
tekið út um hægri nárabláæð en blóðflæði um heila viðhaldið með
öfugri blóðrás um heila (300 ml/mín) um legg í efri holbláæð (retro-
Læknablaðið 2004/90 411