Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2002, Blaðsíða 152

HENRY GIROUX, DAVID SHUMWAY, PAUL SMITH ogJAMES SOSNOSKI
Þm' verður að lesa upphafsorð og umrnæli Giroux og félaga um „þörf-
ina“, jafht sem möguleika og ffamtíð menningarffæðinnar í Bandaríkjun-
um, í sögulegu samhengi. Það má kannski segja sem svo að hér sé að finna
„liðna ffamtíð" menningarffæðinnar sem ekki á lengur við samtímaleg
rök að styðjast. Til dæmis er erfitt að halda því ffam núna að „sérhæfing-
in“ sem höfundarnir mæla gegn sé einhvers konar bragð sem háskólar
beita til þess að kæfa gagnrýna hugsun í akademíunni. Þvert á móti hef-
ur „þverfagleiki“ um árabil verið lausnarorð stjómenda sem sjá sér hag í
því að stuðla að „sveigjanleika“ í mannlegum ffæðum, til dæmis með því
að sameina lidar skorir í stærri rekstrareiningar sem fá þá oft viðskeytið
„studies“, t.d. þegar norðurlandamál og þýska em sameinuð í „germönsk
ffæði“. Eins og ég bendi á í grein minni hér að framan hefur hið nýja og
„sveigjanlega“ rekstrarfonn háskólanna, þar sem ffamboði á námskeiðum
og námsgreinum er stýrt til samræmis \ið eftirspum, jafnvel gert of mikla
sérhæfingu í hugvísindunum tortn ggilega.
Því er það mikilvægt núna að minnast þess sem höfundamir leggja
áherslu á, að menningarffæði er ekki sjálfkrafa „róttæk“, „gagnrýnin" eða
stunduð í „andófi“. Árið 1985 var það ekki gefið mál að skorir tileinkaðar
menningarffæði yrðu stofnsettar í bandarískum háskólum, og Giroux og
félagar telja að slíkt yrði banabiti gagnrýnnar menningarffæði því að hlut-
verk háskólanna sé að „skapa og löggilda þá þekldngu, kunnáttu og félags-
tengsl sem ráðandi valdatengsl í þjóðfélaginu em mynduð úr“. Þar af leið-
andi myndi það standa „heilindum" menningarfræðinnar f\TÍr þrifum að
verða að enn einni háskólagreininni. Þess í stað leggja þeir til, að breskri
f\TÍnn\rnd, að menningarfræði verði fest í sessi í sjálfstæðum stofnunum
sem sameinast gætu um andóf á opinberum vettvangi, aðskildum frá hefð-
bundnum háskóladeildum. Frá sjónarhóli okkar hefur þessi tillaga elst illa:
Það varð úr að í Bretlandi hafa slíkar stofnanir ekld þrifist utan háskól-
anna, samanber að sú ffæga Alenningarfræðistofnun Bimiinghamháskóla
(e. Centrefor Contemporary Cultural Studies hafði þegar verið sameinuð fé-
lagsffæðiskor skólans árið 1985, en í lok 9. áratugarins var tekið að stofna
sérstakar menningarfræðiskorir í bandarískum háskólum, rétt eins og
gerst hafði í Bretlandi og víðar. Menningarffæði skaut rótum sem akadern-
ískt fag í faðmi háskólanna, og það er álitamál hversu heppilegt það er fyr-
ir öfluga gagnrýni að tekið skuli verið að nýta þverfagleika í hugvísindun-
um í þágu hins nýja sveigjanlega rekstrarforms háskólanna.
Þessi grein er brautryðjendaverk, og hún er ekki síst spennandi lesning
l5°