Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2002, Blaðsíða 19

JAFNRETTIAN FEMENISMA, POLITIK AN FRÆÐA?
Þær geta verið verðugar jafnréttishreyfingar og kvennahreyfingar en það
gerir þær ekki endilega femínískar.
í þessum hluta hafa annars vegar verið skoðuð tengslin milli femín-
isma sem kenningar og hreyfingar og hins vegar verið leitast við að
greina hvað gerir hreyfingu eða aðgerð femíníska. I myndinni hér að
neðan er gerð tilraun til að sýna áherslumuninn milli þeirra kvenna sem
fjallað hefur verið um hér að framan með því að finna þeim stað í skurð-
punktinum milli aðgerðahreyfingar og fræða, síðar í kaflanum verður
femínísk hreyfing borin saman við jafnréttisstarf. Það er vitaskuld alltaf
erfitt og varasamt að negla hluti niður í reiti eða kassa. Eins og frarn hef-
ur komið að framan eru það öðrum þræði aðstæðurnar hverju sinni sem
glæða hinar ýmsu hugmyndir femínísku hreyfiafli. Það skal tekið skýrt
fram að myndin hér á eftir er ekki hugsuð til að greina hafrana frá sauð-
unum, eða gefa einstaklingum eða aðgerðum femínískt heilbrigðisvott-
orð. Myndin er tilraun til að koma skikk á hugtakaumræðu sem nú fer
út um víðan völl. Aðrir geta haft önnur rök fyrir annarri flokkun eða fýr-
ir því að raða öðrum hluti í reitina en hér er gert. Einnig getur breytt
söguskoðun síðar átt eftir að riðla þeim afstæðum sem hér eru dregnar
upp.
Myndin talar að mestu leyti sjálf fýrir sig. Til viðbótar þeim sem
nefndar hafa verið eru Bríet Bjarnhéðinsdóttir og Svava Jakobsdóttir
teknar sem dæmi um einstaklinga sem sameinuðu fræði (femínisma) og
aðgerðir. Báðar voru með\átaðar kvenréttindakonur og lögðu skerf til
hugmyndaarfsins, jafnframt því að vera virkar á vettvangi. Nýrri dæmi
má vitaskuld finna, en þessi tvö hafa sögulega fjarlægð og ættu að vera
óumdeild. Þá er hin and-femíníska fjölmiðlakona nefnd í myndinni sem
Mynd 1.
Skurð-
punktur
fræða og
aðgerða-
hreyfingar
FRÆÐI-KENNING
JÁ NEI
E R Ð '< Bríet Bjarnhéðinsdóttir Súfffagetturnar Svava Jakobsdóttir o.fl. Hanna Moore Jóhanna af Ork o.fl.
O n Olympe de Gouges Hin andfemíníska
< VVollstonecraft fjölmiðlakona
z o.fl. o.fl.
17