Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2002, Síða 36

■ ÁGRIP ERINDA / XI. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
á móti 41%; p<0,001) og hækkaða blóðfitu (47% á móti 36%;
p<0,001), en reykingavenjur svipaðar. Fleiri sykursjúkir höfðu áður
farið í hjáveituaðgerð (16% á móti 12%; p=0,025), en álíka margir
og aðrir áður í kransæðavíkkun (29% á móti 26%; NS). Óstöðug
hjartaöng var algengari hjá sykursjúkum (38% á móti 33%; p=0,13),
svo og þriggjaæða sjúkdómur (30% á móti 21%; p=0,0006). Víkkun
strax í kjölfar kransæðamyndatöku var algengari hjá sykursjúkum
(30% á móti 24%; p=0,043) og einnig víkkun á >2 þrengslum (17%
á móti 14%; p=0,07). Endurþrengsli voru víkkuð jafn oft hjá sykur-
sjúkum sem öðrum (12% á móti 11%; NS), en bláæðagræðlingar
oftar (6% á móti 3%; p=0,008). Góður víkkunarárangur náðist jafn
oft hjá báðum hópum (92%) og þörf á bráðri hjáveituaðgerð eftir
víkkun var sú sama (0,8%). Hjá sykursjúkum reyndist klínískt hjarta-
drep eftir víkkun fátíðari (0,4% á móti 1,7%; p=0,10), svo og >3-
föld hækkun á kreatínín kínasa (0,4% á móti 2,8%; p=0,032) en
ekki var marktækur munur á sjúkrahúsdauða í legu (0,8% á móti
0,3%; NS).
Alyktanir: Árangur kransæðavíkkana er sambærilegur hjá sykur-
sjúkum hér á landi og öðrum kransæðasjúklingum. Tíðni fylgikvilla
og víkkana á endurþrengslum er ekki aukin.
E 42 Rekjanleiki kólesteróls einstaklinga frá 25 til 50 ára
aldurs
Vilniundur Guðnason1-, Thor Aspelund1
■Rannsóknarstöð Hjartaverndar, 2læknadeild HÍ
helga@hjarta.is
Inngangur: Nánast ekkert er vitað um rekjanleika (tracking) áhættu-
þátta hjarta- og æðasjúkdóma hjá einstaklingum frá 25 til 50 ára
aldurs. Nokkrar rannsóknir hafa verið gerðar á rekjanleika ýmissa
áhættuþátta hjarta- og æðasjúkdóma hjá börnum til unglingsára og
svo aftur frá miðjum aldri til elliára. Vegna hugsanlegs mikilvægis
var rekjanleiki skoðaður hjá ungu fólki í gögnum Hjartaverndar.
Efniviður og aðferðir: Hjartavernd gerði svokallaða MONICA
áhættuþáttakannanir árin 1983, 1988 og 1993. Vegna hönnunar á
MONICA rannsókninni á Islandi má líta á hana sem langsumrann-
sókn. Einstaklingar sem voru á bilinu 25 og 34 ára á árinu 1981 og
komu í fleiri en eina af ofangreindum MONICA áhættuþáttakönn-
unum voru kallaðir inn til nýrrar rannsóknar árið 1999. Mælt var
kólesteról og einstaklingum raðað í hundraðshluta kólesterólstyrks
í blóði miðað við almennt þýði. Markmið rannsóknarinnar var að
skoða rekjanleika einstaklingsins með tilliti til hundraðshlutamarka
á tímabilinu og forspársgildis fyrstu mælingu fyrir mælingu árið 1999.
Niðurstöður: Alls voru skoðaðir 270 einstaklinga, 117 karlar og 153
konur. Dreifing kólesterólsgilda í hópnum var sambærileg dreifingu
kólesterólsgilda í þeim viðmtðunarhópum sem notaðir voru til að
ákveða hundraðshlutamörk. Rekjanleiki á kólesterólgildum eftir
tertflum sýndi að yfir 40% einstaklinga héldu sínum tertflum á 16 ára
tímabili. Sýnt er á nýjan hátt með aðhvarfsgreiningu, þar sem leiðrétt
er fyrir endurteknum komum, að fyrsta mæling og mat á hækkun kól-
esteróls með aldri útskýrir um 80% af breytileika síðustu mælingar.
Ályktanin Þessar rannsóknir sýna að kólesterólgildi einstaklingsins
miðað við aðra einstaklinga í sömu aldurshópum er þegar ákvarðað á
unga aldri. Þannig eru einstaklingar sem bera uppi áhættuþætti hjarta-
og æðasjúkdóma á miðjum aldri þegar greinanlegir á unga aldri.
E 43 Mígrenisjúklingar hafa lægri púlsþrýsting en viðmiö-
unarhópur í faraldsfræðirannsókn á tuttugu og eitt
þúsund fimm hundruð þrjátíu og sjö einstaklingum.
Hjartaverndarrannsóknin
Lárus S. Guðmundssun1. Guðmundur Þorgeirsson1.2, Nikulás Sigfússon2,
Helgi Sigvaldason2, Magnús Jóhannsson1
^Lyfjafræðistofnun HÍ, Rannsóknastofa f lyfja- og eiturefnafræði, 2Rannsóknarstöð
Hjartaverndar
magjoh@hi.is
Inngangur: Samband mígrenis við háþrýsting og blóðþrýsting hef-
ur verið rannsakað í marga áratugi en niðurstöður eru misvísandi.
Efniviður og aðferðin Vegna þessarar óvissu var samband mígrenis
og blóðþrýstings rannsakað, við fyrstu komu í 10.366 körlum og
11.171 konu sem komu einu sinni eða oftar í Hjartaverndarrann-
sóknina á tímabilinu 1967 til 1996. Þeir sem svöruðu játandi tveimur
eða fleiri af fimm spurningum urn mígreni töldust vera með mí-
greni. Við tölfræðiútreikninga var notað lógistískt aðhvarfslíkan.
Niðurstöður: Algengi mígrenis var 5,2% meðal karla og 14,1%
meðal kvenna. Ekki var marktækt samband milli háþrýstings (slag-
bilsþrýstingur >160 og/eða hlébilsþrýstingur >95 mmHg eða á há-
þrýstingslyfjameðferð) og mígrenis. Ekki var heldur marktækt sam-
band milli meðalblóðþrýstings og mígrenis. Marktækt, jákvætt sam-
band var milli hlébilsþrýstings og mígrenis, þannig að við eins stað-
alfráviks aukningu (10,5 mmHg fyrir karla og 10,3 mmHg fyrir kon-
ur) á hlébilsþrýstingi jukust líkur á að hafa mígreni um 19% fyrir
karla og 23% fyrir konur. Neikvætt samband var á milli slagbils-
þrýstings og mígrenis. Við eins staðalfráviks aukningu á slagbils-
þrýstingi (18,8 mmHg fyrir karla og 20,6 mmHg fýrir konur) minnk-
uðu líkurnar á að vera með mígreni um 21 % fyrir karla og 19% fyrir
konur. Einnig kom í ljós að við aukinn púlsþrýsting um eitt staðal-
frávik (12,9 mmHg fyrir karla og 14,5 mmHg fyrir konur) minnk-
uðu líkur á að einstaklingar væru með mígreni um 14% fyrir karla
og 12% fyrir konur.
Ályktanir: í faraldsfræðilegri rannsókn á körlum og konum fannst
að einstaklingar með mígreni höfðu lægri púlsþrýsting, lægri slag-
bilsþrýsting og hærri hlébilsþrýsting en viðmiðunarhópur. Ekki er
ljóst á hverju þetta samband byggist.
E 44 Meðferð aukinnar vöðvaspennu í hálsi með
botulinum toxíni á íslandi 1994-2002
Hmikur Hjullason, Finnbogi Jakobsson
Taugadeild Landspítala háskólasjúkrahúss
haukurhj@landspitali.is
Inngangur: Á níunda áratug síðustu aldar hófst meðferð við aukinni
vöðvaspennu í hálsi (cervical dystonia) með inndælingu á botulin-
um toxíni í hálsvöðva en áður var árangursrík meðferð ekki til. Frá
1994 hafa höfundar að mestu séð um slíka meðferð á fslandi. Til-
gangur rannsóknarinnar var að greina þessa sjúklinga og meta ár-
angur meðferðar.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn athugun var gerð þar sem stuðst
var við sjúkraskrár á orsökum, einkennum og árangri meðferðar.
Mat á árangri meðferðar hvers sjúklings er mat höfunda og er þar
stuðst við sjúkraskrár, reynslu okkar og vilja viðkomandi sjúklings
til að halda áfram í langvinnri meðferð. Við matið var árangur flokk-
36 LÆKNAULAÐID / FYLGIRIT 47 2002/88