Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2002, Blaðsíða 24

ÞORGERÐUR EINARSDOTTIR
bara stöðu k\ enna. Síðast en ekki síst tengist hún þeirri trú að kynjapóli-
tík innan kerfisins getd skilað einhverju. I femínískum skilningi er sam-
þættingarhugmyndin þ\n enn framsæknari og djarfari en hugm\mdin um
sértækar aðgerðir. Það sem hins vegar ræður úrslitum og vikið er að síð-
ar, er hvemig á málum er haldið.
I samþættingarhugmyndinni er tekið mið af mismun kymjanna - en
ekki síður annars konar mismun, því samþættingarhugmyndinni hefur
einnig verið beitt á mismun vegna kynþáttar, kynhneigðar, fötlunar o.fl.
(Wóodward 2001:2). Það er í takt við þær femímsku hugmyndir sem
ruddu sér til rúms á ta'unda áratugnum og lögðu áherslu á margbreytd-
leika kvenna. Oft er fjallað um samþættingu sem arftaka meginreglunn-
ar um jafnan rétt og bann við mismunun og sértækar aðgerðir. Það sjón-
armið er hins vegar mjög varasamt, og beinlínis rangt, þ\ú innan ESB var
hugsunin sú að þessar áherslur þyrftu hvor á annarri að halda. Þetta
tengist líka þeim misskilningi sem kom fram í upphafi greinarinnar, að
áhersla á konur útiloki skilning á annars konar mismun (svo sem fatlaðra,
samkyTthneigðra og fólks af erlendum uppruna). Reymdin er sú að staða
einstaklinga innan þessara hópa er mismtmandi eftir því hvaða kyni þeir
tilheyra, og næmi fyrir þessum mismun minnkar ekki þörfina fyTrir fem-
ínisma.
Erlendis hefur mikið verið fjallað um samþættingarhugtakið, femín-
istar hafa fagnað þvd en einnig gagnrýnt það. Margir álíta það góða her-
stjórnarlist við núverandi andrúmsloft að beina sjónum að kynferði (e.
gender) og samþættingu frekar en konum, femínisma og kvennapólitík.
Það er talið milda andstöðuna við málstaðinn, gefa sóknarfæri og eiga
þátt í að gefa málaflokknum samþ\Tkki og útbreiðslu (Alvesson og Due
Billing 1997:205). Hér á landi má merkja slíkar áherslubreyTÍngar á þ\i
að hugtakinu jafnrétti er skipt út fyrir hugtakið jafnræði, eða hreinlega
sneitt hjá því og hlutirnir kallaðir öðrum nöfhum.
Gagnrýni á samþættingu
En felst hætta í því að koma af jaðrinum inn á miðjuna? Ein helsta
gagnrýni á hugtakið samþættingu snýst einmitt um útbreiðslu þess. Fjöl-
margar ríkisstjórnir og yfirþjóðlegar stofnanir hafa tekið upp hug-
myndafræði samþættingar og hafa skilgreiningarnar verið jafn mismun-
andi og þær eru margar. Því hefur verið haldið frain að stofnanir velji þá