Þjóðlíf - 01.10.1988, Side 59

ÞJÓÐFÉLAGSMÁL
Ástandið „hræðilegt".
Þrengslin algjör. Starfslið fámennt og þjónusta lítil.
Ég vil ekki halda öðru fram en starfsfólkið á
Grund reyni að gera sitt besta. En átta
manna stofur eiga ekki að vera til . . .
Mér fannst eins og ég væri komin aftur í
miðaldir. Svo vill til að ég er þrælvön sjúkra-
stofnunum og hef unnið á spítala. En öðru
eins hef ég ekki kynnst. Pað eru takmörk
fyrir öllu. Þarna var fólk að deyja. Beið bara
eftir þessu eina. Þessvegna var frekar rólegt
á stofunni. Fólkið gát ekki neitt. Tvær voru
þó reyndar órólegar.
Dauðinn bankaði ansi oft uppá. Þá spurði
ég gömlu konuna að því hvort hún hefði
verið inni þegar tiltekin kona dó. „Nei, ég
var svo heppin að vera frammi á gangi, “
svaraði hún. Þá greip gangastúlka framm í:
„Við reynum nú alltaf að koma þeim fram ef
það er hægt.“
Svo dó önnur kona á stofunni, og þá sagð-
ist gamla konan bara hafa lesið í bók á með-
an.
„Á eftir komu þær með tjald.“ sagði hún
við mig og ég svaraði:
„Jæja, komu þær með tjald.“
Þetta kveikti fyrst alvarlega í mér. I
störfum mínum á sjúkrahúsum hef ég gengið
frá mörgu líkinu. Ég man ekki eftir því, að
slíkt hafi verið gert að lifandi sjúklingum
viðstöddum. Þetta á ekki að gerast inni á átta
rnanna stofu. Þótt margt gamalt fólk segist
vera tilbúið fyrir dauðann, og sé rólegt hið
ytra, þá held ég að engan langi í sýnikennslu í
því hvernig þetta fer fram.
Gamla konan hefur sljóvgast smámsam-
an. Hún hefur farið að sætta sig við þetta.
Hún hafði alltaf gaman af því að horfa á
sjónvarp. Elskaði Derrick. Vildi fylgjast
með. En þarna var erfitt að koma því við að
horfa á sjónvarp. Hún þurfti að deila sjón-
varpinu með öllu mögulegu fólki, háværu og
lágværu. Og auðvitað kom það líka til, að
starfsstúlkurnar þarna vildu koma gamal-
mennunum í ró, rétt eins og litlum börnum.
Keyra liðið niður.
Breytingin á hennar ástandi verður að
miklu leyti vegna þessara ytri, sljóvgandi að-
stæðna. Samt les hún enn dagblöðin og
skammast yfir ríkisstjórninni. Hún tekur
alltaf sína afstöðu.
Hún hefur verið núna verið flutt á lítið
tveggja manna herbergi. Þar er hún með
konu, sem er ágætlega hress andlega. Þarna
eru tvö lítil náttborð og korktafla )Tir rúm-
inu, þar sem hún má hengja nokkra myndir.
Svona lýkur þessi kona lífinu.
— eh
Maður á miðjum aldri, sem á fdður á Elli-
heimilinu Grund segir svo frá:
„Tildrögin að því, að faðir minn fór inn á
Grund voru þau, að hann var farinn að missa
svo mikið heilsu, að hann gat engan veginn
séð um sig sjálfur. Við leituðum til Hrafn-
istu, Félagsmálastofnunar og Grundar. Alls
staðar var okkur sagt, að biðlistar væru mjög
langir. En þar eð þetta var neyðartilfelli var
reynt að flýta fyrir. Eftir þriggja mánaða bið
fékk faðir minn pláss á Grund og var ég mjög
þakklátur fyrir það.
Þegar þangað kom virtist í fyrstunni ekki
vera þar það eftirlit og sú hjúkrun, sem mað-
ur hefði viljað. Nokkurn tíma tók fyrir starfs-
fólk að átta sig á sjúkdómi hans.
Fyrst var hann settur á tveggja manna
stofu, síðan á stofu, sem þrjú og stundum
fjögur rúm voru í, allt eftir álagi. Nánast
ekkert pláss var í þessum herbergjum, nema
fyrir rúmin.
Maður fann hve ástandið var hræðilegt
þarna. Reynt var að leysa úr bráðatilfellum
og það virtist ekki hægt nema með þessu
móti.
Það var í fyrstunni mjög misjafnt hvernig
faðir minn tók því að vera þarna. Hann var
þarna innan um fólk, sem var í rauninni að
kveðja, og það var ónæði að því fyrir hann.
Þess voru dæmi, að menn dæju inni á stof-
unni, að föður mínum viðstöddum. Hann
hafði stundum orð á því, að slíkt hefði gerst
og þá annaðhvort hafði hann vakað eða sof-
ið.
Faðir minn er mjög ern. Hins vegar var
það mjög misjafnt hvernig stofufélagar hans
voru andlega á sig komnir.
Síðan hefur heilsa föður míns lagast. Hann
hefur verið fluttur í betri aðbúnað. Það virð-
ist, sem fólkið byrji við lélegri aðbúnað, og
síðan lagast hann eftir því sem dvölin verður
lengri.
Maður tekur eftir því, að Grund er rekin
af mikilli hagsýni. Það má spyrja sig að því:
Hvar eru mörkin milli eðlilegrar sparsemi og
nánasarháttar? Maður hefur á tilfinning-
unni, að þarna sé sparað. greidd séu lág laun,
erfitt sé að fá fólk o.s.frv. Maður finnur það
sömuleiðis skýrt, að þetta er láglaunavinnu-
staður. Nokkuð er þarna um erlent starfs-
fólk, sem stendur sig engu síður en aðrir
starfsmenn. Maður verður hins vegar stund-
um var við spennu meðal starfsfólks.
Ymislegt er þarna gert af myndarskap.
Húsunum virðist vel haldið við. Oft er verið
að mála, lakka gólf, skipta um húsgögn og
snyrtilegt er utanhúss. En auðvitað er sam-
anburðurinn við það, sem tíðkast á nýrri
stöðum, Grund óhagstæður.
Vegna skorts á vinnuafli og gjörnýtingar á
því fólki, sem til staðar er, þá er þjónustan
þarna sannarlega ekki neitt stórkostleg. Ég
veit svo sem ekki hvernig hún ætti að vera.
Veit heldur ekki hvernig hún er annars stað-
ar“, sagði aðstandandinn að lokum.
— eh
59