Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2002, Blaðsíða 117

KENNSLUÞJÓNAR OG NÁMSNEYTENDUR
asta mat fór fram árið 1996, og það er ekki að undra að liprustu skólarn-
ir hafi flýtt sér að laga starfsemi sína að þessum kröfum til þess að fá fleiri
stig í næstu umferð, og auka þar með fjárveitingar til sín. Eitt snilldar-
bragð er að lausráða í lægra launaðar stöður sem eingöngu eru ædaðar til
kennslu, en fylla þess í stað prófessorsstöður með fræðimönnum sem
þegar eru orðnir þekktir á alþjóðavettvangi. Þar með er hægt að tryggja
fleiri RAE-stig þegar ívitnanimar eru taldar. Þýðingafræðingurinn Sus-
an Bassnett skrifaði nýlega um það í dagblaðið The Guardian hvernig
reynt var að fá hana til að taka við vel launaðri rannsóknastöðu við
ónefndan háskóla sem var að fiska eftir hárri einkunn í rannsóknamatinu.
Hún afþakkaði, að eigin sögn, af því að hún gerði sér ljóst að kennslan
myndi þar með falla á herðar yngri kennara, og að hún myndi þurfa að
búa við verka- og stéttskiptingu innan skorarinnar þar sem kennurum
yrði skipað skör lægra en rannsóknaprófessorum.22 Framtíðarvandinn
sem þessu fylgir er sá að tækifæram ungra fræðimanna til að sameina
kennslu og rannsóknir fækkar. Háskólar sem bregðast fjárhagslega rétt
við kröfum RAE koma í veg fyrir að ungir fræðimenn fái næg tækifæri til
rannsókna og skilja kennslu ungliðanna ffá rannsóknum og útgáfu öld-
unganna. Rannsóknir og útgáfa heillar kynslóðar eru þar með settar í
hættu.23
En hvaða valkostir eru hér fyrir hendi? Er hægt að réttiæta kennslu í
menningarfræði (og öðrum hugvísindum) á forsendum sem mæla fyrst
og fremst tilteknar „afurðir“, án þess að grafa jafnframt undan hinni
gagnrýnu afstöðu sem liggur starfinu til grundvallar? Svarið við því er
kannski helst að finna hinumegin Atiantshafsins, í bandarískum menn-
ingarfræðiskorum sem sprottið hafa upp á síðustu tveimur áratugum eða
svo. I inngangi Grossbergs og félaga sem ræddur var hér að framan er lit-
ið á „Ameríkuvæðingu“ menningarfræðinnar sem ógn við sjálfan upp-
runa fagsins, og þau telja að ákveðið los hafi komist á hið gagnrýna starf
með því að ýmsir fræðimenn hafi séð hag sinn í að endurskíra starf sitt
„menningarffæði“ án róttækra brevTdnga. Stofnanalega séð var þessi út-
rás menningarfræðinnar ffá Bretiandseyjum til Bandaríkjanna (hér læt ég
vera að ræða Astralíu, þar sem mjög frjór vettvangur hefur skapast) aftur
á móti nokkuð flóknari en sú mynd sem þau draga upp.
Efnahagssamdráttur í Bandaríkjunum í upphafi tíunda áratugarins olli
Susan Bassnett, „Fruitless Exercise," The Guardian, þri. 15. jan. 2002.
Adam Fox, „The Wrong Result,“ The Guardian, fim. 18. júlí 2002.
”5