Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2002, Blaðsíða 172

STUART HALL
pólitískar aðstæður og jafaframt að merkisberar menningarinnar séu í
eðli sínu félagsleg valdatæki.
Að hlutverk menningarfræðinnar sé að vera stöðugt á varðbergi gagn-
vart beitingu valdsins krefst þess að hún sé í senn gagnrýnin, fræðileg og
félagslega virk, en þær áhyggjur sem Hall lætur hér í ljósi um menning-
arfræði felast einmitt í efasemdum um að svo sé.
Jón Olafsson
Titillinn sem ég hef valið felur í sér að litið er til baka og ráðgast við for-
tíðina í vangaveltum um nútíð og framtíð menningarfræði. Mér finnst
nokkur ættfræðileg og fornleifafræðileg safnvinna vera nauðsynleg á
þessu stigi málsins. Eg verð þó að segja að skjalasöfnin valda mér veru-
legum vanda því að gagnvart menningarfræðinni finnst mér ég sttmdum
vera leikræn uppstilling, upprisinn andi fortíðarinnar, sem krefst þess að
vald upprunans sé viðurkennt. Varð ekki menningarfræðin til á þ\í
augnabliki sem við Ratmond Vdlliams hittumst fyrst eða þegar \ið Ric-
hard Hoggart horfðumst í augu þegar öllu er á botninn hvolfi? A þ\'í
augnabliki fæddist menningarffæði; hún spratt fullvaxin úr höfðinu! Mig
langar til að tala um fortíðina, en ekki á þennan hátt. Eg vil ekki tala um
breska menningarfræði (sem væri nú hvort eð er heldur vandræðalegur
merkimiði af minni hálfu) eins og ættarhöfðingi, eins og samviska menn-
ingarfræðinnar holdi klædd og óska mér þess að geta þröngvað ykkur til
að fella ykkur að því sem hún er í raun og veru - ef þið bara áttuðuð ykk-
ur á því. Það er að segja mig langar til að losa mig við þær byrðar for-
mælandans sem margir dragnast með - ég ber að nrinnsta kosti þrjár slík-
ar: Það er ætlast til þess af mér að ég að ég komi fram fyrir hönd svarta
kynþáttarins eins og hann leggur sig í öllum málum sem varða ffæði-
kenningu, gagnrýni osfrv. Og strmdum frTÍr bresk stjórnmál, sem og f\T-
ir hönd menningarfræði. Þetta er þekkt sem byrði blökkumannsins og í
þessum orðum varpa ég henni af mér.
Þó að það sé mótsagnakennt þá vil ég losa mig við byrðina í sjálfsævi-
sögulegum skilningi. Sjálfsæ\ásagan er oftast talin hrifsa tdl sín völd trú-
verðugleikans. En til þess að vera ekki valdsmannslegur verð ég að segja
sjálfsævisögulega ffá. Eg ætla að segja ykkur ffá því hver eru mín tök á
ákveðnum augnablikum og arfi menningarffæði ekki vegna þess að það
sé sannleikurinn eða eina leiðin til að segja sögtma. Sjálfur hef ég oft sagt
170