Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2002, Blaðsíða 80

■ ÁGRIP VEGGSPJALDA / XI. VlSINDARÁÐSTEFNA HÍ
Efniviður «g aðferðir: Áhrif SPH á hjartsláttartíðni í lifandi svæfð-
um rottum og á samdráttartíðni í ræktuðum hjartavöðvafrumum úr
rottu voru mæld. Ennfremur var mældur innanfrumustyrkur cAMP
í hjartavöðvafrumum sem örvaðar voru með isoproterenóli (ISO)
(sem örvar beta adrenerga viðtaka) eða forskolini (sem örvar
adenylcýklasa) og í óörvuðum hjartavöðvafrumum í öllum tilfellum
eftir forhitun í næringaræti með SPH eða án.
Niðurstöður: a) I svæfðu rottunum olli SPH gjöf í bláæð talsverðri
lækkun á hjartsláttartíðni og var lækkunin háð skammtastærð SPH.
Tíðnin komst í fyrra horf á <60 mínútum eftir gjöf. b) Tíðni sam-
drátta í ræktuðu hjartavöðvafrumunum minnkaði og tíðniaukning
eftir örvun með ISO varð líka minni ef frumurnar voru forhitaðar
með SPH samanborið við kontrólsýni. c) SPH hindraði einnig fram-
leiðslu cAMP í frumunum eftir örvun með ISO og var hindrunin
háð skammtastærð SPH. Grunnstyrkur cAMP í frumunum lækkaði
einnig í návist SPH. Örvun á cAMP framleiðslu með forskolini varð
ekki fyrir neinum áhrifum frá SPH og má því útiloka að lækkun á
cAMP styrk í návist SPH stafi af áhrifum þess á adenylcýklasa.
Fosfódíesterasa inhibitor (IBMX) var settur í ræktunarætið í öllum
lilraununum, en það kemur í veg fyrir truflanir niðurstaðna vegna
breytinga á virkni fosfódíesterasa (sem hefði þýtt breytingar á
niðurbroti cAMP).
Álykfanir: Niðurstöður rannsóknarinnar benda lil þess að SPH
taki þátt í stjórnun á starfsemi hjarlans með því að minnka hana og
draga úr áhrifum örvunar á beta adrenergum viðtökum. Verkun
SPH á beta-adrenerga örvun beinist að þáttum sem eru á undan
adenylcýklasa á boðleið viðtakanna.
V 75 Stjórnun orkuefnaskipta, fæðutöku og líkamsþunga
Logi Jónsson1, Guðrún V. Skúladóttiri, Helgi B. Schiöth2, Pálmi Þ. Atla-
son1, Védís H. Eiríksdóttir1, Jón Ó. Skarphéðinsson1
1 Lífeðlisfræúistofnun HÍ, 2taugal(ffræðideild Háskólans í Uppsölum
logi@hi.is
Inngangur: Viðtakar fyrir melanókortín (MC), eins og MSH (mel-
anocyte stimulating hormone) og ACTH (adrenocorticotropic hor-
mone), eru víða í taugakerfinu. MC viðtakarnir greinast í fimm
undirflokka (MCl-5) og hefur MC4 viðtakinn einungis fundist í
miðtaugakerfinu. Rannsóknir benda til þess að MC4 viðtaki sé
mikilvægur í stjórn fæðutöku, viðhaldi líkamsþyngd og hafi einnig
áhrif á orkuefnaskipti. Markmið þessarar tilraunar er að kanna
langtímaáhrif MC kerfisins á fæðutöku, orkuefnaskipti og líkams-
þyngd.
Efniviöur og aðferðir: Wistar rottum var skipt í þrjá tilraunahópa í
tveimur tilraunum. Einn hópur í hvorri tilraun fékk sérhæfða MC4
hindrann HS024, annar fékk MC3 og MC4 örvarann MT-II og við-
miðunarhóparnir fengu tilbúinn mænuvökva. Lyfin og lyfleysan
voru gefin inn í heilahol með osmótískum ördælum sem komið var
fyrir undir húð við herðakamb. Lyfjagjöf stóð yfir í 28 daga í fyrri
tilrauninni en átta daga í þeirri síðari. í 28 daga tilrauninni voru
dýrin vegin vikulega og fæðutaka þeirra skráð. I átta daga tilraun-
inni voru dýrin vegin og fæðutaka þeirra skráð annan hvern dag.
Auk þess var súrefnisupptaka dýranna mæld.
Niðurstöður: Dýrin í HS024 hópunum átu meira og eftir 28 daga
voru þau um 30% þyngri en viðmiðunardýrin. Dýrin í MT-II hópn-
um átu ekki marktækt minna en viðmiðunardýrin en engu að síður
léttust þau um nærri 10% á fyrstu viku lyfjagjafarinnar. Við nánari
skoðun í 8 daga tilrauninni kom í ljós að efnaskiptahraði MT-II
hópsins var hærri en hjá hinum tveimur hópunum á öðrum degi
lyfjagjafar. Auk þess léttust dýrin í MT-II hópnum sem rekja má til
minnkaðs áts ásamt auknum efnaskiptahraða miðað við viðmiðun-
ardýrin. HS024 dýrin þyngdust miðað við viðmiðunardýrin.
Ályktanir: Langtímahindrun MC4 viðtaka eykur át. MC3 og MC4
örvun eykur efnaskiptahraða tímabundið.
V 76 Lifrarbólguveiru C arfgerðargreining meðal sýktra
íslendinga
Barbara Stanzeit, Arthur Löve
Veirufræöideild Landspítala háskólasjúkrahúss
barbara@landspitali.is
Inngangur: Lifrarbólguveira C (HCV) er af flavívírídeætt. Hún er
talin orsakavaldur flestra lifrarbólgutilfella sem komu í kjölfar blóð-
eða blóðhlutagjafa og voru ekki af völdum lifrarbólguveira A eða B
(nonA- nonB). Smitleið hérlendis er fyrst og fremst nær eingöngu
meðal fíkniefnaneytenda sem nota sameiginlegar nálar. HCV RNA
genómið sýnir nokkurn breytileika, einkum á svæði sem kóðar fyrir
hjúpprótein veirunnar. Önnur svæði sýna mismikinn breytileika.
Gerir þetta mögulegl að greina hina ýmsu veirustofna frá sjúklingum
í mismunandi arfgerðir (genotypes) sem eru taldar vera um 11 talsins
og undirgerðir miklu fleiri. Pessi rannsókn beinist að því að ákvarða
hvaða arfgerðir HCV-veirunnar finnast í sýktum einstaklingum á ís-
landi.
Efniviður og aðferðir: Til rannsóknanna voru notuð aðsend sýni
frá HCV sýktum einstaklingum á tímabilinu 2000-2002 sem reynst
höfðu vera með HCV-RNA með kjarnsýrumögnunaraðferð (PCR).
HCV-RNA var ákvarðað með efnum frá Hoffmann La Roche.
Arfgerðargreining var gerð með INNO-LiPA™ HCV II aðferð frá
Innogenetics. Hún byggist á mismun sem finnst í 5' ólesnu svæði (5'
NCR) hinna ýmsu arfgerða.
Niðurstöður og ályktanir: I Ijós kom að algengasta arfgerð HCV á
Islandi nú er 3a (56%) en la (12%) og lb (12%) eru einnig áberandi.
Niðurstöður þessarar athugunar sýna að arfgerð 3a er langalgengust
hérlendis og svo hefur einnig verið í nágrannalöndunum. Algengi
hennar þar virðist fara vaxandi miðað við aðrar arfgerðir veirunnar.
Ef sú þróun á sér einnig stað hérlendis má telja það jákvætt þar sem
arfgerð 3a er vænlegri til meðferðar en ýmsar aðrar arfgerðir.
V 77 Algengi Epstein-Barr veiru og cýtómegalóveiru meðal
íslendinga
Ásgeir Erlendur Ásgeirsson, Auður Antonsdóttir, Arthur Löve
Veirufræöideild Landspítala háskólasjúkrahúss
audura@landspitali.is
Inngangur: Epstein-Barr veira (EBV) er útbreidd um allan heim.
Flestir sýkjast af EBV í bernsku. Unglingar og fullorðnir sem sýkj-
ast fá oft einkirningasótt (infectious mononucleosis). í Bandaríkj-
unum eru allt að 95% 35-40 ára með merki fyrri EBV sýkinga en í
Bretlandi 80%. í fátækari löndum er EBV mun algengara. Cýtó-
megalóveira (CMV) er einnig algeng um allan heim. Á Vesturlönd-
um eru 24-75% með merki fyrri sýkinga. í fátækari löndum er hún
80 LÆKNABLAÐIÐ / FYLGIRIT 47 2002/88