Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2002, Blaðsíða 178

STUART HALL
marxíska arfs menningarffæðinnar til hliðar. Róttæknin í „hliðfærslu“
Gramscis á marxismanum hefur aldrei verið skilin og tæplega munu
menn taka tdllit til hennar nú þegar tímabil póst-marxismans er að renna
upp. Slíkt er eðli ffamvindu sögunnar og vitsmunalegrar tísku. En
Gramsci gerði fleira fyrir menningarffæði og það er þetta sem ég vil tala
dálítið um hér því að það vísar til þess sem ég kalla þörfina á að hugleiða
stofhanalega stöðu okkar og vitsmunalega iðju.
Eg og margir aðrir sem stunda breska menningarfræði, sérstaklega í
stofnuninni, hafa reynt að lýsa því sem við héldum að við værum að gera
með þeirri tegund vitsmunalegrar vinnu sem við komum af stað í stofnun-
inni. Eg verð að viðurkenna að þó að ég hafi lesið margt sem tekur ritum
Gramscis ffam um dýpt og margbreytni, þá held ég að það sem Gramsci
segir komist næst því að láta í ljós það sem ég held að við höfum verið að
reyna að gera. Oneitanlega er rétt að það sem hann segir um ‘framleiðslu
h'ffænna menntamanna’ er ekki vandalaust. Enginn vafi leikur hinsvegar á
því í mínum huga að í menningarffæðinni vorum við að leita vitsmunalegr-
ar iðju sem kynni að framleiða líffæna menntamenn. Við vissum ekki fyr-
irffam hvað það merkti í Bredandi áttunda áratugarins og við voruin held-
ur ekki viss um að þó svo okkur tækist að búa þennan menntamann til þá
bærum við kennsl á hann sem slíkan. Vandinn við hugtakið líffænn
menntamaður er sá að það virðist tengja menntamanninn nýrri sögulegri
ffamrás, en á þessum tíma reyndist okkur heldur erfitt að átta okkur á hvar
þessa framrás væri að finna og það er raunar erfitt fyrir okkur enn þann dag
í dag. Við vorum líffænir menntamenn án nokkurs lífræns útgangspunkt-
ar; h'ffænir menntamenn fullir söknuðar eða vilja eða vonar (svo vísað sé í
orð Gramscis úr öðru samhengi) um að við yrðum búin undir slíkt sam-
band í vitsmunalegri vinnu þegar tíminn kæmi og ef kringumstæður yrðu
shkar. I sannleika sagt vorum við reiðubúin til að ímynda oldcur eða gera
okkur hugmynd um eða líkja eftir slíku sambandi þó að það væri ekki fyr-
ir hendi: ‘bölsýni vitsmunanna, bjartsýni viljans’.
En ég held að það skipti miklu máli að Gramsci kom í hugsun sinni um
þessar spurningar auga á það sem starf okkar snerist um að hluta. Því að
önnur hlið skilgreiningar Gramscis á vitsmunalegu starfi, sem ég tel að
hafi alltaf verið komið fyrir einhversstaðar í námunda við menningarfræði
sem verkefni, er krafa hans um að hinn ‘lífræni menntamaður’ verði að
starfa á tvennum vígstöðvum samtímis. Annarsvegar þurftum við að vera
í fararbroddi vitsmvmalegrar kenningavinnu vegna þess að, eins og
176