Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2002, Blaðsíða 122

GAUTT SIGÞORSSON
vísindin þurft að gera grein h'rir því hvaða gagn þau geta gert sem „fjár-
festing“, eða eins og Readings lýsir því, að sýna ffam á að virðisauki hafi
myndast í kennslustarfinu.31 Einu sinni spurði pirraður viðskiptaífæði-
nemi mig efdr eilítið tyrfinn f\TÍrlestur um Thomas Hobbes, John Loc-
ke og jafnréttishugtakið: „Hvernig mtm þessi menningarffæðikúrs hjálpa
mér til að fá starf hjá American Express?“ Innblásinn af anda göirdu
meistaranna benti ég honum kurteislega á að fýrirtæki ætlast til þess að
starfsmenn kunni að lesa, skrifa, hugsa sjálfstætt og skilja stórar megin-
reglur eins og „jafnrétti“, en ekki bara að raða tölum í debit og kredit.
Þar að auki eiga flestir sér líf fyrir og efrir vinnu. Við erum ekki bara
starfsmenn, við erum líka borgarar, og það getur hjálpað okkur að axla
borgaralegar skyldur ef við könnumst eitthvað við stórar og umdeildar
hugmyndir eins og lýðræði, réttarríki, vald, stéttskiptingu, kyn, kynþátt,
einstaklingsffelsi og borgaraleg réttindi. Þetta er ennþá sannfæring mín,
en efrir samtalið fannst mér ég samt hafa fallið í eins konar gildru, af því
að ég svaraði spurningunni á forsendum nemandans sjálfs, það er, út firá
hæfhi og virðisauka án þess að minnast á þroska: Eg svaraði þessum unga
manni ekki sem háskólaweraíj’ heldur sem háskólanámsneytanda?2
Kannski er það skiljanlegt, þar sem háskólanámsneytandinn virðist nú
eiga hug menntastofhana og fjárveitinganefrida víða um heim. Kennslu-
mat er nú almennt notað við flesta háskóla í Evrópu og Bandaríkjunum
til þess að meta gæði kennslu og ánægju nemendanna með kennarann,
námsefnið, árangurinn og aðstöðuna. I háskólum eins og Minnesotahá-
skóla þar sem fjárveiting hverrar skorar fer efdr því hve rnarga nemend-
ur hún laðar til sín eru þessar niðurstöður teknar mjög alvarlega, þ\a að
þær gefa hugmynd um það hvort nemendur eru ánægðir, hvort þeir muni
sækja fleiri námskeið í greininni og hvort þeir myndu mæla með kennar-
anum eða námskeiðinu við aðra nemendur. Það er ekki að ástæðulausu
að prófessorar í minni eigin skor tala smndum urn „customer satisfac-
tion“ í þessu sambandi. Nemendurnir eru, frá sjónarmiði fjárveitinga-
valdsins og yfirstjórnar háskólans, kúnnar - við reiðum okkur öll á það
að nógu margir nemendur skrái sig í námskeið í menningarffæðinni,
annars fá framhaldsnemarnir enga vinnu, prófessorar fá ekki launaupp-
31 Readings, The University in Ruins, bls. 26, 29.
32 Um virðisauka og námsneytendur, sjá Bettina Roth Caluori 2002, „English Studies
and the Value-Added Discours of Business at a For-Profit University,“ Profession
2002. New York, Modern Language Association of America, bls. 104—113.
120